કેન્દ્રીય ગ્રામીણ વિકાસ રાજ્ય મંત્રી શ્રી પેમ્માસાની ચંદ્રશેખરે 2047 સુધીમાં 'વિકસિત ભારત' ના લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે 'વિકસિત ગામ' બનાવવાનું આહ્વાન કર્યું છે. નવી દિલ્હીમાં ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રાલયની કામગીરી સમીક્ષા સમિતિની પ્રથમ બેઠકને સંબોધતા, કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું હતું કે 'વિકસિત ગામ' એવું હશે જ્યાં દરેક પરિવાર પાસે મૂળભૂત સુવિધાઓ સાથેનું કોંક્રિટનું ઘર હોય, ગુણવત્તાયુક્ત રસ્તાઓથી જોડાયેલ હોય, દરેક ગ્રામીણ યુવાનોને રોજગારની તકો હોય અને દરેક મહિલા સશક્ત અને આર્થિક રીતે સ્વતંત્ર હોય. આ કોઈ દૂરનું સ્વપ્ન નથી પરંતુ તે પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. પરંતુ આ માટે આપણે નવી ઊર્જા, નવીન વિચારસરણી અને ઊંડી પ્રતિબદ્ધતા સાથે કામ કરવાની જરૂર છે. આ ધ્યેય પ્રાપ્ત કરવામાં ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રાલયની ભૂમિકા પર ભાર મૂકતા શ્રી પેમ્માસાનીએ જણાવ્યું હતું કે અમે ફક્ત યોજનાઓનો અમલ કરી નથી રહ્યા પરંતુ ભારતની વિકાસગાથાનો આગામી પ્રકરણ લખી રહ્યા છીએ. કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને કેબિનેટ મંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણના દૂરંદેશી નેતૃત્વ હેઠળ, અમે ગ્રામીણ વિકાસમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે.

મંત્રાલયની વિવિધ યોજનાઓની સિદ્ધિઓ પર પ્રકાશ પાડતા, શ્રી પેમ્માસાનીએ કહ્યું હતું કે મહાત્મા ગાંધી રાષ્ટ્રીય ગ્રામીણ રોજગાર ગેરંટી યોજના (મનરેગા) ગ્રામીણ બેરોજગારી અને ખાસ કરીને કૃષિના નબળા મોસમ દરમિયાન સંકટ સ્થળાંતર સામે એક હથિયાર તરીકે કામ કરી રહી છે. 90,000થી 1,00,000 કરોડ રૂપિયાના વાર્ષિક રોકાણને કારણે ટકાઉ અને ઉત્પાદક સંપત્તિનું નિર્માણ થયું છે. દર વર્ષે 250 કરોડથી વધુ માનવ-દિવસ ઉત્પન્ન થયા છે, 36 કરોડથી વધુ જોબ કાર્ડ જારી કરવામાં આવ્યા છે અને 15 કરોડથી વધુ કામદારો તેના લાભાર્થી બન્યા છે. શ્રી પેમ્માસાનીએ પગાર ચુકવણીને બદલે અર્થપૂર્ણ સંપત્તિ નિર્માણ, પ્રવૃત્તિઓનું વૈવિધ્યકરણ અને અન્ય વિકાસ યોજનાઓ સાથે તેમનું સંકલન અને કાર્ય પસંદગીમાં સમુદાયની ભાગીદારી સૂચવી હતી.

પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના - ગ્રામીણ (PMAY-G)નો ઉલ્લેખ કરતા, શ્રી પેમ્માસાનીએ માહિતી આપી કે તેની શરૂઆતથી, કાચા અથવા જર્જરિત મકાનોમાં રહેતા ગ્રામીણ પરિવારો માટે 3.22 કરોડથી વધુ ઘરો બનાવવામાં આવ્યા છે અને પરિવારના વિકાસ અને ગ્રામીણ વસ્તી વિસ્તરણને કારણે વધતી માંગને પહોંચી વળવા માટે 2029 સુધીમાં 2 કરોડ વધારાના ઘરો બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખવામાં આવ્યું છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ પર્યાવરણને અનુકૂળ અને પ્રદેશ-વિશિષ્ટ બાંધકામ તકનીકો અને ખર્ચ-અસરકારક આવાસ ડિઝાઇનના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનું પણ સૂચન કર્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રી ગ્રામ સડક યોજના (PMGSY) હેઠળ અત્યાર સુધીમાં 7.56 લાખ કિલોમીટરથી વધુ ગ્રામીણ રસ્તાઓ બનાવવામાં આવ્યા છે તે દર્શાવતા, શ્રી પેમ્માસાનીએ રાજ્ય સ્તરીય માર્ગ જાળવણી ભંડોળ સ્થાપવા, સમુદાય આધારિત દેખરેખ પ્રણાલીઓનો અમલ કરવા અને ટકાઉપણું માટે નવીન ધિરાણ મોડેલો વિકસાવવાનું સૂચન કર્યું હતું. મંત્રીએ કહ્યું હતું કે, DAY-NRLM સામાજિક અને આર્થિક સશક્તીકરણના એક શક્તિશાળી સાધન તરીકે ઉભરી આવ્યું છે, જેમાં 10.05 કરોડથી વધુ ગ્રામીણ મહિલાઓ 91 લાખ સ્વ-સહાય જૂથો (SHGs) માં રચાઈ છે અને સંચિત બેંક જોડાણ રૂ. 11 લાખ કરોડને પાર થયું છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, લખપતિ દીદી પહેલ હેઠળ, 3 કરોડ મહિલાઓના લક્ષ્યાંક સામે 1.5 કરોડ મહિલાઓ પહેલાથી જ વાર્ષિક 1 લાખ રૂપિયાથી વધુ કમાણી કરી શકે છે. શ્રી પેમ્માસાનીએ લક્ષિત ધિરાણ, ઉન્નત કૌશલ્ય અને બજાર-તૈયાર સહાય દ્વારા "લખપતિ દીદીઓ"ને વધુ સશક્ત બનાવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, કૌશલ્ય અને પ્લેસમેન્ટ કાર્યક્રમ DDU-GKY એ 17 લાખથી વધુ ગ્રામીણ યુવાનોને તાલીમ આપી છે અને 11 લાખથી વધુ લોકોને લાભદાયી રોજગાર આપ્યો છે.

કેન્દ્રીય ગ્રામીણ વિકાસ રાજ્યમંત્રી શ્રી કમલેશ પાસવાન, ગ્રામીણ વિકાસ સચિવ શ્રી શૈલેષ કુમાર સિંહ, ભારત સરકાર અને રાજ્ય સરકારોના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/IJ/GP/JD