કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે વૈશ્વિક ડ્રગ કાર્ટેલનો પર્દાફાશ કરવા બદલ NCB અને અન્ય એજન્સીઓને અભિનંદન આપ્યા છે. શ્રી અમિત શાહે કહ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળની સરકાર દરેક ડ્રગ ગેંગ, ભલે તે કોઈપણ સ્થળેથી કાર્યરત હોય, તેને ખતમ કરવા અને દેશના યુવાનોનું રક્ષણ કરવા માટે કટિબદ્ધ છે.

X પ્લેટફોર્મ પર એક પોસ્ટમાં શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે, વૈશ્વિક ડ્રગ કાર્ટેલનો પર્દાફાશ કરવા બદલ NCB અને અન્ય એજન્સીઓને અભિનંદન. તેમણે કહ્યું કે તપાસે બહુ-એજન્સી સંકલનનું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ રજૂ કર્યું, જેના પરિણામે 8 ધરપકડો અને 5 કન્સાઇન્મેન્ટ જપ્ત કરવામાં આવ્યા, 4 ખંડો અને 10 થી વધુ દેશોમાં કાર્યરત ગેંગ સામે યુએસ અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં કાર્યવાહી. ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે અમારી એજન્સીઓ ક્રિપ્ટો પેમેન્ટ્સ અને અનામી ડ્રોપ શિપર્સ જેવી આ ગેંગ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતી પદ્ધતિઓ પર સતત નજર રાખી રહી છે.

ઓપરેશન - MED MAX

ગેરકાયદેસર ડ્રગ વેપાર સામે અત્યાર સુધીની સૌથી વ્યાપક કાર્યવાહીમાં, નાર્કોટિક્સ કંટ્રોલ બ્યૂરો (NCB) મુખ્યાલયના ઓપરેશન્સ યુનિટે એક આંતરરાષ્ટ્રીય ડ્રગ દાણચોરી સિન્ડિકેટને સફળતાપૂર્વક તોડી પાડી જે એન્ક્રિપ્ટેડ ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ, ડ્રોપ શિપિંગ મોડેલ્સ અને ક્રિપ્ટોકરન્સીનો ઉપયોગ કરીને ચાર ખંડોમાં નિયંત્રિત ડ્રગ્સની દાણચોરી કરી રહી હતી. નવી દિલ્હીમાં બંગાળી માર્કેટ નજીક નિયમિત વાહન રોકવાની કામગીરી તરીકે જે શરૂ થયું તે ભારત, યુએસ, ઓસ્ટ્રેલિયા અને યુરોપમાં ફેલાયેલા એક અત્યાધુનિક ગુનાહિત નેટવર્કને શોધી કાઢવામાં પરિણમ્યું છે. તે ગેરકાયદેસર ફાર્મા નેટવર્કની વૈશ્વિક પહોંચ અને સંકલિત આંતરરાષ્ટ્રીય અમલીકરણ કાર્યવાહીનું નેતૃત્વ કરવાની NCBની ક્ષમતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ કામગીરીથી 04 ખંડો અને 10 થી વધુ દેશોમાં ફેલાયેલા વૈશ્વિક નેટવર્કનો પર્દાફાશ થયો.

તપાસનો માર્ગ: દિલ્હીથી અલાબામા સુધી

25 મે 2025 ના રોજ, એક ગુપ્ત માહિતીના આધારે, NCB મુખ્યાલયની ઓપરેશન ટીમે દિલ્હીમાં મંડી હાઉસ નજીક એક કાર અટકાવી અને કારમાં સવાર બે વ્યક્તિઓ પાસેથી 3.7 કિલો ટ્રામાડોલ ગોળીઓ જપ્ત કરી, જેઓ નોઈડાની એક પ્રતિષ્ઠિત ખાનગી યુનિવર્સિટીમાંથી બી. ફાર્મા સ્નાતક હતા.

પકડાયેલા વ્યક્તિઓએ સ્વીકાર્યું કે તેઓ એક અગ્રણી ભારતીય B2B પ્લેટફોર્મ પર વિક્રેતા પ્રોફાઇલ ચલાવતા હતા. જ્યાંથી તેઓ યુએસ, યુરોપ અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં ગ્રાહકોને ફાર્માસ્યુટિકલ ગોળીઓ વેચતા હતા. પૂછપરછમાંથી મળેલા સંકેતો તપાસ ટીમને રૂરકીના એક સ્ટોકિસ્ટ સુધી લઈ ગયા. ત્યારબાદ દિલ્હીના મયુર વિહારમાં એક મુખ્ય સહયોગીની ધરપકડ કરવામાં આવી, જેણે કર્ણાટકના ઉડુપીમાં એક સંપર્ક જાહેર કર્યો, જે યુએસમાં જથ્થાબંધ ઓર્ડર અને શિપમેન્ટનું આયોજન કરતો હતો.

