પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે ​​નવી દિલ્હીમાં યશોભૂમિ ખાતે ભારતના સેમિકન્ડક્ટર ઇકોસિસ્ટમને ઉત્પ્રેરિત કરવાના હેતુથી 'સેમિકોન ઇન્ડિયા - 2025'નું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. સભાને સંબોધતા, પ્રધાનમંત્રીએ ભારત અને વિદેશના સેમિકન્ડક્ટર ઉદ્યોગના સીઈઓ અને તેમના સહયોગીઓની હાજરીનો સ્વીકાર કર્યો હતો. તેમણે વિવિધ દેશોના પ્રતિષ્ઠિત મહેમાનો, સ્ટાર્ટ-અપ્સ સાથે સંકળાયેલા ઉદ્યોગસાહસિકો અને દેશના વિવિધ રાજ્યોમાંથી આવેલા યુવાન વિદ્યાર્થીઓનું સ્વાગત કર્યું હતું.

શ્રી મોદીએ જણાવ્યું કે તેઓ ગઈકાલે રાત્રે જાપાન અને ચીનની મુલાકાત લઈને પાછા ફર્યા છે અને આજે તેઓ યશોભૂમિમાં પ્રેક્ષકો વચ્ચે હાજર છે, જે આકાંક્ષાઓ અને આત્મવિશ્વાસથી ભરેલો હોલ છે. ટેકનોલોજી પ્રત્યેનો તેમનો જુસ્સો હંમેશા સ્વાભાવિક અને જાણીતો રહ્યો છે તેનો ઉલ્લેખ કરતા, પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે જાપાનની તેમની તાજેતરની મુલાકાત દરમિયાન, તેમને જાપાનના પ્રધાનમંત્રી મહામહિમ શ્રી શિગેરુ ઇશિબા સાથે ટોક્યો ઇલેક્ટ્રોન ફેક્ટરીની મુલાકાત લેવાની તક મળી હતી. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો કે તે કંપનીના સીઈઓ આજે પ્રેક્ષકોમાં ઉપસ્થિત છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે ટેકનોલોજી પ્રત્યેનો તેમનો ઝુકાવ તેમને વારંવાર આવા મેળાવડામાં લાવે છે. તેમણે વ્યક્ત કર્યું કે આજે પ્રેક્ષકો વચ્ચે હાજર રહેવાથી તેમને ખૂબ આનંદ થાય છે.

શ્રી મોદીએ વિશ્વભરના સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્રના નિષ્ણાતોની હાજરીની નોંધ લેતા, જેમાં 40 થી 50 થી વધુ દેશોના પ્રતિનિધિઓ સામેલ છે, તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ કાર્યક્રમમાં ભારતની નવીનતા અને યુવા શક્તિ પણ સ્પષ્ટપણે હાજર છે. તેમણે કહ્યું હતું કે આ અનોખું સંયોજન સ્પષ્ટ સંદેશ આપે છે કે, "દુનિયા ભારત પર વિશ્વાસ કરે છે અને દુનિયા ભારત સાથે સેમિકન્ડક્ટર ભવિષ્ય બનાવવા માટે તૈયાર છે". પ્રધાનમંત્રીએ સેમિકોન ઇન્ડિયામાં હાજરી આપનારા તમામ પ્રતિષ્ઠિત મહેમાનોનું સ્વાગત કર્યું અને ખાતરી આપી કે તેઓ વિકસિત અને આત્મનિર્ભર રાષ્ટ્ર તરફ ભારતની સફરમાં મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર છે.

