કૃષિ મંત્રાલય
azadi ka amrit mahotsav

નવા GST દર ખેડૂતો માટે વરદાન સાબિત થશે


કેન્દ્રીય કૃષિ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણની પ્રેસ કોન્ફરન્સ

Posted On: 06 SEP 2025 8:41PM by PIB Ahmedabad

GSTના નવા દરો અને સ્લેબ કૃષિ ક્ષેત્ર પર વ્યાપક અસર કરશે. આનાથી ખાસ કરીને નાના અને મધ્યમ ખેડૂતોને ફાયદો થશે, કૃષિ સાધનો પર GST દરોમાં ઘટાડાને કારણે ખેતીનો ખર્ચ ઘટશે અને ખેડૂતોનો નફો વધશે. આ મત કેન્દ્રીય કૃષિ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે આજે ભોપાલમાં આયોજિત એક પત્રકાર પરિષદમાં વ્યક્ત કર્યો હતો.

બાયો-પેસ્ટીસાઇડ અને સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વો પર GST ઘટાડવામાં આવ્યો છે, જેનાથી ખેડૂતોને ફાયદો થશે. ઉપરાંત, રાસાયણિક ખાતરોમાંથી બાયો-ખાતરો તરફ ખેડૂતોનો વલણ ચોક્કસપણે વધશે. હવે ડેરી ક્ષેત્રમાં દૂધ અને ચીઝ પર કોઈ GST રહેશે નહીં. આનાથી માત્ર સામાન્ય માણસને જ ફાયદો નહીં થાય, પરંતુ ખેડૂતો, પશુપાલકો અને દૂધ ઉત્પાદકોને પણ ફાયદો થશે.

આજે અનંત ચતુર્દશીનો મહાન તહેવાર છે અને આપણે ગણપતિ બાપ્પાને વિદાય આપીશું. તેમની પાસે આપણી એક જ પ્રાર્થના છે કે દેશના લોકોના જીવનમાં સુખ, સમૃદ્ધિ અને સુખાકારી આવે.

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળની NDA સરકાર લોકોના જીવનને સુધારવા માટે સતત પ્રયાસો કરી રહી છે.

સરકાર અને પ્રધાનમંત્રી સામાન્ય માણસના જીવનમાં કોઈ મુશ્કેલીઓ ન આવે તે સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી તેમણે દેશને કહ્યું હતું કે જીએસટીમાં આગામી પેઢીના સુધારા લાવવામાં આવશે અને તે સુધારાઓ લોકોને મોટી રાહત આપશે.

ખેડૂત અને કૃષિ મંત્રી તરીકે, હું પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનો આભાર માનું છું. અમારો સંકલ્પ ખેતીમાં ઉત્પાદન ખર્ચ ઘટાડવાનો અને ઉત્પાદન વધારવાનો છે. જો ઉત્પાદન વધે અને ખર્ચ ઘટે, તો ખેતીમાં ખેડૂતનો નફો વધશે.

GST માં કરવામાં આવેલા સુધારાઓ પર નજર કરીએ તો, દેશના ખેડૂતોને તેનો મોટો ફાયદો મળશે. કેટલીક કંપનીઓએ તેની શરૂઆત કરી છે. કૃષિ સાધનો, પછી ભલે તે ટ્રેક્ટર હોય, હાર્વેસ્ટર હોય, રોટાવેટર હોય કે અન્ય કોઈપણ પ્રકારના સાધનો હોય, તેના પર GST ઘટાડીને 5% કરવામાં આવ્યો છે, જે ખેડૂતો માટે વરદાન સાબિત થશે.

આપણા દેશમાં ખેડૂતોની જમીનનું કદ નાનું છે. એટલા માટે આપણે ખેતીને એકીકૃત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ, એટલે કે ખેડૂતો ખેતીમાં સામેલ થાય અને બાકીના સંલગ્ન ક્ષેત્રે પણ થોડું કામ કરવું જોઈએ.

પશુપાલન, મધમાખી ઉછેર, મત્સ્યઉછેર, કૃષિ વનીકરણ, ઘેટાં-બકરી ઉછેર, મરઘાં ઉછેરની જેમ, જો તમે એકંદર ક્ષેત્ર પર નજર નાખો તો કારણ કે કૃષિ અને પશુપાલન એકબીજાના પૂરક છે. તેના પર GST માં આપવામાં આવેલી મુક્તિ પણ આપણી ખેતી અને ખેડૂતો માટે વરદાન સાબિત થશે.

