કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે આજે નવી દિલ્હીના પુસા કેમ્પસ ખાતે આયોજિત ‘વિકસિત કૃષિ સંકલ્પ અભિયાન’ના અનુભવ અને સંશોધનની સમીક્ષા કરી હતી. ભવિષ્યની કાર્ય યોજનાની ચર્ચા કરી અને નોડલ અધિકારીઓનું પ્રેઝન્ટેશન જોયું. 29 મે થી 12 જૂન સુધી અભિયાનના સફળ આયોજન પછી, ભવિષ્યની રણનીતિઓ પર ગંભીર ચર્ચા અને મંથન ચાલી રહ્યું છે. આજે, આ ક્રમમાં, અભિયાન દરમિયાન રચાયેલી 2,170 ટીમોના નોડલ અધિકારીઓએ પુસા કેમ્પસમાં હાજર રહીને વર્ચ્યુઅલ માધ્યમથી કનેક્ટ થઈને કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી સમક્ષ પ્રેઝન્ટેશન આપ્યું અને અભિયાનના પરિણામો, સૂચનો, અનુભવો અને ભાવિ સંશોધન દિશા વિશે વિગતવાર માહિતી આપી હતી.

તેમના ઉદ્ઘાટન ભાષણમાં, શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે કહ્યું કે અભિયાને એક નવો ઇતિહાસ રચ્યો છે. આ અભિયાન સ્વતંત્ર ભારતની એક અદ્ભુત ઘટના રહી છે. પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના 'લેબ ટુ લેન્ડ'માંથી પ્રેરણા લઈને, વૈજ્ઞાનિકોની ટીમે સાઠ હજારથી વધુ ગામડાઓમાં પ્રવેશ સુનિશ્ચિત કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે આ અભિયાન અટકશે નહીં, અમે સતત પ્રયાસ કરીશું કે વૈજ્ઞાનિકો, વિભાગના અધિકારીઓ, ખેડૂતો એક ટીમ તરીકે કામ કરે અને સતત ખેતરોની મુલાકાત લે અને ખેડૂતોનો સંપર્ક કરે. આ અભિયાનનો ધ્યેય ખેડૂતોની આવક વધારવાનો, દેશની ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાનો, ભારતને વિશ્વનું ખાદ્ય ટોપલી બનાવવાનો છે. તેમણે કહ્યું કે પૌષ્ટિક ખોરાક માટે બાયો-ફોર્ટિફાઇડ જાતોનો વિકાસ અને ઉત્પાદન પ્રણાલીમાં તેનો સમાવેશ, આવનારી પેઢી માટે પૃથ્વીને સુરક્ષિત રાખવાનો ધ્યેય આ અભિયાનમાં સમાવવામાં આવ્યો છે.

શ્રી શિવરાજ સિંહે કહ્યું કે આ અભિયાન ખેડૂતોના નફામાં વધારો કરવા માટે ઉત્પાદન વધારવા અને કૃષિ ખર્ચ ઘટાડવાનું ચાલુ રાખશે. આ અભિયાનનો ઉદ્દેશ ખૂબ જ ઉપયોગી અને વ્યાપક છે. અભિયાન દ્વારા પ્રાપ્ત માહિતી ખેડૂતોના જીવનમાં પરિવર્તન લાવશે અને દેશમાં અનાજ, ફળો અને શાકભાજીના ભંડારને પણ ભરી દેશે.