તાજેતરમાં જાહેર કરાયેલા આ વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળાના GDP આંકડાઓ તરફ ઈશારો કરતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "ફરી એકવાર, ભારતે દરેક અપેક્ષા, દરેક અંદાજ અને દરેક આગાહી કરતાં વધુ સારું પ્રદર્શન કર્યું છે". તેમણે નોંધ્યું હતું કે જ્યારે વિશ્વભરના અર્થતંત્રો આર્થિક સ્વાર્થ દ્વારા સંચાલિત ચિંતાઓ અને પડકારોનો સામનો કરી રહ્યા છે, ત્યારે ભારતે 7.8 ટકાનો વિકાસ દર હાંસલ કર્યો છે. શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આ વૃદ્ધિ તમામ ક્ષેત્રો - ઉત્પાદન, સેવાઓ, કૃષિ અને બાંધકામ - માં દેખાઈ રહી છે, જેમાં ઉત્સાહ દરેક જગ્યાએ સ્પષ્ટપણે જોવા મળે છે. તેમણે ટિપ્પણી કરી કે ભારતનો ઝડપી વિકાસ ઉદ્યોગો અને દરેક નાગરિકમાં નવી ઊર્જાનો સંચાર કરી રહ્યો છે. તેમણે ખાતરી આપી કે વિકાસનો આ માર્ગ ભારતને ઝડપથી વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનવા તરફ આગળ ધપાવી રહ્યો છે.

સેમિકન્ડક્ટર્સની દુનિયામાં ઘણીવાર એવું કહેવામાં આવે છે કે, 'તેલ કાળું સોનું હતું, પરંતુ ચિપ્સ ડિજિટલ હીરા છે', તે વાત પર ટિપ્પણી કરતા પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે તેલ પાછલી સદીને આકાર આપતું હતું, અને વિશ્વનું ભાગ્ય તેલના કુવાઓ દ્વારા નક્કી થતું હતું. આ કુવાઓમાંથી કેટલું પેટ્રોલિયમ કાઢવામાં આવતું હતું તેના આધારે વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં ઉતાર-ચઢાવ આવતો હતો. જોકે, તેમણે ભાર મૂક્યો હતો કે 21મી સદીની શક્તિ હવે નાની ચિપમાં કેન્દ્રિત છે. કદમાં નાની હોવા છતાં, આ ચિપ્સ વૈશ્વિક પ્રગતિને નોંધપાત્ર રીતે વેગ આપવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. શ્રી મોદીએ ભાર મૂક્યો હતો કે વૈશ્વિક સેમિકન્ડક્ટર બજાર પહેલાથી જ $600 બિલિયન સુધી પહોંચી ગયું છે અને આગામી વર્ષોમાં, તે $1 ટ્રિલિયનને વટાવી જવાની અપેક્ષા છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, ભારત સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્રમાં જે ગતિએ આગળ વધી રહ્યું છે તે જોતાં, ભારત $1 ટ્રિલિયન બજારમાં નોંધપાત્ર હિસ્સો ધરાવશે.

