કેન્દ્રીય જળ શક્તિ મંત્રી શ્રી સી.આર. પાટીલે આજે દિલ્હીમાં જળ શક્તિ રાજ્ય મંત્રી શ્રી વી. સોમન્નાની ઉપસ્થિતિમાં સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ ગ્રામીણ (SSG) 2025નો પ્રારંભ કરાવ્યો હતો. આ કાર્યક્રમમાં ડીડીડબ્લ્યુએસના સચિવ શ્રી અશોક કે કે મીણા, અધિક સચિવ અને મિશન ડિરેક્ટર શ્રી કમલ કિશોર સોન, રાજ્ય સચિવો અને મિશન ડિરેક્ટરો સહિત વરિષ્ઠ સરકારી પ્રતિનિધિઓ પણ હાજર રહ્યા હતા.

આ કાર્યક્રમમાં બોલતા, કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી સીઆર પાટીલે "મેઝરિંગ ટુ મેનેજ"ના મહત્વનો પુનરોચ્ચાર કર્યો, જે એક સિદ્ધાંત છે જે મુખ્ય કાર્યક્રમોની અસરને આધાર આપે છે. તેમણે તમામ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને તેમની નવીનતાઓ અને શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ શેર કરવાનું ચાલુ રાખવા વિનંતી કરી, અને મંત્રીએ નોંધ્યું કે સ્વચ્છતા એક વખતનું લક્ષ્ય નથી. પરંતુ સતત યાત્રા છે. જેમ જેમ આપણે વિકસિત ભારત તરફ કામ કરી રહ્યા છીએ, તેમ તેમ સ્વચ્છતા એ સાચા જન ભાગીદારી દ્વારા સંચાલિત સતત, લોકોના નેતૃત્વ હેઠળનો પ્રયાસ રહેવો જોઈએ.

કેન્દ્રીય જળ શક્તિ મંત્રી, રાજ્ય મંત્રી, સચિવ- DDWS, ASMD -JJM& SBMG અને આર્થિક સલાહકાર દ્વારા સ્વચ્છતા ક્રોનિકલ્સ વોલ્યુમ III નું લોકાર્પણ

જળ શક્તિ અને રેલવે રાજ્ય મંત્રી, શ્રી વી. સોમન્નાએ જણાવ્યું હતું કે SSG એ માત્ર એક સર્વેક્ષણ નથી. પરંતુ રાષ્ટ્રીય માન્યતા કવાયત છે અને રાજ્યો અને જિલ્લાઓને તેમના ગ્રામીણ સ્વચ્છતા પ્રદર્શન પર ક્રમ આપવા માટે એક શક્તિશાળી સાધન છે. તેમણે દરેકને યાદ અપાવ્યું કે 'આપણા ગામડાઓ ભારતનો આત્મા છે' અને તેમને ODF પ્લસ મોડેલ બનાવવાને જીવંત અને દૃશ્યમાન વાસ્તવિકતા તરીકે જોવું જોઈએ.

DDWS સચિવ, શ્રી અશોક કે.કે. મીણાએ શેર કર્યું કે SSG 2025 SBM-G ફેઝ 2નો હિસ્સો છે અને આ વિશાળ પ્રયાસની સફળતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે, રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોએ સચોટ અને સમયસર IMIS રિપોર્ટિંગ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ, ક્ષમતા નિર્માણ માટે જિલ્લા તાલીમ વ્યવસ્થાપન એકમો અને સ્વચ્છાગ્રહીઓ જેવા પાયાના નેટવર્કને એકત્ર કરવા જોઈએ અને તમામ સ્તરે પ્રશિક્ષિત સ્ટાફ તૈનાત કરવો જોઈએ.

SSG 2025નો ઉદ્દેશ્ય ગ્રામીણ સ્વચ્છતાની જમીની સ્થિતિનું સખત મૂલ્યાંકન કરવાનો છે. જેમાં SBM-G હેઠળ પ્રાપ્ત થયેલા ખુલ્લામાં શૌચ મુક્ત (ODF) પ્લસ મોડેલના પરિણામોને ટકાવી રાખવા પર સખત ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. SSG-2025નો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય SBM-II હેઠળ ઓળખાયેલા જથ્થાત્મક અને ગુણાત્મક સ્વચ્છતા પરિમાણોના આધારે ભારતના તમામ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો અને જિલ્લાઓનું રાષ્ટ્રીય રેન્કિંગ પૂરું પાડવાનો છે.