અંતે, સમીક્ષા કાર્યક્રમ પછી, શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે તેમના સમાપન ભાષણમાં કહ્યું કે સમીક્ષા સાંભળવી એ પણ એક સાધના છે. તે રાષ્ટ્રીય સંકલ્પનું સ્મરણ છે. જે જોયું, જે સાંભળ્યું, જે અનુભવ્યું તે આંકડા નથી, પરંતુ દેશવાસીઓની આકાંક્ષાઓનું પ્રતિબિંબ છે. નાની જમીન હોવા છતાં, દેશમાં ખાદ્ય ભંડાર ભરાઈ રહ્યા છે. 'વિકસિત કૃષિ સંકલ્પ અભિયાન' એ પણ શીખવ્યું કે ઉકેલો ઉપરથી નીચે સુધી નહીં પણ નીચેથી ઉપર સુધી હોય છે. સરકારી કચેરીઓમાં બેસીને યોજનાઓ બનાવી શકાતી નથી. વાસ્તવિક પ્રયોગશાળાઓ ખેતરો છે. જેની પાસે અનુભવ છે તે ખેડૂત છે. આ અભિયાનને જોડવા અને ખેતીમાં ચમત્કારિક પરિણામો પ્રાપ્ત કરવા માટે આ અભિયાનની કલ્પના કરવામાં આવી હતી. આ અભિયાન દ્વારા વૈજ્ઞાનિકોએ કરેલી મહેનતના આધારે ભવિષ્યનો રોડમેપ તૈયાર કરવામાં આવશે. તારણો પણ પ્રધાનમંત્રી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવશે. યોજનાઓનું વ્યાપક મૂલ્યાંકન કરવામાં આવશે. અમે અપ્રસ્તુત યોજનાઓને દૂર કરીને નવી યોજનાઓ લાવવાનો પ્રયાસ કરીશું. જરૂરિયાત મુજબ સંશોધન કરવામાં આવશે, આ માટે પ્રાથમિકતાના આધારે યાદી પણ તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે. જે લોકો હલકી ગુણવત્તાવાળા ખાતરો અને જંતુનાશકો બનાવે છે તેમને બિલકુલ બક્ષવામાં આવશે નહીં. અમે આ સંબંધિત કાર્યવાહી માટે કડક કાયદો પણ લાવીશું અને ખાસ ટીમો પણ બનાવવામાં આવશે. કઠોળ, તેલીબિયાં, સોયાબીન, કપાસ, શેરડી વગેરે માટે 'પાક યુદ્ધ' શરૂ કરવાનો પણ વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. યાંત્રિકીકરણ, માટી આરોગ્ય, સ્વચ્છ છોડ, જંતુનાશકો, વોટરશેડ વિસ્તાર, આરોગ્ય કૃષિ, દરિયાકાંઠાની કૃષિ, પશુપાલન પર પણ કામ કરવામાં આવશે. પાકવાર અને રાજ્યવાર યોજના મુજબ કામ કરવામાં આવશે. કૃષિ મંત્રીઓની ભાગીદારીથી યોજનાઓ પર એક કાર્ય યોજના બનાવવામાં આવશે.

શ્રી શિવરાજ સિંહે જણાવ્યું હતું કે વિવિધ ટીમો તૈયાર કરવામાં આવશે. ખેડૂતોના નવીનતાઓના પ્રસાર અને મૂલ્યવર્ધન માટે એક ટીમ બનાવવામાં આવશે. કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્ર (KVK) ને મજબૂત બનાવવા માટે કામ કરવું પડશે, એક નોડલ અધિકારીની નિમણૂક કરવામાં આવશે, KVK વૈજ્ઞાનિકોએ ત્રણ દિવસ ખેતરોની મુલાકાત લેવી પડશે, સંતુલિત જંતુનાશકોના ઉપયોગ પર પણ ગંભીર કાર્ય કરવાની જરૂર છે. હલકી ગુણવત્તાવાળા બીજ અને જંતુનાશકોના સંબંધમાં કાર્ય કરવામાં આવી રહ્યું છે. 'વિકસિત કૃષિ સંકલ્પ અભિયાન' એ ઘણા વ્યવહારુ પાસાઓને પ્રકાશિત કરવા અને રેખાંકિત કરવા માટે પણ કામ કર્યું છે. ભવિષ્યની વ્યૂહરચનામાં તર્ક સાથે નક્કર પ્રયાસો કરવામાં આવશે. રવિ પાક માટે બે દિવસીય પરિષદ યોજાશે. પહેલા દિવસે અધિકારીઓ અને બીજા દિવસે મંત્રીઓ સાથે ચર્ચા કરીને રોડમેપ તૈયાર કરવામાં આવશે.

આ અભિયાન દ્વારા, કૃષિ પદ્ધતિઓનું વિશ્લેષણ કરવાનું હતું, ICAR સંસ્થાઓ વચ્ચે પરસ્પર શિક્ષણને સરળ બનાવવાનું હતું, આગામી તબક્કા માટે પ્રાથમિકતા વિષયો નક્કી કરવાના હતા, ભવિષ્યના કાર્યો ઓળખવાના હતા, કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રો (KVK) અને રાજ્ય વિભાગો સાથે ICAR ના સંકલનને મજબૂત બનાવવાની સાથે, સંશોધન-વિસ્તરણ વ્યૂહરચનાઓને વિકસિત ભારતના લક્ષ્યો સાથે સંકલિત કરવાના હતા. આ દિશામાં સફળ પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા.

આ પ્રસંગે હરિયાણાના કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રી શ્રી શ્યામ સિંહ રાણા, કૃષિ સચિવ શ્રી દેવેશ ચતુર્વેદી, ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદના મહાનિર્દેશક ડૉ. એમ.એલ. જાટ, ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદના અધિક મહાનિર્દેશક શ્રી રણબીર સિંહ, વિવિધ કૃષિ યુનિવર્સિટીઓના કુલપતિઓ, વૈજ્ઞાનિકો, અધિકારીઓ હાજર રહ્યા હતા. વિવિધ રાજ્યોના કૃષિ મંત્રીઓ અને ICARની વિવિધ ટીમોના નોડલ અધિકારીઓ પણ વર્ચ્યુઅલ માધ્યમથી કાર્યક્રમમાં જોડાયા હતા.

AP/IJ/GP/JD