#IFFIWood, 22 નવેમ્બર 2025

56મા ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ ઓફ ઇન્ડિયા ખાતે 'એન યુરેશિયન ફેસ્ટિવલ ફ્રન્ટિયર: ડુ વી નીડ ટુ રીડિફાઇન સિનેમા ઇન ધ વર્લ્ડ ઓફ AI?' શીર્ષકવાળા 'ઇન કન્વર્ઝેશન' સત્રમાં વિશ્વની બે સૌથી આદરણીય ફેસ્ટિવલ પર્સનાલિટીઝ એકસાથે આવ્યા: બર્લિન ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલના ફેસ્ટિવલ ડાયરેક્ટર ટ્રિશિયા ટટલ અને IFFI ના ફેસ્ટિવલ ડાયરેક્ટર શેખર કપૂર. જોકે આ સત્રનું સંચાલન કપૂર દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, તેમ છતાં આદાનપ્રદાન એક ગતિશીલ દ્વિ-માર્ગીય વાતચીતની જેમ પ્રગટ થયું, જેમાં AI, સર્જનાત્મકતા અને ફિલ્મ ફેસ્ટિવલના ભવિષ્યના વિકસતા આંતરછેદની શોધ કરવામાં આવી હતી.

સત્રની શરૂઆત ઉષ્માભર્યા, વ્યક્તિગત નોંધ પર થઈ હતી કારણ કે શેખર કપૂરે પ્લાસ્ટિકની બોટલોને દૂર કરવા બદલ ફેસ્ટિવલને અભિનંદન આપ્યા હતા, જ્યારે ટ્રિશિયા ટટલે 1998ની એ ક્ષણને યાદ કરી હતી જ્યારે એક યુવાન ફિલ્મ સ્કૂલ સ્નાતક તરીકે, તેમણે શેખર કપૂરની તેમની ફિલ્મ એલિઝાબેથ પરની માસ્ટરક્લાસમાં હાજરી આપી હતી. "તે પૂર્ણ ચક્ર જેવું લાગે છે," તેમણે કહ્યું, સિનેમાના પ્રગટ થતા ભવિષ્ય સાથે ભૂતકાળના અનુભવોનું મિશ્રણ કરતો એક સૂર સેટ કર્યો હતો.

સમગ્ર સત્ર દરમિયાન, શેખર કપૂરે વારંવાર ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ભલે ગમે તે ટેક્નોલોજી આવે, પછી ભલે તે ડિજિટલ સાધનો હોય કે AI, સિનેમા ટકી રહે છે કારણ કે માનવીય કલ્પના ટકી રહે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે તે સર્જક છે જે આખરે કોઈપણ નવા સાધનને દિશા આપે છે, અને પ્રેક્ષકોને યાદ કરાવ્યું હતું કે કોઈ પણ નવીનતા તેનો ઉપયોગ કરનારા લોકોની સર્જનાત્મકતાથી આગળ વધી શકે નહીં.

ટ્રિશિયા ટટલે ટેકનોલોજીકલ પરિવર્તનોની આસપાસની અગાઉની ચિંતાઓ પર પ્રતિબિંબિત કર્યું હતું, તેમણે કહ્યું હતું કે કેવી રીતે ડિજિટલ ફિલ્મ નિર્માણના આગમનથી એક સમયે સિનેમા અદૃશ્ય થઈ જશે તેવો ડર પેદા થયો હતો. તેમણે કહ્યું હતું, "પરંતુ જે ટકી રહે છે તે વિચાર, કારીગરી, માનવતા છે." શેખર કપૂરે ઉમેર્યું હતું કે AI ગમે તેટલું અદ્યતન બને, તે એક મહાન અભિનેતા ફ્રેમમાં લાવે છે તે નાજુક ભાવનાત્મક સૂક્ષ્મ-ભિન્નતાને સમજી શકતું નથી, ખાસ કરીને આંખોમાં થતા સૂક્ષ્મ ફેરફારોને. તેમણે નોંધ્યું હતું, "AI આંખની કીકીને સમજતું નથી," અને ઉમેર્યું હતું કે ભાવનાત્મક સ્પાર્ક જ ખરેખર પ્રેક્ષકોને વાર્તા સાથે જોડે છે.

શેખર કપૂરે તેમની AI-નિર્મિત શ્રેણી, વોર લોર્ડ, નું ટીઝર પણ શેર કર્યું હતું, જેમાં નવા સર્જનાત્મક સાધનોની શોધખોળ કરનાર વ્યક્તિના ઉત્સાહ સાથે વાત કરી હતી. આ શક્યતાઓને સ્વીકારતી વખતે પણ, તેમણે વાતચીતને તેમની માન્યતામાં સ્થાપિત કરી કે ટેકનોલોજી વાર્તાકારને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરતી નથી; તેના બદલે, વાર્તાકાર ટેકનોલોજીને ફરીથી આકાર આપે છે.