DDWS એ એક સ્વતંત્ર એજન્સીને નિયુક્ત કરી છે. જે SBM-G ફેઝ II માર્ગદર્શિકા સાથે સંરેખિત માળખાગત મૂલ્યાંકન માળખાનો ઉપયોગ કરીને સર્વેક્ષણ હાથ ધરશે. SSG-2025 નમૂનારૂપ ગામ મૂલ્યાંકન દ્વારા SBM-G ની પ્રગતિ નક્કી કરવામાં મદદ કરશે. જેમાં પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ યુનિટ્સ (PWMU), ફેકલ સ્લજ મેનેજમેન્ટ (FSM) પ્લાન્ટ્સ, GOBARDHAN પ્લાન્ટ, નાગરિક પ્રતિસાદ અને સ્વચ્છતા ગ્રીન લીફ રેટિંગ (SGLR) સાઇટ્સ સહિત વિવિધ સ્વચ્છતા પરિમાણો પર તેમની સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરવામાં મદદ મળશે.

SBM ફેઝ-II નાં મુખ્ય પ્રદર્શન પરિણામો પર રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો અને જિલ્લાઓની સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે એક માળખાગત અભિગમ અપનાવવામાં આવશે અને તેમને ચાર મુખ્ય ઘટકોમાં ક્રમ આપવામાં આવશે:

• સેવા-સ્તરની પ્રગતિ (SLP), જિલ્લા સ્વ-મૂલ્યાંકન અહેવાલો અને ODF પ્લસ મોડેલ ચકાસાયેલ ગામોના ડેસ્કટોપ ચકાસણીના ડેટાના આધારે
• નમૂના લીધેલા ગામડાઓ, ઘરો અને શાળાઓ, CSC વગેરે સહિત જાહેર સ્થળોએ ક્ષેત્ર-આધારિત નિરીક્ષણ દ્વારા ગામડાઓની સ્વચ્છતા સ્થિતિનું સીધું નિરીક્ષણ.
• પ્લાસ્ટિક કચરો વ્યવસ્થાપન એકમો, ગોબરધન પ્લાન્ટ્સ અને મળ કાદવ વ્યવસ્થાપન પ્રણાલીઓ જેવા સ્વચ્છતા માળખાની કાર્યક્ષમતાનું સીધું નિરીક્ષણ
• SSG 2025 નાગરિક પ્રતિસાદ, મોબાઇલ એપ્લિકેશન અને ક્ષેત્ર સર્વેક્ષણ દરમિયાન એક-એક-એક ક્રિયાપ્રતિક્રિયા દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવશે

આ ઘટકોને સંયુક્ત સ્કોર મેળવવા માટે પેટા-ઘટકોમાં જૂથબદ્ધ કરવામાં આવશે. જે પારદર્શક, ટેકનોલોજી-આધારિત અને સમુદાય-આધારિત મૂલ્યાંકન પ્રક્રિયા સુનિશ્ચિત કરશે. ડેટા અખંડિતતાને જાળવી રાખવા માટે, સર્વેક્ષણમાં જીઓ-ફેન્સિંગ સુવિધા રજૂ કરવામાં આવી છે અને વધુમાં, જાહેર જોડાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, નાગરિક પ્રતિસાદ એકત્રિત કરવા માટે એક સમર્પિત મોબાઇલ એપ્લિકેશન બનાવવામાં આવી છે.

સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ ગ્રામીણ 2025 ભારતની સ્વચ્છ, સ્વસ્થ અને ટકાઉ ગ્રામીણ સમુદાયો પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાને મજબૂત બનાવવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. આગામી મહિનાઓમાં, પંચાયતો, સ્થાનિક નેતાઓ, ફ્રન્ટલાઈન કાર્યકરો અને નાગરિકોના સામૂહિક પ્રયાસો ગ્રામીણ ભારતના સ્વચ્છતા વર્ણનને આકાર આપશે. જે રાષ્ટ્રને સ્વચ્છ ભારતના ધ્યેયની નજીક લઈ જશે.

આ કાર્યક્રમમાં સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ ગ્રામીણ 2025ના મૂલ્યાંકન માળખા અને રાજ્ય શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓના સંગ્રહ, સ્વચ્છતા ક્રોનિકલ્સ વોલ્યુમ III નું લોન્ચિંગ જોવા મળ્યું હતું.

AP/IJ/GP/JD

(Release ID: 2132548)