રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુએ આજે ​​(5 સપ્ટેમ્બર, 2025) શિક્ષક દિવસ નિમિત્તે નવી દિલ્હીમાં આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં દેશભરના શિક્ષકોને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો એનાયત કર્યા હતા.

સભાને સંબોધતા રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે ખોરાક, કપડાં અને આશ્રયની જેમ, શિક્ષણ પણ વ્યક્તિના ગૌરવ અને સુરક્ષા માટે જરૂરી છે. સંવેદનશીલ શિક્ષકો બાળકોમાં ગૌરવ અને સુરક્ષાની ભાવના જગાડવાનું કામ કરે છે. શિક્ષક તરીકેના તેમના સમયને યાદ કરતાં, તેમણે તે સમયને તેમના જીવનનો ખૂબ જ અર્થપૂર્ણ સમય ગણાવ્યો હતો.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે શિક્ષણ વ્યક્તિને સક્ષમ બનાવે છે. સૌથી નબળા પૃષ્ઠભૂમિના બાળકો પણ શિક્ષણની શક્તિથી પ્રગતિના આકાશને સ્પર્શી શકે છે. પ્રેમાળ અને સમર્પિત શિક્ષકો બાળકોના ઉડાનને શક્તિ આપવામાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. શિક્ષકો માટે સૌથી મોટો પુરસ્કાર એ છે કે તેમના વિદ્યાર્થીઓ તેમને જીવનભર યાદ રાખે અને પરિવાર, સમાજ અને દેશ માટે પ્રશંસનીય યોગદાન આપે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે વિદ્યાર્થીઓનું ચારિત્ર્ય નિર્માણ એ શિક્ષકનું પ્રાથમિક કર્તવ્ય છે. સંવેદનશીલ, જવાબદાર અને સમર્પિત વિદ્યાર્થીઓ, જેમનામાં નૈતિક આચરણ હોય છે, તે એવા વિદ્યાર્થીઓ કરતાં વધુ સારા હોય છે જેમને ફક્ત સ્પર્ધા, પુસ્તકિયા જ્ઞાન અને સ્વાર્થમાં રસ હોય છે. એક સારા શિક્ષકમાં મજબૂત લાગણીઓ અને બુદ્ધિ બંને હોય છે. લાગણીઓ અને બુદ્ધિનું સંકલન વિદ્યાર્થીઓ પર પણ અસર કરે છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે સ્માર્ટ બ્લેકબોર્ડ, સ્માર્ટ વર્ગખંડો અને અન્ય આધુનિક સુવિધાઓનું પોતાનું મહત્વ છે. પરંતુ સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્માર્ટ શિક્ષકો છે. સ્માર્ટ શિક્ષકો એવા શિક્ષકો છે જે તેમના વિદ્યાર્થીઓની વિકાસલક્ષી જરૂરિયાતોને સમજે છે. સ્માર્ટ શિક્ષકો અભ્યાસની પ્રક્રિયાને રસપ્રદ અને અસરકારક બનાવે છે, સ્નેહ અને સંવેદનશીલતા સાથે. આવા શિક્ષકો વિદ્યાર્થીઓને સમાજ અને રાષ્ટ્રની જરૂરિયાતો પૂરી કરવા સક્ષમ બનાવે છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે છોકરીઓના શિક્ષણને સૌથી વધુ મહત્વ આપવું જોઈએ. છોકરીઓના શિક્ષણમાં રોકાણ કરીને, આપણે આપણા પરિવાર, સમાજ અને રાષ્ટ્રના નિર્માણમાં અમૂલ્ય રોકાણ કરીએ છીએ. તેમણે કહ્યું કે છોકરીઓને શ્રેષ્ઠ શિક્ષણ પૂરું પાડવું એ મહિલાઓના નેતૃત્વ હેઠળના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનો સૌથી અસરકારક માર્ગ છે. તેમણે ભાર મૂક્યો કે રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 કસ્તુરબા ગાંધી બાલિકા વિદ્યાલયોના વિસ્તરણ અને વંચિત વર્ગની છોકરીઓને વિશેષ શિક્ષણ સુવિધાઓ પૂરી પાડવા પર ભાર મૂકે છે. પરંતુ કોઈપણ શિક્ષણ પહેલની સફળતા મુખ્યત્વે શિક્ષકો પર આધાર રાખે છે. તેમણે શિક્ષકોને કહ્યું કે તેઓ છોકરીઓને શિક્ષિત કરવામાં જેટલું વધુ યોગદાન આપશે, શિક્ષક તરીકે તેમનું જીવન એટલું જ અર્થપૂર્ણ બનશે. તેમણે શિક્ષકોને વિનંતી કરી કે તેઓ છોકરીઓ સહિત તમામ વિદ્યાર્થીઓ પર વિશેષ ધ્યાન આપે, જે પ્રમાણમાં શરમાળ છે અથવા ઓછા વિશેષાધિકૃત પૃષ્ઠભૂમિમાંથી આવે છે.

રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિનો ઉદ્દેશ્ય ભારતને વૈશ્વિક જ્ઞાન મહાસત્તા બનાવવાનો છે. આ માટે, આપણા શિક્ષકોને વિશ્વના શ્રેષ્ઠ શિક્ષકો તરીકે ઓળખવામાં આવે તે આવશ્યક છે. આપણી સંસ્થાઓ અને શિક્ષકોએ શિક્ષણના ત્રણેય ક્ષેત્રો - શાળા શિક્ષણ, ઉચ્ચ શિક્ષણ અને કૌશલ્ય શિક્ષણમાં સક્રિયપણે યોગદાન આપવું પડશે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે આપણા શિક્ષકો તેમના નિર્ણાયક યોગદાનથી ભારતને વૈશ્વિક જ્ઞાન મહાસત્તા તરીકે સ્થાપિત કરશે.

રાષ્ટ્રપતિનું ભાષણ જોવા માટે, કૃપા કરીને અહીં ક્લિક કરો-

SM/IJ/GP/JD