કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહ 5 જુલાઈ 2025 ના રોજ ગુજરાતના આણંદ ખાતે દેશની પ્રથમ રાષ્ટ્રીય સ્તરની સહકારી યુનિવર્સિટી "ત્રિભુવન" સહકારી યુનિવર્સિટી (TSU) નો 'ભૂમિપૂજન' કરશે અને શિલાન્યાસ કરશે. ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલ અને વિધાનસભા અધ્યક્ષ શ્રી શંકર ચૌધરી આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત રહેશે. કેન્દ્રીય સહકાર રાજ્યમંત્રી શ્રી કૃષ્ણ પાલ ગુર્જર અને શ્રી મુરલીધર મોહોલ, ગુજરાત સરકારના શિક્ષણ મંત્રી શ્રી ઋષિકેશ પટેલ અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી જગદીશ વિશ્વકર્મા, સહકાર મંત્રાલયના સચિવ ડૉ. આશિષ કુમાર ભૂટાની, TSU ના કુલપતિ ડૉ. જે.એમ. વ્યાસ અને અન્ય ઘણા પ્રતિષ્ઠિત મહેમાનો પણ આ કાર્યક્રમમાં હાજર રહેશે.

"ત્રિભુવન" સહકારી યુનિવર્સિટીની સ્થાપનાનો નિર્ણય પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ અને કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારી મંત્રી શ્રી અમિત શાહના માર્ગદર્શન હેઠળ સહકારી ક્ષેત્રમાં ક્ષમતા નિર્માણ અને 'સહકાર દ્વારા સમૃદ્ધિ'ના વિઝનને સાકાર કરવા માટેની એક ઐતિહાસિક અને દૂરંદેશી પહેલ છે. આ યુનિવર્સિટી સહકાર, નવીનતા અને રોજગારની ત્રિવેણીને સાકાર કરવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું સાબિત થશે.

કેન્દ્રીય સહકારી મંત્રી શ્રી અમિત શાહ "એક પેડ મા કે નામ" અભિયાન હેઠળ વૃક્ષારોપણમાં પણ ભાગ લેશે, જે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના આહ્વાન પર એક જન આંદોલન બની ગયું છે. જે પર્યાવરણીય સંરક્ષણ અને સાંસ્કૃતિક મૂલ્યો પ્રત્યે જવાબદારીની ભાવના જગાડશે. આ ઉપરાંત, શ્રી શાહ રાષ્ટ્રીય શૈક્ષણિક સંશોધન અને તાલીમ કેન્દ્ર (NCERT) દ્વારા તૈયાર કરાયેલ શૈક્ષણિક મોડ્યુલનું પણ અનાવરણ કરશે. જેથી શાળાના વિદ્યાર્થીઓને સહકારના સિદ્ધાંતો અને ભારતમાં સહકારી ચળવળના પ્રભાવથી પરિચિત કરી શકાય.

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં "ત્રિભુવન" સહકારી યુનિવર્સિટીની સ્થાપનાનો ઉદ્દેશ્ય સહકારી ક્ષેત્રની વધતી જતી જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે વ્યાવસાયિક અને પ્રશિક્ષિત કાર્યબળ તૈયાર કરવાનો છે. આ યુનિવર્સિટી સહકારી વ્યવસ્થાપન, નાણાં, કાયદો અને ગ્રામીણ વિકાસ જેવા ક્ષેત્રોમાં વિશેષ શિક્ષણ, તાલીમ અને સંશોધનની તકો પૂરી પાડશે. આ યુનિવર્સિટી પાયાના સ્તરે સહકારી સંસ્થાઓને સશક્ત બનાવશે અને નવીનતા, ક્ષમતા નિર્માણ અને શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓને પ્રોત્સાહન આપીને શાસનમાં સુધારો કરશે, તેમજ સમાવિષ્ટ અને ટકાઉ ગ્રામીણ આર્થિક વિકાસને વેગ આપશે.

રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020ના આધારે, યુનિવર્સિટીનું શૈક્ષણિક માળખું લવચીક અને બહુ-શાખાકીય કાર્યક્રમોની શ્રેણી પ્રદાન કરશે. જેમાં પીએચડી, મેનેજરિયલ સ્તરે ડિગ્રી, સુપરવાઇઝરી સ્તરે ડિપ્લોમા અને ઓપરેશનલ સ્તરે પ્રમાણપત્રનો સમાવેશ થાય છે. યુનિવર્સિટી તેના કેમ્પસ અને અન્ય રાજ્યોમાં વિષય-વિશિષ્ટ શાળાઓ સ્થાપિત કરશે અને સહકારી શિક્ષણ અને તાલીમની ગુણવત્તાને પ્રમાણિત કરવા માટે એક રાષ્ટ્રીય નેટવર્ક બનાવશે. યુનિવર્સિટી આગામી ચાર વર્ષમાં 200 થી વધુ હાલની સહકારી સંસ્થાઓને જોડવાનો પણ પ્રયાસ કરશે, જેથી રાષ્ટ્રીય નેટવર્ક બનાવવામાં આવે.

ભારતના અંદાજિત 40 લાખ સહકારી કર્મચારીઓ અને 80 લાખ બોર્ડ સભ્યોની કૌશલ્ય વિકાસ અને ક્ષમતા નિર્માણની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે, યુનિવર્સિટી આગામી પાંચ વર્ષમાં પ્રાથમિક કૃષિ ધિરાણ સોસાયટી (પીએસીએસ), ડેરી, મત્સ્યઉદ્યોગ વગેરે જેવી સહકારી સંસ્થાઓના લગભગ 20 લાખ કર્મચારીઓને તાલીમ આપશે.

લાયક શિક્ષકોની અછતને દૂર કરવા માટે, યુનિવર્સિટી સહકારી અભ્યાસ પર આધારિત પીએચડી કાર્યક્રમો દ્વારા મજબૂત શિક્ષક આધાર બનાવશે. હાલમાં, સહકારી શિક્ષણ થોડા રાજ્યો સુધી મર્યાદિત છે અને વિવિધ સંસ્થાઓમાં પથરાયેલું છે, જે ક્ષેત્રની વધતી માંગને પહોંચી વળવા માટે અપૂરતું છે.

ભારતમાં હાલમાં સહકારી સંસ્થાઓમાં, ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં, નવીનતા અને સસ્તી ટેકનોલોજી પર કેન્દ્રિત સંશોધન અને વિકાસને સમર્થન આપવા માટે કોઈ સંસ્થાકીય પદ્ધતિ નથી. આને ધ્યાનમાં રાખીને, યુનિવર્સિટીમાં એક સમર્પિત સંશોધન અને વિકાસ પરિષદની સ્થાપના કરવામાં આવશે. જે સહકારી ક્ષેત્રમાં સંશોધન અને વિકાસ કરશે અને સંલગ્ન સંસ્થાઓમાં પણ તેનો પ્રચાર કરશે. આ ઉપરાંત, તે ભારતમાં વિશ્વની શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ સ્થાપિત કરવા માટે રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થાઓ સાથે સંકલન કરશે.

AP/IJ/GP/JD