હું કહીશ ભૂપેન દા! તમે કહેશો અમર રહે! અમર રહે! ભૂપેન દા, અમર રહે! અમર રહે! ભૂપેન દા, અમર રહે! અમર રહે! ભૂપેન દા, અમર રહે! અમર રહે! આસામના રાજ્યપાલ લક્ષ્મણ પ્રસાદ આચાર્ય જી, આ સ્થાનના લોકપ્રિય મુખ્યમંત્રી હિમંતા બિસ્વા શર્મા જી, અરુણાચલ પ્રદેશના યુવા મુખ્યમંત્રી પેમા ખાંડુ જી, કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં મારા સાથી સર્બાનંદ સોનોવાલ જી, મંચ પર હાજર ભૂપેન હજારિકા જીના ભાઈ શ્રી સમર હજારિકા જી, ભૂપેન હજારિકા જીના શ્રીમતી કવિતા બરુઆ જી, ભૂપેન દાના પુત્ર શ્રી તેજ હજારિકા જી, તેજને હું કહીશ કેમ છો! ઉપસ્થિત અન્ય મહાનુભવ અને આસામના મારા ભાઈઓ અને બહેનો!

આજનો દિવસ અદ્ભુત છે અને આ ક્ષણ અમૂલ્ય છે. અહીં મેં જે દ્રશ્ય જોયું, જે ઉત્સાહ, જે સમન્વય મેં જોયો, ભૂપેન સંગીતની લય, જો હું તેને ભૂપેન દાના શબ્દોમાં કહું તો મારા મનમાં વારંવાર આવતું હતું, સમય ઓ ધીમો! સમય ઓ ધીમો! મને લાગ્યું કે, ભૂપેનના સંગીતની આ લહેર બધે આમ જ વહેતી રહે, વહેતી રહે. હું આ કાર્યક્રમમાં ભાગ લેનારા બધા કલાકારોની પ્રશંસા કરું છું. આસામની પ્રકૃતિ એવી છે કે આવા દરેક કાર્યક્રમમાં એક નવો રેકોર્ડ બને છે. આજે પણ તમારા પ્રદર્શન માટે જબરદસ્ત તૈયારીઓ દેખાતી હતી. તમને બધાને શુભેચ્છાઓ, તમને બધાને અભિનંદન.

મિત્રો,

થોડા દિવસ પહેલા 8 સપ્ટેમ્બરના રોજ ભૂપેન હજારિકાજીનો જન્મદિવસ ગયો. તે દિવસે મેં ભૂપેન દાને સમર્પિત એક લેખમાં મારી લાગણીઓ વ્યક્ત કરી હતી. મારા માટે સૌભાગ્યની વાત છે કે મને તેમના જન્મ શતાબ્દી વર્ષના આ કાર્યક્રમમાં ભાગ લેવાની તક મળી. હિમંત તો એમ જ કહી રહ્યા હતા કે મેં અહીં આવીને કંઈક ઉપકાર કર્યો છે, પણ વાત ઉલટી છે! આવા પવિત્ર પ્રસંગે આવવું એ મારું સૌભાગ્ય છે. આપણે બધા પ્રેમથી ભૂપેન દાને શુદ્ધ કંથો કહેતા હતા. આ શુદ્ધ કંથોનું જન્મ શતાબ્દી વર્ષ છે, જેમણે ભારતની લાગણીઓને અવાજ આપ્યો, જેમણે સંગીતને સંવેદનશીલતા સાથે જોડ્યું, જેમણે સંગીતમાં ભારતના સપનાઓને સાકાર કર્યા અને જેમણે માતા ગંગા દ્વારા ભારત માતાની કરુણા વ્યક્ત કરી. गंगा बहती हो क्यों, गंगा बहती हो क्यों?

મિત્રો,

ભૂપેન દાએ એવી અમર રચનાઓ બનાવી જે ભારતને તેમના અવાજ સાથે જોડતી રહી, જે ભારતની પેઢીઓને હચમચાવી દેતી રહી.

ભાઈઓ અને બહેનો!