ભારત જે ગતિએ પ્રગતિ કરી રહ્યું છે તે ઉજાગર કરવા માંગતા હોવાનું જણાવતા, શ્રી મોદીએ યાદ કર્યું કે 2021 માં, સેમિકોન ઇન્ડિયા કાર્યક્રમ શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે ઉમેર્યું કે 2023 સુધીમાં, ભારતના પ્રથમ સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, 2024માં, ઘણા વધુ પ્લાન્ટને મંજૂરી મળી હતી અને 2025માં, પાંચ વધારાના પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે કુલ દસ સેમિકન્ડક્ટર પ્રોજેક્ટ્સ હાલમાં ચાલી રહ્યા છે, જેમાં અઢાર અબજ ડોલરથી વધુ - ₹1.5 લાખ કરોડથી વધુનું રોકાણ સામેલ છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો હતો કે આ ભારતમાં વધતા વૈશ્વિક વિશ્વાસને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્રમાં ગતિ મહત્વની છે તેના પર ભાર મૂકતા શ્રી મોદીએ કહ્યું કે, "ફાઇલથી ફેક્ટરી સુધીનો સમય જેટલો ઓછો અને કાગળકામ જેટલું ઓછું હશે, તેટલું વહેલું વેફર વર્ક શરૂ થઈ શકશે". તેમણે ભાર મૂક્યો કે સરકાર આ જ અભિગમ સાથે કામ કરી રહી છે. રાષ્ટ્રીય સિંગલ વિન્ડો સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવી છે, જેનાથી કેન્દ્ર અને રાજ્યો બંને તરફથી તમામ મંજૂરીઓ એક જ પ્લેટફોર્મ પર મેળવી શકાય છે. પરિણામે, રોકાણકારો વ્યાપક કાગળકામથી મુક્ત થયા છે, એમ તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે દેશભરમાં સેમિકન્ડક્ટર પાર્ક પ્લગ-એન્ડ-પ્લે ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર મોડેલ હેઠળ વિકસાવવામાં આવી રહ્યા છે, જે જમીન, વીજ પુરવઠો, બંદર અને એરપોર્ટ કનેક્ટિવિટી અને કુશળ કાર્યકર પૂલ જેવી સુવિધાઓ પ્રદાન કરે છે. તેમણે ટિપ્પણી કરી કે જ્યારે આવા માળખાગત સુવિધાઓને પ્રોત્સાહનો સાથે જોડવામાં આવે છે, ત્યારે ઔદ્યોગિક વિકાસ અનિવાર્ય છે. પીએલઆઈ પ્રોત્સાહનો દ્વારા હોય કે ડિઝાઇન લિંક્ડ ગ્રાન્ટ્સ દ્વારા, ભારત એન્ડ-ટુ-એન્ડ ક્ષમતાઓ પ્રદાન કરી રહ્યું છે. આ જ કારણ છે કે રોકાણનો પ્રવાહ ચાલુ રહે છે, તેમણે ભાર મૂક્યો. ભારત બેકએન્ડ કામગીરીથી આગળ વધી રહ્યું છે અને ફુલ-સ્ટેક સેમિકન્ડક્ટર રાષ્ટ્ર બનવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે તેની ખાતરી આપતા શ્રી મોદીએ પુનરોચ્ચાર કર્યો કે તે દિવસ દૂર નથી જ્યારે ભારતની સૌથી નાની ચિપ વિશ્વના સૌથી મોટા પરિવર્તનને આગળ ધપાવશે. તેમણે કહ્યું, "આપણી યાત્રા મોડી શરૂ થઈ હતી... પરંતુ હવે આપણને કંઈ રોકી શકશે નહીં." પ્રધાનમંત્રીએ માહિતી આપી કે સીજી પાવરના પાયલોટ પ્લાન્ટે 28 ઓગસ્ટના રોજ, ફક્ત 4-5 દિવસ પહેલા કામગીરી શરૂ કરી હતી. તેમણે ઉમેર્યું કે કેન્સનો પાયલોટ પ્લાન્ટ પણ શરૂ થવાનો છે. માઇક્રોન અને ટાટા તરફથી ટેસ્ટ ચિપ્સનું ઉત્પાદન પહેલાથી જ શરૂ થયુ છે. તેમણે પુનરોચ્ચાર કર્યો કે આ વર્ષે વ્યાપારી ચિપનું ઉત્પાદન શરૂ થશે, જે ભારત સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્રમાં જે ઝડપી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે તે દર્શાવે છે.

ભારતની સેમિકન્ડક્ટર સફળતાની ગાથા કોઈ એક વર્ટિકલ અથવા એક જ ટેકનોલોજી સુધી મર્યાદિત નથી તેના પર ભાર મૂકતા, શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે ભારત એક વ્યાપક ઇકોસિસ્ટમ બનાવી રહ્યું છે - જે ડિઝાઇનિંગ, ઉત્પાદન, પેકેજિંગ અને હાઇ-ટેક ઉપકરણોને સમાવે છે, આ બધું દેશની અંદર. તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું કે સેમિકન્ડક્ટર મિશન ફક્ત એક જ ફેબ સ્થાપિત કરવા અથવા એક જ ચિપનું ઉત્પાદન કરવા પૂરતું મર્યાદિત નથી. તેના બદલે, ભારત એક મજબૂત સેમિકન્ડક્ટર ઇકોસિસ્ટમ બનાવી રહ્યું છે જે રાષ્ટ્રને આત્મનિર્ભર અને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધાત્મક બનાવશે, એમ પ્રધાનમંત્રીએ ઉમેર્યું હતું.