જો આપણે આ સંબંધિત ગ્રામીણ વિસ્તારો પર નજર કરીએ તો, મહિલા સ્વ-સહાય જૂથો હસ્તકલા, ચામડાની ચીજવસ્તુઓ, દૂધના ઉત્પાદનોના કામમાં મોટા પાયે કામ કરી રહ્યા છે. જેના કારણે ઘણી બહેનો લખપતિ દીદી બની છે. GST માં આ મુક્તિથી તેમનું જીવન પણ સુધરશે, આવક વધશે અને લખપતિ દીદીના આંદોલનને પણ નવી તાકાત મળશે.

ઉદાહરણ તરીકે, જો આપણે GST સુધારાઓ પર નજર કરીએ, તો જો એક ટ્રેક્ટર પહેલા 9 લાખ રૂપિયામાં મળતું હતું અને તેને 9 લાખ રૂપિયામાં ખરીદવામાં આવતું હતું, તો હવે ખેડૂત તેના પર 65,000 રૂપિયા બચાવી શકશે.

જો ટ્રેક્ટર 35 એચપીનું હોય જેની કિંમત લગભગ 5 લાખ 80 હજાર રૂપિયા હોય, તો એક ટ્રેક્ટર ખરીદવા પર 41 હજાર રૂપિયાની બચત થશે, 45 એચપી ટ્રેક્ટર પર 45 હજાર રૂપિયાની બચત થશે, 50 એચપી ટ્રેક્ટર પર 53 હજાર રૂપિયાની બચત થશે અને 75 એચપી ટ્રેક્ટર પર લગભગ 63 હજાર રૂપિયાની બચત થશે. તેથી, જો આપણે ફક્ત ટ્રેક્ટર પર થતી બચત પર નજર કરીએ, તો ખેડૂતો 25 હજાર રૂપિયાથી લઈને 63 હજાર રૂપિયા સુધીની બચત કરશે.

હવે ડેરી ક્ષેત્રમાં દૂધ અને ચીઝ પર કોઈ GST નહીં લાગે. આનાથી સામાન્ય માણસને તો ફાયદો થશે જ, સાથે તેની માંગ પણ વધશે અને જે લોકો દૂધ ખરીદે છે અને ડેરી ઉત્પાદનો તૈયાર કરે છે તેમને પણ ફાયદો થશે અને જે ખેડૂતો દૂધ ઉત્પાદકો અને પશુપાલકો છે તેમને પણ સીધો લાભ મળશે.

માખણ, ઘી પર GST ઘટાડવામાં આવ્યો છે, તેથી ચોક્કસપણે આ સ્વદેશી ઉત્પાદનો વધુ વેચાવા લાગશે. દૂધના ડબ્બા પર પણ GST ઘટાડવામાં આવ્યો છે, તેનો લાભ ડેરી ક્ષેત્રને પણ મળશે અને જો ડેરી ક્ષેત્ર પ્રગતિ કરશે, તો ખેડૂતો અને પશુપાલકો સીધી પ્રગતિ કરશે.

જંતુનાશકો અને સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વો પર 12 જૈવિક જંતુનાશકો અને સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વો છે, સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વો પર પણ GST ઘટાડવામાં આવ્યો છે, આનાથી કુદરતી ખેતી અને સજીવ ખેતીને ફાયદો થશે કારણ કે સજીવ ઇનપુટ્સનો ખર્ચ ઓછો થશે અને ખેડૂતોમાં રાસાયણિક ખાતરોથી સજીવ ખાતરો તરફ જવાની વૃત્તિ ચોક્કસપણે વધશે.

એમોનિયા, સલ્ફ્યુરિક એસિડ , નાઈટ્રિક એસિડ જેવા ખાતરો પરનો GST 18% થી ઘટાડીને 5% કરવામાં આવ્યો છે. આ ખાતરો બનાવવા માટે વપરાતા કાચા માલ છે. આનાથી ચોક્કસપણે તેમની કિંમતો ઘટશે અને ખેડૂતોને પણ તેનો ફાયદો થશે.

શ્રી ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકારે કૃષિ સાધનો પરનો GST દર 18% થી ઘટાડીને 5% કર્યો છે, જેના કારણે કૃષિ સાધનો અને અન્ય વસ્તુઓ સસ્તી થશે.