ભૂપેન દા હવે આપણી વચ્ચે નથી, પરંતુ તેમના ગીતો તેમનો અવાજ હજુ પણ ભારતની વિકાસ યાત્રાના સાક્ષી છે, તેને ઉર્જા આપે છે. આપણી સરકાર ભૂપેન દાના જન્મ શતાબ્દી વર્ષને ખૂબ ગર્વથી ઉજવી રહી છે. આપણે ભૂપેન હજારિકાજીના ગીતો તેમના સંદેશાઓ અને તેમની જીવનયાત્રાને દરેક ઘરમાં લઈ જઈ રહ્યા છીએ. આજે અહીં તેમનું જીવનચરિત્ર પણ પ્રકાશિત થયું છે. આ પ્રસંગે હું ડૉ. ભૂપેન હજારિકાજીને મારા આદરપૂર્વક શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરું છું. ભૂપેન દાના આ જન્મશતાબ્દી વર્ષ પર હું આસામના ભાઈઓ અને બહેનો તેમજ દરેક ભારતીયને અભિનંદન આપું છું.

મિત્રો,

ભૂપેન હજારિકાજીએ તેમના જીવનભર સંગીતની સેવા કરી. જ્યારે સંગીત સાધના બને છે, ત્યારે તે આપણા આત્માને સ્પર્શે છે અને જ્યારે સંગીત સંકલ્પ બને છે ત્યારે તે સમાજને નવી દિશા બતાવવાનું માધ્યમ બની જાય છે. એટલા માટે ભૂપેન દાનું સંગીત ખૂબ જ ખાસ હતું. તેમણે જે આદર્શો જીવ્યા, ગમે તે અનુભવ્યા, તેમણે તેમના ગીતોમાં એ જ ગાયું. તેમના ગીતોમાં ભારત માતા પ્રત્યેનો પ્રેમ જોવા મળે છે કારણ કે તેઓ એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારતની ભાવનાને જીવતા હતા. તમે જુઓ, તેમનો જન્મ ઉત્તરપૂર્વમાં થયો હતો, બ્રહ્મપુત્રના પવિત્ર લહેરોએ તેમને સંગીત શીખવ્યું. પછી તેઓ ગ્રેજ્યુએશન માટે કાશી ગયા, ભૂપેન દાની સંગીત સાધના જે બ્રહ્મપુત્રના લહેરોથી શરૂ થઈ હતી તે ગંગાના ગર્જના સાથે સિદ્ધિમાં ફેરવાઈ ગઈ. કાશીની ગતિશીલતાએ તેમના જીવનમાં અવિરત પ્રવાહ આપ્યો. તેઓ એક વિચરતી પ્રવાસી બન્યા, તેમણે આખા ભારતમાં પ્રવાસ કર્યો. પછી તેઓ પીએચડી કરવા માટે અમેરિકા પણ ગયા! પરંતુ, તેમના જીવનના દરેક તબક્કે, તેઓ એક સાચા પુત્રની જેમ આસામની ભૂમિ સાથે જોડાયેલા રહ્યા અને તેથી જ તેઓ ભારત પાછા ફર્યા! અહીં આવીને, તેઓ ફિલ્મોમાં સામાન્ય માણસનો અવાજ બન્યા, તેમના જીવનના દુ:ખને અવાજ આપ્યો. તે અવાજ આજે પણ આપણને હચમચાવી નાખે છે, તેમનું ગીત " मानुहे मानुहोर बाबे, जोदिहे ऑकोनु नाभाबे, ऑकोनि होहानुभूतिरे, भाबिबो कोनेनु कुआ? " એટલે કે, જો મનુષ્ય પોતે બીજા મનુષ્યોના સુખ, દુ:ખ, પીડા અને દર્દ-તકલીફ વિશે વિચારશે નહીં, તો આ દુનિયામાં એકબીજાની સંભાળ કોણ રાખશે? વિચારો, આ આપણને કેટલી પ્રેરણા આપે છે. આ વિચાર સાથે આજે ભારત ગામડાંઓ, ગરીબો, દલિતો, વંચિતો અને આદિવાસીઓના જીવનને સુધારવામાં રોકાયેલું છે.