ભારતના સેમિકન્ડક્ટર મિશનની બીજી મુખ્ય વિશેષતા પર ભાર મૂકતા, શ્રી મોદીએ કહ્યું કે દેશ વિશ્વની સૌથી અદ્યતન તકનીકોની સાથે આ ક્ષેત્રમાં આગળ વધી રહ્યો છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે ભારતનું ધ્યાન સ્થાનિક રીતે ઉત્પાદિત ચિપ્સ દ્વારા ઉભરતી તકનીકોને સશક્ત બનાવવાનું છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે નોઇડા અને બેંગલુરુમાં વિકસિત ડિઝાઇન કેન્દ્રો વિશ્વની કેટલીક સૌથી અદ્યતન ચિપ્સ પર કામ કરી રહ્યા છે - જે અબજો ટ્રાન્ઝિસ્ટર સંગ્રહિત કરવામાં સક્ષમ છે. તેમણે ભાર મૂક્યો હતો કે આ ચિપ્સ 21મી સદીની ઇમર્સિવ ટેકનોલોજીઓને શક્તિ આપશે. વૈશ્વિક સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્ર દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારોને સંબોધતા, પ્રધાનમંત્રીએ ખાતરી આપી હતી કે ભારત તેમને દૂર કરવા માટે સક્રિયપણે કાર્ય કરી રહ્યું છે. તેમણે ટિપ્પણી કરી કે શહેરોમાં ઉંચી ઇમારતો અને પ્રભાવશાળી ભૌતિક માળખાકીય સુવિધાઓ દેખાય છે, પરંતુ તેનો પાયો સ્ટીલ પર રહેલો છે. તેવી જ રીતે, ભારતના ડિજિટલ માળખાનો પાયો મહત્વપૂર્ણ ખનિજો પર બનેલો છે. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે ભારત હાલમાં રાષ્ટ્રીય મહત્વપૂર્ણ ખનિજ મિશન પર કામ કરી રહ્યું છે અને સ્થાનિક સ્તરે દુર્લભ ખનિજોની માંગને પૂર્ણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે છેલ્લા ચાર વર્ષમાં મહત્વપૂર્ણ ખનિજ પ્રોજેક્ટ્સમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ થઈ છે.

સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્રના વિકાસમાં સરકાર સ્ટાર્ટ-અપ્સ અને MSME માટે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાની કલ્પના કરે છે તે વાત પર ભાર મૂકતા, પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું કે ભારત વિશ્વની સેમિકન્ડક્ટર ડિઝાઇન પ્રતિભામાં 20 ટકા ફાળો આપે છે, અને દેશના યુવાનો સેમિકન્ડક્ટર ઉદ્યોગ માટે સૌથી મોટી માનવ મૂડી ફેક્ટરીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. યુવા ઉદ્યોગસાહસિકો, નવીનતાઓ અને સ્ટાર્ટ-અપ્સને સંબોધતા, શ્રી મોદીએ તેમને આગળ આવવા વિનંતી કરી, ખાતરી આપી કે સરકાર તેમની સાથે ખભા મિલાવીને ઉભી છે. તેમણે ધ્યાન દોર્યું કે ડિઝાઇન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ સ્કીમ અને ચિપ્સ-ટુ-સ્ટાર્ટઅપ પ્રોગ્રામ ખાસ કરીને તેમના માટે રચાયેલ છે. તેમણે એવી પણ જાહેરાત કરી કે ડિઝાઇન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ સ્કીમ તેના ઉદ્દેશ્યોને વધુ સારી રીતે પૂર્ણ કરવા માટે પુનર્ગઠન કરવામાં આવી રહી છે. પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે સરકાર આ ક્ષેત્રમાં ભારતીય બૌદ્ધિક સંપત્તિ (IP) વિકસાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે તાજેતરમાં શરૂ કરાયેલ રાષ્ટ્રીય સંશોધન ભંડોળ પણ વ્યૂહાત્મક જોડાણો દ્વારા આ પ્રયાસને ટેકો આપશે. ઘણા રાજ્યો સેમિકન્ડક્ટર મિશનમાં સક્રિયપણે ભાગ લઈ રહ્યા છે, જેમાં ઘણાએ આ ક્ષેત્ર માટે ખાસ નીતિઓ ઘડી છે તે નોંધીને, પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે આ રાજ્યો સમર્પિત માળખાગત સુવિધાઓ વિકસાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છે. તેમણે બધા રાજ્યોને સેમિકન્ડક્ટર ઇકોસિસ્ટમ બનાવવા અને તેમના પ્રદેશોમાં રોકાણનું વાતાવરણ વધારવા માટે એકબીજા સાથે સ્વસ્થ સ્પર્ધામાં જોડાવા હાકલ કરી હતી.