કૃષિ મશીનરી અને સાધનોનું નામ

કૃષિ મશીનરી અને સાધનોની મૂળ કિંમત (રૂ.)

વર્તમાન GST દર @ 12%

(રૂ.)

12% GST સહિત કુલ ખર્ચ

(રૂ.)

આગામી સુધારેલ GST દર @ 5%

(રૂ.)

5% ના સુધારેલા GST દર સહિત કુલ ખર્ચ

(રૂ.)

બચત

(રૂ.)

ટ્રેક્ટર 35 HP

5,80,000

69,600

6,50,000

29,000

6,09,000

41,000

ટ્રેક્ટર 45 HP

6,43,000

77,160

7,20,000

32,150

6,75,000

45,000

ટ્રેક્ટર 50 HP

7,59.000

91,080

8,50,000

37,950

7,97,000

53,000

ટ્રેક્ટર 75 HP

8,93,000

1,07,160

10,00,000

44,650

9,37,000

63,000

પાવર ટીલર 13 HP

1,69,643

20,357

1,90,000

8,482

1,78,125

11,875

ડાંગર રોપણી મશીન - 4 હરોળ પાછળ ચાલવા માટે

2,20,000

26,400

2,46,400

11,000

2,31,000

15,400

મલ્ટીક્રોપ થ્રેશર - 4 ટન/કલાક ક્ષમતા

2,00,000

24,000

2,24,000

1,0000

2,10,000

14,000

પાવર વીડર - 7.5 HP

78,500

9,420

87,920

3,925

82,425

5,495

 

 

 

 

 

 

 

ટ્રેલર 5 ટન ક્ષમતા

1,50,000

18,000

1,68,000

7,500

1,57,500

10,500

બીજ સાથે ખાતર ડ્રીલ - 11 ટાઇન્સ

46,000

5,520

51,520

2,300

48,300

3,220

બીજ સાથે ખાતર ડ્રીલ - 13 ટાઇન્સ

62,500

7,500.00

70,000

3,125.00

65,625

4,375

હાર્વેસ્ટર કમ્બાઇન 14 ફૂટ કટર બાર

26,78,571

3,21,428

30,00,000

1,33,928

28,12,500

1,87,500

સ્ટ્રો રીપર

5 ફૂટ

3,12,500

37,500.

3,50,000

15,625

3,28,125

21,875

સુપર સીડર

8 ફૂટ

2,41,071

28,928.57

2,70,000

12,053

2,53,125

16,875

હેપી સીડર

10 ટાઇન્સ

1,51,786

18,214

1,70,000

7,589.29

1,59,375

10,625

રોટાવેટર

6 ફૂટ

1,11,607

13,392

1,25,000

5,580

1,17,187

7,812

બેલર સ્ક્વેર

6 ફૂટ

13,39,286

1,60,714

15,00,000

66,964

14,06,250

93,750

મલ્ચર

8 ફૂટ

1,65,179

19,821

1,85,000

8,258

1,73,437

11,562

ન્યુમેટિક પ્લાન્ટર

4 રો

4,68,750

56,250

5,25,000

23,437

4,92,187

32,812

સ્પ્રેયર ટ્રેક્ટર માઉન્ટેડ

400 લિટર ક્ષમતા

1,33,929

16,071

1,50,000

6,696

1,40,625

9,375

તેવી જ રીતે, અમે વિવિધ વસ્તુઓના ભાવની ગણતરી કરી છે. કારણ કે 12% થી 5% માં કયા પ્રકારના ફાયદા થશે તે સ્પષ્ટ નથી, પરંતુ મેં ખેડૂતોની આ બચતને સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે.

ફળો અને શાકભાજીમાં મૂલ્યવર્ધન કરવું અને તેનું પ્રક્રિયા કરવું હવે જરૂરી બની ગયું છે. સાચવેલા શાકભાજી, ફળો, સૂકા ફળો વગેરે પર પણ GST ઘટાડવામાં આવ્યો છે, જેનો ફાયદો સીધો ખેડૂતોને મળશે.