ઉડુપીથી, NCB એ 50 આંતરરાષ્ટ્રીય કન્સાઇન્મેન્ટનો ડેટા શોધી કાઢ્યો, જેમાં સામેલ છે:

• અમેરિકાથી અમેરિકામાં 29 પેકેજો

• ઓસ્ટ્રેલિયાથી ઓસ્ટ્રેલિયામાં 18 પેકેજો

• એસ્ટોનિયા, સ્પેન અને સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડમાં દરેક માટે 1 પેકેજ

ઉપરોક્ત માહિતી વૈશ્વિક સમકક્ષો અને ઇન્ટરપોલ સાથે શેર કરવામાં આવી હતી, જેના પરિણામે યુએસ ડ્રગ એન્ફોર્સમેન્ટ એડમિનિસ્ટ્રેશન (યુએસ DEA) દ્વારા અલાબામા, યુએસએમાં એક બલ્ક રિ-શિપર અને મની લોન્ડરરની ઓળખ અને ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, સાથે જ નિયંત્રિત દવાઓનો વિશાળ સ્ટોક પણ જપ્ત કરવામાં આવ્યો હતો.

ગુપ્તતા માટે બનાવેલ નેટવર્ક

સિન્ડિકેટ ટેલિગ્રામ જેવા એન્ક્રિપ્ટેડ કોમ્યુનિકેશન પ્લેટફોર્મ પર કાર્યરત હતું, ક્રિપ્ટોકરન્સી, પેપાલ અને વેસ્ટર્ન યુનિયન દ્વારા ચુકવણીઓ મેળવતું હતું અને સંપર્ક ટાળવા માટે અનામી આંતરરાષ્ટ્રીય ડ્રોપ શિપર્સનો ઉપયોગ કરતું હતું. ડિજિટલ ફોરેન્સિક તપાસને કારણે નવી દિલ્હી અને જયપુરથી બે વધુ ભારતીય નાગરિકોની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, જેઓ લોજિસ્ટિક્સ અને સપ્લાય સંબંધિત કાર્યો સંભાળતા હતા. ઓપરેટરોએ ક્યારેય તેમના વતનમાં શિપમેન્ટ કર્યા ન હતા અને કાનૂની પરિણામો ટાળવા માટે નેટવર્કમાં અન્ય ડ્રોપ-શિપર્સ દ્વારા સંકલન કર્યું હતું.

આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધો અને નાણાકીય બાબતોનું સંચાલન કરનાર મુખ્ય આરોપીની ઓળખ થઈ ગઈ છે અને તે UAEમાં રહે છે. NCB UAE સત્તાવાળાઓ સાથે મળીને સક્રિય રીતે કામ કરી રહ્યું છે.

ઓસ્ટ્રેલિયામાં ગેરકાયદેસર ફેક્ટરી સાથેના સંબંધોની તપાસ

ઓસ્ટ્રેલિયામાં એક ખાનગી ગોળી ઉત્પાદન સુવિધા મળી આવી હતી, જે સીધી રીતે આ સિન્ડિકેટ સાથે જોડાયેલી હતી. ઓસ્ટ્રેલિયામાં કાયદા અમલીકરણ એજન્સીએ આ યુનિટને સફળતાપૂર્વક તોડી પાડ્યું હતું. અન્ય પ્રદેશોમાં કામગીરી હજુ પણ ચાલુ છે.

યુએસમાં કામગીરી

ભારતના NCB દ્વારા શેર કરાયેલી ગુપ્ત માહિતીમાંથી ઉદ્ભવતા એક મહત્વપૂર્ણ વિકાસમાં, યુએસ ડ્રગ એન્ફોર્સમેન્ટ એડમિનિસ્ટ્રેશન (US DEA) એ આંતરરાષ્ટ્રીય ડ્રગ દાણચોરી નેટવર્કના મુખ્ય કિંગપીનની ધરપકડ કરી છે. અલાબામા સ્થિત એક મુખ્ય રિ-શિપર જોએલ હોલની સંકલિત કામગીરી બાદ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. જેના પરિણામે 17,000 થી વધુ નિયંત્રિત ડ્રગ ટેબ્લેટ્સ જપ્ત કરવામાં આવ્યા. આ કામગીરી દરમિયાન, અધિકારીઓએ સિન્ડિકેટ સાથે જોડાયેલા બહુવિધ ક્રિપ્ટોકરન્સી વોલેટ્સ અને સક્રિય પાર્સલ પણ શોધી કાઢ્યા, જે એક અત્યાધુનિક અને ટેક-સક્ષમ દાણચોરી કામગીરી તરફ નિર્દેશ કરે છે. આ ડિજિટલ સંપત્તિઓ અને પાર્સલ સંબંધિત તપાસ અને અમલીકરણ કાર્યવાહી સક્રિયપણે ચાલુ છે.

