કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે આજે મહારાષ્ટ્રના બીડ જિલ્લામાં ગ્લોબલ વિકાસ ટ્રસ્ટ (GVT) કૃષિકુલ સિરસાલા ખાતે 20 હજાર ખેડૂત ભાઈઓ અને બહેનોના સંમેલનને સંબોધિત કર્યું હતું.

મુખ્ય સભાને સંબોધતા પહેલા, કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી ચૌહાણે ખેડૂતો સાથે આમને-સામને બેસીને વાર્તાલાપ કર્યો, જ્યાં વિવિધ ખેડૂતોએ તેમના ખેતીના અનુભવો શેર કર્યા અને જણાવ્યું કે કેવી રીતે નવીનતાઓ અપનાવવાથી તેમની ખેતી અને જીવનમાં ચમત્કારિક પરિવર્તન આવ્યું છે. ખેડૂતોએ કેન્દ્રીય મંત્રીને રેશમ ઉછેર, કુદરતી ખેતી અને જળ સંરક્ષણમાં નવી પહેલો વિશે માહિતી આપી હતી.

વિગતવાર ચર્ચા પછી, કેન્દ્રીય મંત્રીએ ખેડૂતોના વિકાસ માટે GVTના કાર્યની પ્રશંસા કરી અને સમગ્ર ટીમને અભિનંદન આપ્યા. તેમણે કહ્યું કે ખેડૂતોના જીવન અને આવકમાં પરિવર્તન લાવવા માટે GVT દ્વારા અમલમાં મુકાયેલા નવીન પ્રયોગોની માહિતી અન્ય ગામડાઓ અને સમુદાયોમાં પ્રસારિત થવી જોઈએ. શ્રી ચૌહાણે જણાવ્યું કે ખેડૂતોની આવક વધારવી એ વાસ્તવિક ધ્યેય છે. તેઓ ખાતરી કરવા માટે કટિબદ્ધ છે કે કોઈ પણ ખેડૂત ભાઈ કે બહેન આત્મહત્યા કરવા મજબૂર ન થાય.

ત્યારબાદ કેન્દ્રીય મંત્રીએ 20,000 ખેડૂતોના મેળાવડાને સંબોધિત કર્યું. આ પ્રસંગે, તેમણે જણાવ્યું કે ખેડૂતો ફક્ત ખેડૂત નથી, પરંતુ તેઓ ખોરાક આપનારા અને જીવનદાતા પણ છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું કે, દેશમાં પહેલીવાર, "વિકસિત કૃષિ સંકલ્પ અભિયાન" દ્વારા, દેશભરના વૈજ્ઞાનિકોએ પ્રયોગશાળાઓને બદલે ખેડૂતો સાથે વ્યવહારુ, ખેતરમાં વાર્તાલાપ કર્યો છે, જેથી ખેડૂતો સુધી સંશોધન અને આવશ્યક માહિતીનો લાભ પહોંચાડી શકાય.

શ્રી ચૌહાણે જણાવ્યું કે પ્રધાનમંત્રી શ્રી મોદીના નેતૃત્વમાં, ખેડૂતોને ગુણવત્તાયુક્ત બીજ ઉપલબ્ધ થાય તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે પ્રતિબદ્ધતા સાથે કાર્ય કરવામાં આવી રહ્યું છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ અચાનક હવામાન પરિવર્તન અને તેની અસર વિશે પણ વાત કરી. તેમણે જણાવ્યું કે આ વર્ષે વધુ પડતા વરસાદથી પાકને ભારે અસર થઈ છે. પાકનું નુકસાન સમગ્ર ખેડૂત પરિવાર અને તેમના બાળકોના ભવિષ્યને અસર કરે છે. જોકે, સરકાર સતર્ક છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ ખેડૂતોને ખાતરી આપી કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં ખેડૂતોને મદદ કરવા અને તેમને આ સંકટમાંથી બહાર કાઢવા માટે સાથે મળીને કામ કરશે. શ્રી ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે રાજ્ય સરકાર તાત્કાલિક ખેડૂતોને વળતર આપશે. વધુમાં, રાજ્ય સરકારને ખેડૂતોને મદદ કરવા માટે NDRF ફંડ હેઠળ કેન્દ્ર સરકાર તરફથી સહાય પણ મળશે. વધુમાં, જો રાજ્ય સરકાર નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી ખાસ રાહત પેકેજની વિનંતી કરશે, તો સરકાર તે માંગણી પૂર્ણ કરવામાં કોઈ કસર છોડશે નહીં. કેન્દ્રીય મંત્રીએ એમ પણ જણાવ્યું હતું કે પાક વીમા યોજના હેઠળ, ખેડૂતોને તેમના નુકસાનનો દરેક પૈસો મળે તેની ખાતરી કરવામાં આવશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે જો જરૂર પડે તો ખેડૂતો સાથે ચર્ચા કરવામાં આવશે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ દિલ્હીમાં વીમા કંપનીઓ સાથેની તાજેતરની સમીક્ષા બેઠકનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને સમજાવ્યું હતું કે મહારાષ્ટ્રના ખેડૂતો સાથે સીધો સંપર્ક કરીને નુકસાનનું વળતર તેમને યોગ્ય રીતે મળે તે સુનિશ્ચિત કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા. કોઈપણ વિસંગતતાઓને દૂર કરવામાં આવશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે રાજ્ય સરકાર પાક કાપણી પ્રયોગ દ્વારા નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરશે, અને પ્રધાનમંત્રી કિસાન પાક વીમા યોજના હેઠળ તેના આધારે વળતર આપવામાં આવશે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ હવામાન પરિવર્તનને કારણે અકાળ અને અણધાર્યા વરસાદ અને દુષ્કાળની સમસ્યા પર વધુ પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે, નવી બીજ જાતો વિકસાવવાની જરૂર છે જે ખાતરી કરે છે કે પાકને વધુ પાણીમાં પણ નુકસાન ન થાય અને દુષ્કાળની પરિસ્થિતિમાં પણ ટકી શકે.

શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે ખાતર સબસિડીની પણ ચર્ચા કરી અને જણાવ્યું કે સબસિડીનો લાભ ખેડૂતો સુધી સીધો પહોંચે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે, સબસિડીની રકમ સીધી તેમના ખાતામાં ટ્રાન્સફર કરવાનો વિચાર છે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ ગાય આધારિત અને પ્રાકૃતિક ખેતીના મહત્વ પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો, તેમણે જણાવ્યું કે ખાતર, જંતુનાશકો અને રાસાયણિક ખાતરોનો વધુ પડતો ઉપયોગ આપણી જમીનનો નાશ કરી રહ્યો છે. જમીનની ઉત્પાદકતા ઘટી રહી છે. તેથી, ભાવિ પેઢીઓની જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને, આપણે ઓર્ગેનિક ખેતી પર વિચાર કરવો જોઈએ.

કૃષિ મંત્રીએ ખેડૂતોને પરંપરાગત ખેતી ઉપરાંત વિકલ્પો પર વિચાર કરવા પણ વિનંતી કરી. તેમણે પરંપરાગત ખેતીની સાથે ફળો, ફૂલો, શાકભાજી અને કૃષિ વનીકરણની ખેતી અપનાવવા પણ હાકલ કરી. તેમણે ખેતીની પેટર્ન બદલવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.

વચેટિયાઓની ભૂમિકા પર ચર્ચા કરતા કૃષિ મંત્રી શ્રી ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે સરકાર ખેડૂતોને તેમના ઉત્પાદનના વાજબી ભાવ મળે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે પ્રયત્નશીલ છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે બે પગલાં ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે: પ્રથમ, આખા ગામડાઓને ક્લસ્ટરમાં રૂપાંતરિત કરવા જ્યાં વેપારીઓ તેમની પાસેથી સીધી ખરીદી કરી શકે, અને બીજું, ગ્રામ્ય સ્તરે પ્રક્રિયા હાથ ધરવી. કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે તેઓ ખાદ્ય પ્રક્રિયા પર કેન્દ્રીય ખાદ્ય પ્રસંસ્કરણ મંત્રી શ્રી ચિરાગ પાસવાન સાથે નજીકથી કામ કરશે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ ખેડૂતોને પાણી સંરક્ષણમાં સરકારની સક્રિય સંડોવણી વિશે પણ માહિતી આપી. તેમણે તેમને માહિતી આપી હતી કે, તાજેતરના નિર્ણય બાદ, દુષ્કાળગ્રસ્ત બ્લોક્સમાં મનરેગા ભંડોળનો 65 ટકા ઉપયોગ પાણી સંરક્ષણ પ્રવૃત્તિઓ માટે કરવામાં આવશે.

શ્રી ચૌહાણે ખેડૂતો સાથે સંકલિત ખેતી અંગે પણ ચર્ચા કરી. તેમણે ખેતીની સાથે મધમાખી ઉછેર, માછીમારી અને પશુપાલન જેવા વિકલ્પો અપનાવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો. જમીનના નાના કદને જોતાં, આવા વિકલ્પો આવક વધારવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.

કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે પ્રધાનમંત્રી ગ્રામીણ આવાસ યોજના (પ્રધાનમંત્રી ગ્રામીણ આવાસ યોજના)નો પણ ઉલ્લેખ કર્યો અને કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી શ્રી મોદીના નેતૃત્વમાં મહારાષ્ટ્રમાં અત્યાર સુધીમાં 30 લાખ ઘરો પૂરા પાડવામાં આવ્યા છે. શ્રી ચૌહાણે જણાવ્યું કે નવા સર્વેક્ષણ પછી, કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા લાયકાત ધરાવતા લોકોના ઘરો માટે ભંડોળ બહાર પાડવામાં આવશે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ નકલી જંતુનાશકો અને ખાતરોના ઉત્પાદકો સામે કડક કાર્યવાહી કરવાનો પણ સંકેત આપ્યો. તેમણે કહ્યું કે સરકાર આ બાબતે અત્યંત ગંભીર છે. આગામી બજેટ સત્રમાં નકલી ખાતરો, બીજ અને જંતુનાશકોના ઉત્પાદકો સામે બિલ રજૂ કરવામાં આવશે.

અંતે, ફરી એકવાર સૌને શુભેચ્છા પાઠવતા, શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે રાષ્ટ્રગીત "વંદે માતરમ"ની 150મી વર્ષગાંઠ પર તેમના તમામ ખેડૂત ભાઈઓ અને બહેનો અને દેશવાસીઓને અભિનંદન પણ આપ્યા.

IJ/DK/GP/JD