કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે આજે નવી દિલ્હીમાં દેશમાં પૂર વ્યવસ્થાપન તૈયારીઓની સમીક્ષા કરવા માટે એક ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી હતી. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ દેશમાં પૂરનું જોખમ ઘટાડવા માટે લેવામાં આવી રહેલા લાંબા ગાળાના પગલાં અને ગયા વર્ષે યોજાયેલી બેઠકમાં લેવામાં આવેલા નિર્ણયો પર લેવામાં આવેલા પગલાંની પણ સમીક્ષા કરી હતી.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે બેઠકમાં પૂર વ્યવસ્થાપન માટે તમામ એજન્સીઓ દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી નવી ટેકનોલોજી અને તેમના નેટવર્કના વિસ્તરણની પણ ચર્ચા કરી હતી. તેમણે પૂર નિયંત્રણ અને પાણી વ્યવસ્થાપન માટે વિવિધ કેન્દ્રીય એજન્સીઓ દ્વારા અવકાશ ટેકનોલોજીનો મહત્તમ ઉપયોગ કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં, ભારતનું આપત્તિ વ્યવસ્થાપન 'ઝીરો કેઝ્યુઅલ્ટી એપ્રોચ' સાથે આગળ વધી રહ્યું છે. તેમણે રાષ્ટ્રીય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન સત્તામંડળ (NDMA)ને તમામ રાજ્ય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન સત્તામંડળો (SDMA) અને જિલ્લા આપત્તિ વ્યવસ્થાપન સત્તામંડળો (DDMA) સાથે સંકલન કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો જેથી જમીન સ્તરે પ્રારંભિક ચેતવણી, ચેતવણીઓનો પ્રસાર સુનિશ્ચિત થાય. ગૃહમંત્રીએ તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને પૂર વ્યવસ્થાપન માટે NDMA દ્વારા જારી કરાયેલી સલાહનો સમયસર અમલ કરવા અપીલ કરી હતી. તેમણે NDMA અને NDRF ને કાર્યક્ષમ પૂર વ્યવસ્થાપન માટે રાજ્યો સાથે સંપૂર્ણ સંકલનમાં કામ કરવા કહ્યું હતું.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ પૂરની આગાહી/સલાહ જારી કરવા માટે સમયમર્યાદા વધારવા બદલ કેન્દ્રીય જળ આયોગ અને ભારતીય હવામાન વિભાગની પ્રશંસા કરી અને આગાહીઓની ચોકસાઈનું સ્તર વધારવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે કેન્દ્રીય જળ આયોગ (CWC) ના પૂર દેખરેખ કેન્દ્રો આપણી જરૂરિયાતો અને આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો અનુસાર હોવા જોઈએ. શ્રી શાહે જળ શક્તિ મંત્રાલય, NDMA અને રાષ્ટ્રીય દૂરસ્થ સંવેદના કેન્દ્ર (NRSC) ને હિમનદી તળાવોનું નજીકથી નિરીક્ષણ કરવા અને કોઈપણ વિસ્ફોટના કિસ્સામાં સમયસર પગલાં લેવાની સલાહ આપી હતી.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલય/રાષ્ટ્રીય રાજમાર્ગ સત્તામંડળે રાજ્યો અને જિલ્લા રાજમાર્ગોમાં સમાન ડિઝાઇન ફેરફારો સુનિશ્ચિત કરવા માટે રાજ્યો સાથે નજીકથી કામ કરવું જોઈએ જેથી ભારે વરસાદના કિસ્સામાં રસ્તાઓ પર પાણી ભરાવાની પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે હાઇવેની ડ્રેનેજ સિસ્ટમ માર્ગ બાંધકામની ડિઝાઇનનો અભિન્ન ભાગ બની શકે. આ ઉપરાંત, NDMA એ પૂરની તૈયારી અને શમન માટે કેન્દ્રીય એજન્સીઓ અને રાજ્યો વચ્ચે સંકલન માટે રાજ્ય અધિકારીઓની સાથે પણ સંકલન કરવું જોઈએ એમ જણાવ્યું હતું.

ગૃહમંત્રી શ્રી અમિત શાહે નર્મદા નદીના તટપ્રદેશમાં વન આવરણ વધારવા પર ભાર મૂક્યો અને કહ્યું કે જો આ પ્રયોગ સફળ થશે, તો અન્ય નદીના તટપ્રદેશોમાં પણ આવા પ્રયાસો કરવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે આનાથી નદીના તટપ્રદેશને પુનર્જીવિત કરવામાં, માટીનું ધોવાણ ઘટાડવામાં અને પ્રદેશમાં ઓછા વરસાદની ઉભરતી સમસ્યાનો સામનો કરવામાં મદદ મળશે. ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે બિહાર અને ઉત્તર પ્રદેશમાં પૂર વ્યવસ્થાપન માટે નક્કર પગલાં માટે ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને નવા વિકલ્પો શોધવા જોઈએ.