આ સફળતા સાથે, નેટવર્કમાં મુખ્ય મની લોન્ડરર તરીકે ઓળખાતા એક ભારતીય-અમેરિકન વ્યક્તિ હવે યુએસએમાં આરોપનો સામનો કરી રહ્યો છે, જે આ ગેરકાયદેસર વેપારની નાણાકીય કરોડરજ્જુ તોડવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. આ સાથે, યુએસ ડીઇએએ સફળતાપૂર્વક પાંચ પાર્સલ અટકાવ્યા, જેના પરિણામે આશરે 700 ગ્રામ ઝોલ્પિડેમ ટેબ્લેટ્સ મળી આવી હતી. તે એક માદક પદાર્થ છે.

મોડસ ઓપરેન્ડી: અત્યાધુનિક વૈશ્વિક નેટવર્કનો પર્દાફાશ

તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે આ આંતરરાષ્ટ્રીય ડ્રગ દાણચોરી નેટવર્કનો માસ્ટરમાઇન્ડ યુએઈથી નેટવર્ક ચલાવી રહ્યો હતો. તે ઓર્ડર અને સપ્લાય મોડ્યુલ બંને અત્યંત સંકલન અને ગુપ્તતામાં ચલાવી રહ્યો હતો.

ઓર્ડર મોડ્યુલ એક અગ્રણી B2B પ્લેટફોર્મ દ્વારા કાર્યરત હતું. જ્યાં હેન્ડલર્સ દૃશ્યતા વધારવા અને સંભવિત ખરીદદારોને આકર્ષવા માટે પ્રીમિયમ સેલર કેટેગરીમાં સબ્સ્ક્રાઇબ કરતા હતા. વેચાણ સંબંધિત માહિતીનું સંચાલન કરવા માટે, જૂથ ઉડુપીમાં એક સંપૂર્ણ કાર્યરત કોલ સેન્ટર ચલાવતું હતું, જેમાં લગભગ 10 કર્મચારીઓ કાર્યરત હતા. આમાંથી ઘણા ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિથી અજાણ હતા.

ઓર્ડર કન્ફર્મ થયા પછી, ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં એડવાન્સ ચુકવણીઓ એકત્રિત કરવામાં આવી હતી, જે 10-15% કમિશન બાદ કરીને સપ્લાય મોડ્યુલ ઓપરેટરોને મોકલવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ સપ્લાય મોડ્યુલે ચોક્કસ દેશોમાં સ્થિત રિ-શિપર્સને વધુ 10% ચૂકવ્યું હતું, જેઓ નિયંત્રિત પદાર્થોની અંતિમ ડિલિવરીનું સંચાલન કરતા હતા.

તેની કામગીરીને વિસ્તૃત કરવાના ઇરાદાપૂર્વકના પગલામાં, નિયમિત ખરીદદારોને તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા અને રિ-શિપર્સ અથવા સ્ટોકિસ્ટ તરીકે ભરતી કરવામાં આવી હતી, જેનાથી નેટવર્ક કુદરતી રીતે સરહદો પાર વિસ્તર્યું હતું. NCB ના આંતરરાષ્ટ્રીય સમકક્ષો દ્વારા આવા ઘણા સ્ટોકિસ્ટોની ઓળખ કરવામાં આવી છે અને તેમની સામે કાર્યવાહી સક્રિયપણે ચાલી રહી છે.

આ જટિલ નેટવર્ક આધુનિક ગેરકાયદેસર વેપારમાં ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ, ક્રિપ્ટોકરન્સી અને ક્રોસ-બોર્ડર લોજિસ્ટિક્સના વધતા કન્વર્જનને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને આવા ઓપરેશન્સનો સામનો કરવા માટે વૈશ્વિક સહયોગ અને ગુપ્ત માહિતી શેરિંગના મહત્વને પ્રકાશિત કરે છે.

નાણાકીય અને સાયબર તપાસ ચાલી રહી છે

અત્યાર સુધીમાં, 08 ધરપકડ કરવામાં આવી છે. ક્રિપ્ટો વોલેટ્સ અને હવાલા ચેનલોને સંડોવતા નાણાકીય વ્યવહારોની પણ તપાસ ચાલી રહી છે. NCB ગેરકાયદેસર ઓનલાઈન ફાર્મસીઓના પ્રસારને રોકવા માટે ખાનગી ક્ષેત્રના પ્લેટફોર્મ સાથે પણ સંપર્કમાં છે જે નિયંત્રિત દવાઓના વેચાણને ખુલ્લેઆમ પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.

AP/IJ/GP/JD