કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના મુખ્યમંત્રીઓને પત્ર લખીને નકલી અને હલકી ગુણવત્તાવાળા ખાતરોની સમસ્યાને ગંભીરતાથી લીધી છે અને તેના પર તાત્કાલિક અને કડક કાર્યવાહી કરવા સૂચના આપી છે. આ પત્ર દેશભરમાં નકલી ખાતરોના વેચાણ અને સબસિડીવાળા ખાતરોના કાળાબજાર અને ફરજિયાત ટેગિંગ જેવી ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓને રોકવાના ઉદ્દેશ્યથી જારી કરવામાં આવ્યો છે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ પત્રમાં કહ્યું છે કે કૃષિ એ ભારતના અર્થતંત્રની કરોડરજ્જુ છે અને ખેડૂતોની આવકમાં સ્થિરતા જાળવવા માટે, તેમને યોગ્ય સમયે, સસ્તા દરે અને પ્રમાણભૂત ગુણવત્તાવાળા ખાતરો પૂરા પાડવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

તેમણે એ પણ ભાર મૂક્યો કે ખાતર નિયંત્રણ આદેશ, 1985 (જે આવશ્યક ચીજવસ્તુ અધિનિયમ, 1955 હેઠળ આવે છે) હેઠળ નકલી અથવા હલકી ગુણવત્તાવાળા ખાતરોનું વેચાણ પ્રતિબંધિત છે.

કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે પત્રમાં રાજ્યોને નીચેના નિર્દેશો જારી કર્યા છે:

1. ખેડૂતોને યોગ્ય જગ્યાએ અને જ્યાં તેમની જરૂર હોય ત્યાં પૂરતા પ્રમાણમાં ખાતરનો પુરવઠો સુનિશ્ચિત કરવાની જવાબદારી રાજ્યોની છે. તેથી, રાજ્યોએ કાળાબજાર, વધુ પડતી કિંમત અને સબસિડીવાળા ખાતરોના ડાયવર્ઝન જેવી પ્રવૃત્તિઓ પર કડક દેખરેખ રાખવી જોઈએ અને તાત્કાલિક પગલાં લેવા જોઈએ.
2. ખાતરોના ઉત્પાદન અને વેચાણ અને નમૂના લેવા અને પરીક્ષણનું નિયમિત નિરીક્ષણ કરીને નકલી અને હલકી ગુણવત્તાવાળા ઉત્પાદનો પર કડક નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ.
3. પરંપરાગત ખાતરો સાથે નેનો-ખાતરો અથવા બાયો-ઉત્તેજકોનું બળજબરીથી ટેગિંગ વિલંબ કર્યા વિના બંધ કરવું જોઈએ.
4. ગુનેગારો સામે કડક કાનૂની કાર્યવાહી કરવી જોઈએ, જેમાં લાઇસન્સ રદ કરવું, FIR નોંધવી અને સજા સુનિશ્ચિત કરવા માટે કેસોનો અસરકારક રીતે પીછો કરવો જોઈએ.
5. રાજ્યોને પ્રતિસાદ અને માહિતી પ્રણાલી વિકસાવવા, દેખરેખ પ્રક્રિયામાં ખેડૂતો/ખેડૂત જૂથોને સામેલ કરવા અને ખેડૂતોને અસલી અને નકલી ઉત્પાદનો ઓળખવા માટે જાગૃત કરવા માટે ખાસ પ્રયાસો કરવા નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ તમામ રાજ્યોને નકલી અને નબળી ગુણવત્તાવાળા કૃષિ ઇનપુટ્સની સમસ્યાને જડમૂળથી નાબૂદ કરવા માટે ઉપરોક્ત માર્ગદર્શિકા અનુસાર રાજ્યવ્યાપી ઝુંબેશ શરૂ કરવા વિનંતી કરી છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે જો રાજ્ય સ્તરે આ કાર્યનું નિયમિત નિરીક્ષણ કરવામાં આવે તો તે ખેડૂતોના હિતમાં અસરકારક અને કાયમી ઉકેલ સાબિત થશે.

AP/NP/GP/JD