ખાતર વિભાગ (DoF) એ ભારત સરકારના કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ વિભાગ (DA&FW) સાથે સક્રિય સંકલનમાં ખરીફ અને વર્તમાન રવિ ઋતુ 2025-26 (એપ્રિલ થી નવેમ્બર) દરમિયાન ખેડૂત હિતોનું રક્ષણ કરવા અને રાષ્ટ્રીય ખાતર પુરવઠા શૃંખલાને સુરક્ષિત કરવા માટે એક વ્યાપક ઝુંબેશ શરૂ કરી છે. સચિવ, DA&FW અને ભારત સરકારના ખાતર સચિવે રાજ્ય સરકારો સાથે ઘણી સંયુક્ત બેઠકો યોજી હતી. રાજ્ય સરકારો સાથે ગાઢ સંકલનમાં કામ કરીને, જિલ્લા અધિકારીઓએ અભૂતપૂર્વ ધોરણે અસરકારક અમલીકરણ પગલાં લીધાં છે, જેમાં દરોડા, નિરીક્ષણ અને ખાતરના કાળાબજાર, સંગ્રહખોરી અને ડાયવર્ઝનને રોકવા માટે કાનૂની પગલાંનો સમાવેશ થાય છે. રાજ્ય સરકારો દ્વારા લેવામાં આવેલા આ સક્રિય અને કડક પગલાંએ સમયસર ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરી છે, બજાર શિસ્તને મજબૂત બનાવી છે અને દેશના તમામ પ્રદેશોમાં ખાતર વિતરણની અખંડિતતા જાળવી રાખી છે.

વિતરણ નેટવર્ક પર નજર રાખવા માટે દેશભરમાં કુલ 317,054 નિરીક્ષણો અને દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા. આ કાર્યવાહીના પરિણામે કાળાબજાર માટે 5,119 કારણદર્શક નોટિસ જારી કરવામાં આવી હતી, જેના પરિણામે 3,645 લાઇસન્સ રદ અથવા સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા અને દેશભરમાં 418 FIR નોંધવામાં આવ્યા હતા. સંગ્રહખોરી વિરોધી ઝુંબેશના પરિણામે 667 કારણદર્શક નોટિસ, 202 લાઇસન્સ સસ્પેન્શન/રદ કરવામાં આવ્યા હતા અને 37 FIR નોંધવામાં આવી હતી. ગેરરીતિ અટકાવવા માટે, અધિકારીઓએ 2,991 કારણદર્શક નોટિસ જારી કરી હતી, 451 લાઇસન્સ રદ/સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા અને 92 FIR નોંધવામાં આવી હતી. કડક પાલન અને જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરવા માટે, તમામ અમલીકરણ કાર્યવાહી આવશ્યક ચીજવસ્તુ અધિનિયમ અને ખાતર નિયંત્રણ આદેશ હેઠળ હાથ ધરવામાં આવી હતી.

ઘણા રાજ્યોએ બહુપક્ષીય હસ્તક્ષેપો સાથે સર્વાંગી અભિગમ અપનાવ્યો હતો. ઉત્તર પ્રદેશે આ ઝુંબેશનું નેતૃત્વ કર્યું અને 28,273 નિરીક્ષણો હાથ ધર્યા, કાળાબજાર માટે 1,957 કારણદર્શક નોટિસો જારી કરી, 2,730 લાઇસન્સ રદ કર્યા અથવા સસ્પેન્ડ કર્યા, સાથે 157 FIR દાખલ કરી. બિહાર, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા, પંજાબ, ઓડિશા, છત્તીસગઢ અને ગુજરાત એવા અન્ય રાજ્યોમાં સામેલ હતા જેમણે મજબૂત અમલીકરણ, મોટા પાયે નિરીક્ષણ ટીમો તૈનાત, વ્યાપક દેખરેખ અને ઝડપી કાનૂની કાર્યવાહી દર્શાવી હતી. મહારાષ્ટ્રના અભિયાનમાં ડાયવર્ઝન સંબંધિત ઉલ્લંઘનો માટે 42,566 નિરીક્ષણો અને 1,000 થી વધુ લાઇસન્સ રદ કરવાનો સમાવેશ થાય છે; રાજસ્થાને 11,253 નિરીક્ષણો હાથ ધર્યા, વિવિધ શ્રેણીઓમાં વ્યાપક કાર્યવાહી કરી હતી.

રાજ્ય સરકારો સાથે મળીને અમલીકરણ ટીમોએ શંકાસ્પદ હલકી ગુણવત્તાવાળા ખાતરો માટે 3,544 કારણદર્શક નોટિસો જારી કરી, જેના પરિણામે ખાતર નિયંત્રણ આદેશ, 1985ના કડક અમલ હેઠળ 1,316 લાઇસન્સ રદ અથવા સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા અને 60 FIR દાખલ કરવામાં આવી. પુરવઠા શૃંખલામાંથી હલકી ગુણવત્તાવાળી સામગ્રીને દૂર કરવા માટે અનેક સ્તરે નિયમિત નમૂના લેવા અને સખત પરીક્ષણ હાથ ધરવામાં આવ્યું, જેથી ખાતરી થાય કે ફક્ત નિર્ધારિત ધોરણોને પૂર્ણ કરતા ખાતરો જ અંતિમ વપરાશકર્તાઓ સુધી પહોંચે. આ સતત ગુણવત્તા ચકાસણી દ્વારા, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સત્તાવાળાઓએ ખેડૂતોના હિતોનું રક્ષણ કરવાનું અને ભારતના ખાતર વિતરણ નેટવર્કની અખંડિતતા જાળવવાનું ચાલુ રાખ્યું.

રાજ્ય સ્તરના અધિકારીઓએ ડિજિટલ ડેશબોર્ડ અને સંકલિત સંસાધન જમાવટનો ઉપયોગ કરીને સ્ટોકની હિલચાલનું વાસ્તવિક સમયનું નિરીક્ષણ, જપ્ત કરેલા અથવા જમા કરાયેલા ખાતરોને સહકારી સંસ્થાઓને તાત્કાલિક રીડાયરેક્ટ કરવા અને ખેડૂતોની ફરિયાદોનો ઝડપી પ્રતિભાવ સુનિશ્ચિત કર્યો.

ખાતર વિભાગ રાજ્ય અને જિલ્લા વહીવટીતંત્રો, કૃષિ અધિકારીઓ અને કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓની સક્રિય, સતત સતર્કતા અને ત્વરિત કાર્યવાહી માટે ઉત્કૃષ્ટ પ્રયાસોની પ્રશંસા કરે છે. ખેડૂતો, ડીલરો અને હિસ્સેદારોને અનિયમિતતાઓની જાણ કરવાનું ચાલુ રાખવા અને પારદર્શક અને કાયદેસર ખાતર વિતરણને સમર્થન આપવા વિનંતી કરવામાં આવે છે. વિભાગ ખાતરની ઉપલબ્ધતા અને અખંડિતતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને તમામ નાગરિકોને સતર્ક અને જવાબદાર રહેવા વિનંતી કરે છે.

SM/IJ/GP/DP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com