પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી 6 ઓગસ્ટના રોજ બપોરે 12:15 વાગ્યે દિલ્હીમાં કર્તવ્ય પથ ખાતે કર્તવ્ય ભવનની મુલાકાત લેશે અને તેનું ઉદ્ઘાટન કરશે. ત્યારબાદ, પ્રધાનમંત્રી સાંજે 6:30 વાગ્યે કર્તવ્ય પથ પર એક જાહેર કાર્યક્રમને સંબોધિત કરશે.

આ પ્રધાનમંત્રીના આધુનિક, કાર્યક્ષમ અને નાગરિક-કેન્દ્રિત શાસનના વિઝન પ્રત્યે સરકારની પ્રતિબદ્ધતામાં એક મુખ્ય સીમાચિહ્નરૂપ બનશે. કર્તવ્ય ભવન - 03, જેનું ઉદ્ઘાટન થઈ રહ્યું છે, તે સેન્ટ્રલ વિસ્ટાના વ્યાપક પરિવર્તનનો એક ભાગ છે. તે અનેક આગામી કોમન સેન્ટ્રલ સેક્રેટરીએટ ઇમારતોમાંની પ્રથમ છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય વહીવટી પ્રક્રિયાઓને સુવ્યવસ્થિત કરવાનો અને ચપળ શાસનને સક્ષમ બનાવવાનો છે.

આ પ્રોજેક્ટ સરકારના વ્યાપક વહીવટી સુધારાના એજન્ડાને રજૂ કરે છે. મંત્રાલયોને સહ-સ્થાનિક બનાવીને અને અત્યાધુનિક માળખાગત સુવિધાઓ અપનાવીને, કોમન સેન્ટ્રલ સેક્રેટરીએટ આંતર-મંત્રાલય સંકલનમાં સુધારો કરશે, નીતિ અમલીકરણને વેગ આપશે અને પ્રતિભાવશીલ વહીવટી ઇકોસિસ્ટમને પ્રોત્સાહન આપશે.

હાલમાં, ઘણા મુખ્ય મંત્રાલયો 1950 અને 1970 ના દાયકા વચ્ચે બાંધવામાં આવેલી શાસ્ત્રી ભવન, કૃષિ ભવન, ઉદ્યોગ ભવન અને નિર્માણ ભવન જેવી જૂની ઇમારતોમાંથી કાર્ય કરે છે, જે હવે માળખાકીય રીતે જૂની અને બિનકાર્યક્ષમ છે. નવી સુવિધાઓ સમારકામ અને જાળવણી ખર્ચ ઘટાડશે, ઉત્પાદકતામાં વધારો કરશે, કર્મચારીઓની સુખાકારીમાં સુધારો કરશે અને એકંદર સેવા વિતરણમાં વધારો કરશે.

કર્તવ્ય ભવન - 03 ને દિલ્હીમાં ફેલાયેલા વિવિધ મંત્રાલયો અને વિભાગોને એકસાથે લાવીને કાર્યક્ષમતા, નવીનતા અને સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે. તે બે બેઝમેન્ટ અને સાત સ્તરો (ગ્રાઉન્ડ + 6 માળ) માં લગભગ 1.5 લાખ ચોરસ મીટરના વિસ્તારમાં ફેલાયેલું એક અત્યાધુનિક ઓફિસ સંકુલ હશે. તેમાં ગૃહ, વિદેશ, ગ્રામીણ વિકાસ, MSME, DoPT, પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલયો/વિભાગો અને મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક સલાહકાર (PSA) ની કચેરીઓ હશે.

આ નવી ઇમારત આધુનિક શાસન માળખાનું ઉદાહરણ આપશે. જેમાં IT માટે તૈયાર અને સુરક્ષિત કાર્યસ્થળો, ID કાર્ડ-આધારિત ઍક્સેસ નિયંત્રણો, સંકલિત ઇલેક્ટ્રોનિક દેખરેખ અને કેન્દ્રિય કમાન્ડ સિસ્ટમનો સમાવેશ થાય છે. તે ટકાઉપણુંમાં પણ અગ્રણી રહેશે, જેમાં ડબલ-ગ્લાઝ્ડ ફેસેડ્સ, રૂફટોપ સોલાર, સોલાર વોટર હીટિંગ, અદ્યતન HVAC (હીટિંગ, વેન્ટિલેશન અને એર કન્ડીશનીંગ) સિસ્ટમ્સ અને વરસાદી પાણીના સંગ્રહ સાથે GRIHA-4 રેટિંગ પ્રાપ્ત થશે. આ સુવિધા શૂન્ય-ડિસ્ચાર્જ કચરાના સંચાલન, ઘરના ઘન કચરાની પ્રક્રિયા, ઇ-વાહન ચાર્જિંગ સ્ટેશનો અને રિસાયકલ બાંધકામ સામગ્રીના વ્યાપક ઉપયોગ દ્વારા પર્યાવરણીય જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપશે.

શૂન્ય-ડિસ્ચાર્જ કેમ્પસ તરીકે, કર્તવ્ય ભવન પાણીની જરૂરિયાતોના મોટા ભાગને પૂર્ણ કરવા માટે ગંદા પાણીને ટ્રીટ અને પુનઃઉપયોગ કરે છે. આ ઇમારત ચણતર અને પેવિંગ બ્લોક્સમાં રિસાયકલ કરેલા બાંધકામ અને ડિમોલિશન કચરાનો ઉપયોગ થયો છે, ઉપરની માટીનો ઉપયોગ અને માળખાકીય ભાર ઘટાડવા માટે હળવા વજનના સૂકા પાર્ટીશનોનો ઉપયોગ કર્યો છે, અને તેમાં ઇન-હાઉસ ઘન કચરા વ્યવસ્થાપન પ્રણાલી છે.

આ ઇમારત ૩૦% ઓછી ઉર્જાનો ઉપયોગ કરે તે રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. ઇમારતને ઠંડી રાખવા અને બહારનો અવાજ ઓછો કરવા માટે તેમાં ખાસ કાચની બારીઓ છે. ઉર્જા-બચત LED લાઇટ્સ, જરૂર ન હોય ત્યારે લાઇટ બંધ કરતા સેન્સર, વીજળી બચાવતી સ્માર્ટ લિફ્ટ્સ અને વીજળીના ઉપયોગનું સંચાલન કરવા માટે એક અદ્યતન સિસ્ટમ આ બધું ઉર્જા બચાવવામાં મદદ કરશે. કર્તવ્ય ભવન - ૦૩ ની છત પરના સોલાર પેનલ દર વર્ષે 5.34 લાખ યુનિટથી વધુ વીજળી ઉત્પન્ન કરશે. સોલાર વોટર હીટર દૈનિક ગરમ પાણીની જરૂરિયાતના એક ચતુર્થાંશ કરતાં વધુને પૂર્ણ કરે છે. ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે ચાર્જિંગ સ્ટેશન પણ પૂરા પાડવામાં આવ્યા છે.

AP/IJ/GP/JD