મિત્રો,

ભૂપેન દા ભારતની એકતા અને અખંડિતતાના મહાન નાયક હતા. દાયકાઓ પહેલા, જ્યારે ઉત્તર પૂર્વ ઉપેક્ષાનો ભોગ બન્યું હતું, ઉત્તર પૂર્વ હિંસા અને અલગતાવાદની આગમાં સળગી રહ્યું હતું, ત્યારે ભૂપેન દાએ તે મુશ્કેલ સમયમાં પણ ભારતની એકતાને અવાજ આપવાનું ચાલુ રાખ્યું. તેમણે સમૃદ્ધ ઉત્તર પૂર્વનું સ્વપ્ન જોયું. તેમણે ઉત્તર પૂર્વ માટે ગીતો ગાયા જે પ્રકૃતિની અદ્ભુત સુંદરતાથી છવાયેલ છે. તેમણે આસામ માટે એક ગીત ગાયું હતું - " नाना जाती-उपोजाती, रहोनीया कृष्टि, आकुवाली लोई होइशिल सृष्टि, एई मोर ऑहोम देश' જ્યારે આપણે આ ગીત ગાઈએ છીએ, ત્યારે આપણને આપણા આસામની વિવિધતા પર ગર્વ થાય છે. આપણને આસામની તાકાત અને ક્ષમતા પર ગર્વ થાય છે.

મિત્રો,

તેઓ અરુણાચલને સમાન રીતે પ્રેમ કરતા હતા અને તેથી જ આજે અરુણાચલના મુખ્યમંત્રી ખાસ આવ્યા છે. ભૂપેન દાએ લખ્યું, अरुण किरण शीश भूषण भूमि सुरमयी सुंदरा, અરુણાચલ હમારા, અરુણાચલ હમારા.

મિત્રો,

સાચા દેશભક્તના હૃદયમાંથી નીકળતો અવાજ ક્યારેય વ્યર્થ જતો નથી. આજે આપણે ઉત્તર પૂર્વ માટેના તેમના સપનાઓને સાકાર કરવા માટે દિવસ-રાત કામ કરી રહ્યા છીએ. અમારી સરકારે ભૂપેન દાને ભારત રત્ન આપીને ઉત્તર પૂર્વના સપના અને આત્મસન્માનનું સન્માન કર્યું અને ઉત્તર પૂર્વને દેશની પ્રાથમિકતા પણ બનાવી. જ્યારે આપણે દેશના સૌથી લાંબા પુલોમાંથી એક, આસામ અને અરુણાચલને જોડતો પુલ બનાવ્યો, ત્યારે તેનું નામ ભૂપેન હજારિકા બ્રિજ રાખવામાં આવ્યું. આજે આસામ અને સમગ્ર ઉત્તરપૂર્વ ઝડપથી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. વિકાસના દરેક પાસામાં નવા રેકોર્ડ બની રહ્યા છે. વિકાસની આ સિદ્ધિઓ દેશ તરફથી ભૂપેન દાને સાચી શ્રદ્ધાંજલિ છે.

મિત્રો,

આપણા આસામ, આપણા પૂર્વોત્તરે હંમેશા ભારતની સાંસ્કૃતિક વિવિધતામાં મોટો ફાળો આપ્યો છે. આ ભૂમિનો ઇતિહાસ, તેના તહેવારો, તેના ઉજવણીઓ, તેની કલા, સંસ્કૃતિ, તેની કુદરતી સુંદરતા, તેની દિવ્ય આભા અને આ બધાની સાથે, ભારત માતાના સન્માન અને રક્ષણ માટે અહીંના લોકોએ આપેલા બલિદાન, આપણે તેના વિના આપણા મહાન ભારતની કલ્પના પણ કરી શકતા નથી. આપણો ઉત્તરપૂર્વ દેશ માટે નવા પ્રકાશ, નવા રોશનીની ભૂમિ છે. દેશની પહેલી સવાર પણ અહીં ઉગે છે. ભૂપેન દાએ તેમના ગીત, ऑहोम आमार रूपोही, गुनोरू नाई हेष, भारोतोरे पूरबो दिखॉर, हूर्जो उठा देश! આ લાગણીને અવાજ આપ્યો હતો!

