દીનદયાળ અંત્યોદય યોજના - રાષ્ટ્રીય ગ્રામીણ આજીવિકા મિશન (DAY-NRLM) હેઠળ એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્ન પ્રાપ્ત થયું છે. ઔપચારિક નાણાકીય સંસ્થાઓ દ્વારા મહિલા સ્વ-સહાય જૂથો (SHG)ને ₹11 લાખ કરોડથી વધુની લોનનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે. બેંકિંગ સમુદાયના સમર્થનથી પ્રાપ્ત થયેલી આ ઐતિહાસિક સિદ્ધિ, સરકારની પાયાના સ્તરે સમાવેશી વિકાસ, મહિલા સશક્તીકરણ અને નાણાકીય મજબૂતાઈને પ્રોત્સાહન આપવાની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

સ્વ-સહાય જૂથ ચળવળે DAY-NRLM અને લખપતિ દીદી યોજના જેવી પહેલ દ્વારા લાખો મહિલાઓને સશક્ત બનાવ્યા છે. 98%થી વધુના ઉચ્ચ બિન-ચૂકવણી દર (NPA) સાથે ₹11 લાખ કરોડનું વિતરણ આ કાર્યક્રમની સફળતાનો પુરાવો છે.

મિશન હેઠળ આ નોંધપાત્ર સિદ્ધિ બેંકિંગ ભાગીદારો વિના શક્ય ન હોત. બેંકિંગ ભાગીદારી મજબૂત રહી, જેણે સ્વ-સહાય જૂથ ચળવળને મજબૂત બનાવી અને ગ્રામીણ મહિલાઓને સ્વનિર્ભરતા સાથે આગળ વધવા માટે પ્રેરિત કરી છે.

પૃષ્ઠભૂમિ:

DAY-NRLMનો મૂળ ઉદ્દેશ્ય ગ્રામીણ ગરીબ મહિલાઓને મજબૂત સમુદાય સંસ્થાઓમાં સંગઠિત કરીને તેમના આજીવિકાના આધારને મજબૂત બનાવવાનો છે. કોલેટરલ-મુક્ત લોન, વ્યાજ સબસિડી અને અન્ય નાણાકીય સહાય તરફ કામ કરીને, સ્વ-સહાય જૂથોએ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ધિરાણ પૂરું પાડવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ માધ્યમ તરીકે સેવા આપી છે. આ સતત ધિરાણ પ્રવાહે ગ્રામીણ મહિલાઓને ઉદ્યોગસાહસિકતા તરફ આગળ વધવા માટે પ્રેરિત કરી છે.

મુખ્ય યોગદાન:

બેંક

• પ્રાથમિકતા ક્ષેત્ર ધિરાણ હેઠળ SHG ને લોન અને અન્ય નાણાકીય સેવાઓ પૂરી પાડવી
• SHG સભ્યો માટે સરળ લોન ઍક્સેસ અને પ્રક્રિયાઓનું સરળીકરણ

બેંક સખીઓ

• વ્યવહારો, દસ્તાવેજીકરણ અને લોન અરજીમાં સહાય પૂરી પાડવી
• વીમા, પેન્શન જેવી યોજનાઓ પર નાણાકીય સાક્ષરતા અને માહિતી પૂરી પાડવી
• બેંક ખાતાઓ માટે આધાર અને મોબાઇલ સીડીંગમાં સહાય
• સમયસર લોન ચૂકવણી સુનિશ્ચિત કરવા માટે સમુદાય આધારિત પુનઃપ્રાપ્તિ પદ્ધતિ (CBRM) ને મજબૂત બનાવવી

AP/IJ/GP/JD