આંતરરાષ્ટ્રીય સહકારી વર્ષ નિમિત્તે, ભારતીય વિશિષ્ટ ઓળખ સત્તામંડળ (UIDAI) એ સહકારી બેંકોને ઓનબોર્ડ કરવા અને તેમને આધાર-આધારિત પ્રમાણીકરણ સેવાઓ પહોંચાડવા સક્ષમ બનાવવા માટે એક નવું માળખું રજૂ કર્યું છે, જે છેલ્લા માઇલ બેંકિંગ અને ડિજિટલ સમાવેશને મજબૂત પ્રોત્સાહન આપે છે.

આ માળખું સહકાર મંત્રાલય, નાબાર્ડ, NPCI અને સહકારી બેંકો સાથે ગાઢ પરામર્શ કરીને વિકસાવવામાં આવ્યું છે. તે દેશભરની તમામ 34 રાજ્ય સહકારી બેંકો (SCBs) અને 352 જિલ્લા કેન્દ્રીય સહકારી બેંકો (DCCBs) ને આવરી લેશે.

નવી સિસ્ટમ હેઠળ, આધાર સેવાઓ અપનાવવાની પ્રક્રિયાને સરળ અને ખર્ચ-અસરકારક બનાવવામાં આવી છે. UIDAI માં ફક્ત રાજ્ય સહકારી બેંકો જ પ્રમાણીકરણ વપરાશકર્તા એજન્સીઓ (AUA) અને eKYC વપરાશકર્તા એજન્સીઓ (KUA) તરીકે નોંધાયેલી હશે. DCCBs તેમના સંબંધિત SCBs ના આધાર પ્રમાણીકરણ એપ્લિકેશન અને IT ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો સરળતાથી ઉપયોગ કરી શકે છે. આનાથી DCCBs ને અલગ IT સિસ્ટમ વિકસાવવા અથવા જાળવવાની જરૂરિયાત દૂર થાય છે, જેનાથી ખર્ચ બચે છે અને કામગીરી સરળ બને છે.

આ માળખા દ્વારા, સહકારી બેંકો ઝડપી, વધુ સુરક્ષિત અને મુશ્કેલીમુક્ત ગ્રાહક ઓનબોર્ડિંગ પ્રદાન કરવા માટે આધાર-સક્ષમ સેવાઓનો ઉપયોગ કરી શકશે. બાયોમેટ્રિક eKYC અને ફેસ પ્રમાણીકરણ જેવી સેવાઓ એકાઉન્ટ ખોલવાનું સરળ બનાવશે, ખાસ કરીને ગ્રામીણ અને અર્ધ-શહેરી પ્રદેશોમાં. ગ્રાહકોને પણ ફાયદો થશે કારણ કે સબસિડી અને કલ્યાણ ચુકવણીઓ આધારનો ઉપયોગ કરીને તેમના સહકારી બેંક ખાતાઓમાં સીધી જમા થઈ શકે છે.

વધુમાં, આ માળખું સહકારી બેંકોને આધાર સક્ષમ ચુકવણી સિસ્ટમ (AePS) અને આધાર ચુકવણી પુલ જેવી સેવાઓનો વિસ્તાર કરવા, ડિજિટલ વ્યવહારોને વધુ મજબૂત બનાવવા અને સહકારી ક્ષેત્રમાં નાણાકીય સમાવેશને આગળ વધારવા માટે સશક્ત બનાવે છે.

આ પગલું આધારની પહોંચ અને અસરને વિસ્તૃત કરવામાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે, ખાતરી કરે છે કે સહકારી બેંકો ભારતના નાણાકીય ઇકોસિસ્ટમમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવવાનું ચાલુ રાખે છે.

SM/JY/GP/JD