તેથી ભાઈઓ અને બહેનો,

જ્યારે આપણે આસામના ઇતિહાસની ઉજવણી કરીએ છીએ, ત્યારે જ ભારતનો ઇતિહાસ પૂર્ણ થાય છે, ત્યારે જ ભારતનો આનંદ પૂર્ણ થાય છે અને આપણે તેના પર ગર્વ કરતા આગળ વધતા રહેવું જોઈએ.

મિત્રો,

જ્યારે આપણે કનેક્ટિવિટી વિશે વાત કરીએ છીએ, ત્યારે લોકો ઘણીવાર રેલ-રોડ કે હવાઈ કનેક્ટિવિટી યાદ કરે છે. પરંતુ દેશની એકતા માટે બીજી કનેક્ટિવિટી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે અને તે છે સાંસ્કૃતિક કનેક્ટિવિટી. છેલ્લા 11 વર્ષોમાં, દેશે ઉત્તર પૂર્વના વિકાસની સાથે સાંસ્કૃતિક કનેક્ટિવિટીને ખૂબ મહત્વ આપ્યું છે. આ એક અભિયાન છે, જે સતત ચાલી રહ્યું છે. આજે આ કાર્યક્રમમાં, આપણે આ અભિયાનની એક ઝલક જોઈ રહ્યા છીએ. થોડા સમય પહેલા, આપણે રાષ્ટ્રીય સ્તરે વીર લસિત બોરફૂકનની 400મી જન્મજયંતિ પણ ઉજવી છે. સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં પણ આસામ અને પૂર્વોત્તરના ઘણા લડવૈયાઓએ અભૂતપૂર્વ બલિદાન આપ્યા હતા! સ્વતંત્રતાના અમૃત મહોત્સવ દરમિયાન આપણે પૂર્વોત્તરના લડવૈયાઓ અને અહીંના ઇતિહાસને પુનર્જીવિત કર્યો. આજે આખો દેશ આપણા આસામના ઇતિહાસ અને યોગદાનથી પરિચિત થઈ રહ્યો છે. થોડા સમય પહેલા અમે દિલ્હીમાં અષ્ટલક્ષ્મી મહોત્સવનું પણ આયોજન કર્યું હતું. આ કાર્યક્રમમાં પણ આસામની શક્તિ દર્શાવવામાં આવી હતી, આસામનું કૌશલ્ય દર્શાવવામાં આવ્યું હતું.

મિત્રો,

પરિસ્થિતિ ગમે તે હોય, આસામે હંમેશા દેશના સ્વાભિમાનને અવાજ આપ્યો છે. ભૂપેન દાના ગીતોમાં પણ આપણને એ જ અવાજ સંભળાય છે. જ્યારે 1962નું યુદ્ધ થયું, ત્યારે આસામ તે યુદ્ધનું સાક્ષી હતું, ત્યારે ભૂપેન દાએ દેશનો સંકલ્પ ઉઠાવ્યો હતો, તેમણે તે સમયે ગાયું હતું, प्रोति जोबान रक्तॉरे बिंदु हाहाहॉर अनंत हिंधु, सेइ हाहाहॉर दुर्जेोय लहरे, जाशिले प्रोतिज्ञा जयरे તે સંકલ્પે દેશવાસીઓને નવા ઉત્સાહથી ભરી દીધા હતા.

મિત્રો,

તે લાગણી, તે જુસ્સો આજે પણ દેશવાસીઓના હૃદયમાં ખડકની જેમ રહે છે. આપણે ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન પણ આ જોયું છે. દેશે પાકિસ્તાનના આતંકવાદી ષડયંત્રોનો એવો જવાબ આપ્યો કે ભારતની તાકાતનો પડઘો આખી દુનિયા સુધી પહોંચ્યો. અમે બતાવ્યું છે કે ભારતનો દુશ્મન કોઈપણ ખૂણામાં સુરક્ષિત રહેશે નહીં. નવું ભારત કોઈપણ કિંમતે તેની સુરક્ષા અને આત્મસન્માન સાથે સમાધાન કરશે નહીં.