ગૃહમંત્રીએ શહેરી વિસ્તારોમાં પૂરની વધતી જતી ઘટનાઓનો ઉલ્લેખ કરતા, તમામ કેન્દ્રીય એજન્સીઓને આ શહેરોમાં પૂર નિયંત્રણ માટે જરૂરી, સમયસર પગલાં લેવા અને મોટા શહેરોમાં પૂર વ્યવસ્થાપન માટે એક વ્યાપક યોજના તૈયાર કરવા નિર્દેશ આપ્યો હતો. શ્રી શાહે ચોમાસા દરમિયાન ટૂંકા ગાળામાં ભારે વરસાદના ઉભરતા વલણનો સામનો કરવા માટે વેટલેન્ડ કાયાકલ્પ અને વનીકરણના પગલાંના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે જળ શક્તિ મંત્રાલયને બ્રહ્મપુત્ર તટપ્રદેશમાં વેટલેન્ડ્સની સ્થિતિ સુધારવા પર કામ કરવાની સલાહ આપી, જે પૂર નિવારણ તેમજ આર્થિક અને પ્રવાસન પ્રવૃત્તિઓ માટે મહત્વપૂર્ણ રહેશે.

શ્રી અમિત શાહે નેશનલ ડેમ સેફ્ટી ઓથોરિટી (NDSA), IMD અને NRSC અને અન્ય વિભાગોને સંયુક્ત રીતે એક કોન્ફરન્સનું આયોજન કરવાનું સૂચન કર્યું જ્યાં પૂર, અવકાશ અને અન્ય પાસાઓ પર ચર્ચા કરવા માટે નિષ્ણાતોને આમંત્રિત કરી શકાય. તેમણે કહ્યું કે 2014માં ભારત હવામાનશાસ્ત્રના ક્ષેત્રમાં ઘણું પાછળ હતું, પરંતુ આજે મોદીજીના નેતૃત્વમાં આપણે વિકસિત દેશોની બરાબરી પર છીએ, હવે આપણે નંબર 1 બનવું પડશે.

બેઠક દરમિયાન, IMD, CWC સહિત ઘણા વિભાગોએ વિગતવાર પ્રેઝન્ટેશન આપ્યા હતા. સંબંધિત મંત્રાલયો/વિભાગોએ ગયા વર્ષે યોજાયેલી પૂર સમીક્ષા બેઠક દરમિયાન કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી દ્વારા આપવામાં આવેલા નિર્દેશો પર લેવામાં આવેલા પગલાં વિશે પણ માહિતી આપી હતી. તેમણે વર્તમાન ચોમાસાની ઋતુ માટે ગૃહમંત્રીને તેમની તૈયારીઓ અને ભવિષ્યની કાર્યયોજના વિશે પણ માહિતી આપવામાં આવી હતી. ગૃહમંત્રીએ તમામ વિભાગો દ્વારા કરવામાં આવેલી તૈયારીઓ પર સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે તમામ વિભાગો સાથે સંકલન કરીને એક એવું સોફ્ટવેર બનાવવા માટે કામ કરવાની અપીલ કરી, જે તમામ વિભાગોના યોગદાનથી ભારે હવામાનનો સામનો કરી શકે.

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં, ગૃહમંત્રી શ્રી અમિત શાહ પૂર અને અન્ય કુદરતી આફતોની અસર ઘટાડવા માટેની તૈયારીઓને સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા આપે છે. દર વર્ષે કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી પૂરની તૈયારીઓની સમીક્ષા કરે છે. તેમના નિર્દેશો પર ઘણી પહેલ કરવામાં આવી છે, જેમાં ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) અને કેન્દ્રીય જળ આયોગ (CWC) દ્વારા અગાઉથી વરસાદ અને પૂરની આગાહી 3 દિવસથી વધારીને 7 દિવસ અને ગરમીના મોજાની આગાહી માટે વધુ સારા પરિમાણોનો સમાવેશ થાય છે.

આ બેઠકમાં કેન્દ્રીય જળ શક્તિ મંત્રી શ્રી સીઆર પાટિલ, ગૃહ રાજ્યમંત્રી શ્રી નિત્યાનંદ રાય, કેન્દ્રીય ગૃહ સચિવ, નદી વિકાસ અને ગંગા પુનરુત્થાન, પૃથ્વી વિજ્ઞાન, પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન, માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલયો અને વિભાગોના સચિવો, રેલ્વે બોર્ડના અધ્યક્ષ, એનડીએમએના સભ્યો અને વિભાગોના વડાઓ, એનડીઆરએફ અને આઈએમડીના ડિરેક્ટર જનરલ, એનએચએઆઈ અને સીડબ્લ્યુસીના અધ્યક્ષો અને એનઆરએસસી અને અન્ય સંબંધિત વિભાગોના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/IJ/GP/JD