કોલ્ડ સ્ટોરેજ, ફૂડ પ્રોસેસિંગને પણ આનો ચોક્કસ ફાયદો થશે. તેવી જ રીતે, આપણા મત્સ્ય ઉત્પાદક ખેડૂતો, મત્સ્યઉદ્યોગ દેશના મોટા ભાગમાં થાય છે, ફક્ત દરિયામાં જ નહીં, હવે ખેતરોમાં પણ તળાવો બનાવીને મોટા પાયે મત્સ્યઉદ્યોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે, તેથી આના પર તૈયાર અથવા સાચવેલી માછલીઓ પરના કર દરમાં પણ ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે દેશભરમાં મત્સ્યઉદ્યોગ કરતા ખેડૂતોને પણ ફાયદો થશે, તેવી જ રીતે કુદરતી મધ પર GST પણ ઘટશે, મધ ઉત્પાદક ખેડૂતોને તેનો સીધો લાભ મળશે.

ખેડૂતો માટે બીજો ફાયદો એ છે કે ઉર્જા આધારિત ઉપકરણો પરનો GST 12% થી ઘટાડીને 5% કરવામાં આવ્યો છે. આનાથી સંશોધન આધારિત ઉપકરણો સસ્તા થશે કારણ કે ખેડૂતોને ઉર્જા પ્રદાતા બનાવવાના પ્રયાસો પણ ચાલી રહ્યા છે, તેથી તેઓ સંશોધન આધારિત ઊર્જાનો પણ લાભ મેળવશે. તેવી જ રીતે ટપક સિંચાઈ વગેરે પર પણ GST ઘટાડવામાં આવ્યો છે. તેથી પર ડ્રોપ મોર ક્રોપ, ડ્રિપ, સ્પ્રિંકલરના ઉપકરણો પર GST ઘટાડવામાં આવ્યો છે, તે સસ્તા થશે અને ખેડૂતોને સરળતાથી ઉપલબ્ધ થશે. જો ખેડૂતો તેનો ઉપયોગ પણ કરશે, તો પાણી વધશે, પાણીની બચત થશે, ઉત્પાદન વધશે અને ખેડૂતોનો નફો વધશે.

ગ્રામીણ ભારત માટે, સિમેન્ટ અને લોખંડ પરનો GST ઘટાડવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના હેઠળ ઘર બનાવવાનું પણ સસ્તું થશે. કારણ કે સિમેન્ટ અને લોખંડના ભાવ ઓછા હશે, ગરીબો માટે ઘર બનાવવાનું સરળ બનશે. ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં જે માળખાગત સુવિધાઓ બનાવવામાં આવી છે.

શાળાઓ, આંગણવાડીઓ, પંચાયત ભવનોનો ખર્ચ ચોક્કસપણે ઘટશે. સૌથી મોટો ફાયદો અર્થતંત્રને થશે, આજે દેશ પડકારોનો સામનો કરી રહ્યો છે, આપણે આપણી અર્થવ્યવસ્થાને વધુ મજબૂત બનાવવી પડશે. તેથી, કિંમતોમાં આ ઘટાડાથી માંગમાં ચોક્કસપણે વધારો થશે.

આ સુધારાઓથી ખેડૂતોને મોટી રાહત મળી છે. નવી જોગવાઈઓમાં અનેક પ્રકારની છૂટછાટો આપવામાં આવી છે, જે ખેડૂતો અને લખપતિ દીદીઓ માટે વરદાન સાબિત થશે.

માંગમાં વધારા સાથે, બજારમાં વધુ પૈસા આવશે, જે ચોક્કસપણે આપણી અર્થવ્યવસ્થાને મજબૂત બનાવશે. તેથી, ગ્રામીણ ભારતનો ચહેરો બદલી નાખનારા આ પગલાં માટે હું પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનો હૃદયથી આભાર માનું છું.

આ આપણી કુદરતી ખેતી, ઓર્ગેનિક ખેતીને પણ પ્રોત્સાહન આપશે અને અમે દેશને ખાસ કરીને સંકલિત ખેતી તરફ લઈ જવા માંગીએ છીએ. આ ફક્ત ફળો, શાકભાજી કે અનાજની ખેતી વિશે નથી, તે ખેડૂતોને પણ પ્રોત્સાહન આપશે જેઓ તેની સાથે અન્ય કામોમાં રોકાયેલા છે. આ ક્રાંતિકારી સૂચન માટે પ્રધાનમંત્રીનો ખૂબ ખૂબ આભાર, નાણામંત્રીનો આભાર!

વધુ માહિતી માટે અહીં ક્લિક કરો

SM/IJ/GP/JD


(Release ID: 2164427) Visitor Counter : 2
Read this release in: English , Tamil , Malayalam