મિત્રો,

આસામની સંસ્કૃતિનું દરેક પાસું અદ્ભુત, અસાધારણ છે અને તેથી જ હું ઘણી વાર કહેતો હતો કે એ દિવસ દૂર નથી જ્યારે દેશના બાળકો "A for Assam" વાંચશે. અહીંની સંસ્કૃતિ આદર અને આત્મસન્માન તેમજ અનંત શક્યતાઓનો સ્ત્રોત છે. આસામના કપડાં, ખોરાક, આસામનું પર્યટન, અહીંના ઉત્પાદનો, આપણે તેને ફક્ત દેશમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ઓળખ અપાવવી પડશે. તમે બધા જાણો છો, હું પોતે પણ આસામના ગમોશાને ખૂબ ગર્વથી બ્રાન્ડ કરું છું, તેવી જ રીતે આપણે આસામના દરેક ઉત્પાદનને વિશ્વના દરેક ખૂણામાં લઈ જવાની છે.

મિત્રો,

ભૂપેન દાનું આખું જીવન દેશના ધ્યેયો માટે સમર્પિત હતું. આજે ભૂપેન દાના જન્મ શતાબ્દી વર્ષ નિમિત્તે, આપણે દેશ માટે આત્મનિર્ભરતાનો સંકલ્પ લેવો પડશે. હું આસામના મારા ભાઈઓ અને બહેનોને અપીલ કરીશ કે, આપણે વોકલ ફોર લોકલના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર બનવું પડશે. આપણે સ્વદેશી વસ્તુઓ પર ગર્વ કરવો પડશે. આપણે ફક્ત સ્વદેશી વસ્તુઓ જ ખરીદવી જોઈએ અને ફક્ત સ્વદેશી વસ્તુઓ જ વેચવી જોઈએ. આ અભિયાનોને જેટલી ગતિ આપીશું, વિકસિત ભારતનું સ્વપ્ન તેટલી જ ઝડપથી પૂર્ણ થશે.

મિત્રો,

ભૂપેન દાએ 13 વર્ષની ઉંમરે એક ગીત લખ્યું હતું, अग्निजुगोर फिरिंगोति मोय, नोतुन भारत गॉढ़िम्, हर्बोहारार हर्बोश्वो पुनॉर फिराय आनिम, नोतुन भारत गॉढ़िम् ।

મિત્રો,

આ ગીતમાં તેમણે પોતાને અગ્નિના ચિનગારી તરીકે માન્યા હતા અને પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી કે તેઓ એક નવું ભારત બનાવશે. એક નવું ભારત જ્યાં દરેક પીડિત અને વંચિતને તેમના અધિકારો પાછા મળે.

મારા ભાઈઓ અને બહેનો,

ભૂપેન દાએ તે સમયે જે નવા ભારતનું સ્વપ્ન જોયું હતું, તે આજે દેશનો સંકલ્પ બની ગયું છે. આપણે આ સંકલ્પ સાથે પોતાને જોડવાનું છે. આજે સમય છે, આપણે 2047ના વિકસિત ભારતને દરેક પ્રયાસ અને દરેક સંકલ્પના કેન્દ્રમાં રાખવું જોઈએ. આ માટે આપણને ભૂપેન દાના ગીતોમાંથી, તેમના જીવનમાંથી પ્રેરણા મળશે. આપણા આ સંકલ્પો ભૂપેન હજારિકાજીના સપનાઓને સાકાર કરશે. આ ભાવના સાથે, હું ફરી એકવાર બધા દેશવાસીઓને ભૂપેન દાના જન્મ શતાબ્દી વર્ષ પર અભિનંદન આપું છું. મારી આપ સૌને વિનંતી છે કે, તમારો મોબાઈલ ફોન કાઢો અને તમારા મોબાઈલ ફોનની ફ્લેશ લાઈટ ચાલુ કરો અને ભૂપેન દાને શ્રદ્ધાંજલિ આપો. આ હજારો ટાપુઓ ભૂપેન દાના અમર આત્માને શ્રદ્ધાંજલિ આપી રહ્યા છે. આજની પેઢી તેમના અવાજને પ્રકાશથી શણગારી રહી છે. ખૂબ ખૂબ આભાર!

SM/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com