"ભારત સુધારા, કામગીરી અને પરિવર્તનના મંત્રને અનુસરીને આ તબક્કે પહોંચ્યું છે. આગામી પેઢીના સુધારાઓનો એક નવો તબક્કો ટૂંક સમયમાં શરૂ થશે", પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે ભારત સેમિકન્ડક્ટર મિશનના આગામી તબક્કા પર કામ ચાલી રહ્યું છે. ઉપસ્થિત તમામ રોકાણકારોને સંબોધતા, તેમણે ખુલ્લા હૃદયથી તેમનું સ્વાગત કરવા માટે ભારતની તૈયારી વ્યક્ત કરી અને કહ્યું, "ડિઝાઇન તૈયાર છે. માસ્ક ગોઠવાયેલ છે. હવે ચોકસાઇ અમલીકરણ અને સ્કેલ પર ડિલિવરીનો સમય છે". તેમણે કહ્યું કે ભારતની નીતિઓ ટૂંકા ગાળાના સંકેતો નથી પરંતુ લાંબા ગાળાની પ્રતિબદ્ધતાઓ છે અને ખાતરી આપી હતી કે દરેક રોકાણકારની જરૂરિયાતો પૂર્ણ કરવામાં આવશે. "તે દિવસ દૂર નથી જ્યારે વિશ્વ કહેશે: ભારતમાં ડિઝાઇન, ભારતમાં બનાવેલ, વિશ્વ દ્વારા વિશ્વસનીય", પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું. તેમણે ભારતના દરેક પ્રયાસો સફળ થાય, દરેક બાઇટ નવીનતાથી ભરપૂર રહે અને યાત્રા ભૂલ-મુક્ત અને ઉચ્ચ-પ્રદર્શનવાળી રહે તેવી ઇચ્છા વ્યક્ત કરીને સમાપન કર્યું હતું.

આ કાર્યક્રમમાં કેન્દ્રીય મંત્રીઓ, શ્રી અશ્વિની વૈષ્ણવ, શ્રી જિતિન પ્રસાદ, દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી, શ્રીમતી રેખા ગુપ્તા, ઓડિશાના મુખ્યમંત્રી શ્રી મોહન ચરણ માઝી સહિત અન્ય મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

પૃષ્ઠભૂમિ

સેમિકોન ઇન્ડિયા - 2025 એ 2 થી 4 સપ્ટેમ્બર દરમિયાન ત્રણ દિવસીય કોન્ફરન્સ છે, જે ભારતમાં એક મજબૂત, સ્થિતિસ્થાપક અને ટકાઉ સેમિકન્ડક્ટર ઇકોસિસ્ટમને આગળ વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. તેમાં સેમિકોન ઇન્ડિયા પ્રોગ્રામની પ્રગતિ, સેમિકન્ડક્ટર ફેબ અને એડવાન્સ્ડ પેકેજિંગ પ્રોજેક્ટ્સ, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર તૈયારી, સ્માર્ટ મેન્યુફેક્ચરિંગ, R&D અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ, રોકાણની તકો, રાજ્ય-સ્તરીય નીતિ અમલીકરણ, વગેરે પર સત્રો સામેલ છે. વધુમાં, આ ઇવેન્ટ ડિઝાઇન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ (DLI) યોજના હેઠળની પહેલ, સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમનો વિકાસ, આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ અને ભારતના સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્ર માટે ભાવિ રોડમેપને પ્રકાશિત કરશે.

48 થી વધુ દેશોના 2,500 થી વધુ પ્રતિનિધિઓ, 50 થી વધુ વૈશ્વિક નેતાઓ સહિત 150 થી વધુ વક્તાઓ અને 350 થી વધુ પ્રદર્શકો સહિત 20,750 થી વધુ પ્રતિભાગીઓ ભાગ લેશે. તેમાં 06 દેશોના ગોળમેજી ચર્ચાઓ, દેશ પેવેલિયન અને કાર્યબળ વિકાસ અને સ્ટાર્ટ-અપ્સ માટે સમર્પિત પેવેલિયનનો પણ સમાવેશ થશે.

SM/IJ/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com