એક ક્ષણમાં જેણે પ્રેક્ષકોને આનંદિત કર્યા, કપૂરે તેમના રસોઇયાએ મિસ્ટર ઇન્ડિયા 2 માટે સ્ક્રીપ્ટ લખવા માટે ChatGPT નો ઉપયોગ કરવા વિશે એક રમૂજી કિસ્સો સંભળાવ્યો હતો. શેખર કપૂરે યાદ કર્યું હતું, "તે મારા પાસે એટલા ઉત્સાહ સાથે આવ્યો હતો." "હું ખરેખર જાણતો ન હતો કે પહેલા શેની પ્રશંસા કરવી, તેણે બનાવેલું ભોજન કે તેણે લખેલી સ્ક્રીપ્ટ." આ હળવાશભરી વાર્તાએ પ્રકાશિત કર્યું હતું કે સર્જનાત્મક સાધનો કેટલા સુલભ બની ગયા છે અને ટેકનોલોજી કેવી રીતે અણધાર્યા સ્થળોએ કલ્પનાને સશક્ત બનાવી શકે છે.

બંને વક્તાઓએ ચર્ચા કરી હતી કે ઝડપી ટેકનોલોજીકલ પરિવર્તન હોવા છતાં સિનેમા એક સામૂહિક સામાજિક અનુભવ કેવી રીતે રહે છે. શેખર કપૂરે સિનેમા જોવાને એક સામાજિક અનુભવ તરીકે વર્ણવ્યો જેને AI સાધનો અથવા ઘરે બેસીને જોવાની આદતો દ્વારા બદલી શકાય નહીં, અને નોંધ્યું, "હોમ ડિલિવરી હોવા છતાં પણ, લોકો હજી પણ રેસ્ટોરન્ટમાં જાય છે." ટ્રિશિયા ટટલે એવી જગ્યાઓને સાચવવાનું મહત્ત્વ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે જ્યાં સ્વતંત્ર અને સાહસિક ફિલ્મોનો અનુભવ કરી શકાય, જે જવાબદારી ફિલ્મ ફેસ્ટિવલોએ ચાલુ રાખવી જોઈએ.

ચર્ચામાં ક્રૂના કદમાં ઘટાડો અને ફિલ્મ-સેટ પરના શ્રમનું ભવિષ્ય અંગેની ચિંતાઓને પણ સ્પર્શવામાં આવ્યો. ટ્રિશિયા ટટલે માત્ર ફિલ્મ સેટ પર હોવાના મૂલ્ય પર ભાર મૂક્યો હતો, અને શેર કર્યું હતું કે તેમના પુત્રએ એકવાર દિગ્દર્શન કે લેખન માટે નહીં, પણ ફિલ્મ નિર્માણની દુનિયાને નજીકથી સમજવા અને અનુભવવા માટે, ક્રૂના ભાગરૂપે કામ કરવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. શેખર કપૂરે ઉમેર્યું હતું કે તેમને "એક્શન" અને "કટ" કહેવાની ક્ષમતા ગુમાવવાનો ડર છે, અને નોંધ્યું કે સેટ પર બનેલા માનવીય સંબંધોને કોઈપણ AI સાધન દ્વારા ફરીથી બનાવી શકાય નહીં.

પ્રેક્ષકોના ઇન્ટરેક્શન દરમિયાન, સાહિત્યિક ચોરી, નીતિશાસ્ત્ર અને AI ની કલાત્મક કાયદેસરતાની આસપાસના પ્રશ્નોએ શેખર કપૂરના સૌથી મજબૂત નિવેદનોમાંથી એક બહાર પાડ્યું: "AI જાદુ નથી. તે અરાજકતા નથી. તે પરિવર્તન છે. પરંતુ વાસ્તવિક વાર્તા કહેવાની કળા અણધારી છે. AI ભવિષ્યની આગાહી કરી શકતું નથી; તે ફક્ત ભૂતકાળની નકલ કરી શકે છે." તેમણે ઉમેર્યું હતું કે સાહિત્યિક ચોરી, AI સાથે હોય કે વગર, સર્જનાત્મક આળસમાંથી આવે છે, અને ભાવનાત્મક વાર્તા કહેવાની કળા હંમેશા કાર્ય પાછળના માનવને પ્રગટ કરશે.

આ સત્ર બંને વક્તાઓની સંમતિ સાથે સમાપ્ત થયું હતું કે સિનેમા વિકસિત થવાનું ચાલુ રાખશે, પરંતુ તેનો સાર — માનવીય કલ્પના, ભાવનાત્મક સત્ય અને વાર્તાઓની શક્તિ દરેક તકનીકી પરિવર્તનથી આગળ ટકી રહેશે. આ કાર્યક્રમ માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયના અધિક સચિવ, શ્રી પ્રભાત દ્વારા સન્માન સાથે સમાપ્ત થયો હતો.

IFFI વિશે

1952માં જન્મેલો, ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ ઓફ ઇન્ડિયા (IFFI) દક્ષિણ એશિયાના સિનેમાના સૌથી જૂના અને સૌથી મોટા ઉત્સવ તરીકે ગૌરવ સાથે ઊભો છે. ભારત સરકારના માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયની નેશનલ ફિલ્મ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (NFDC) અને ગોવા રાજ્ય સરકારની એન્ટરટેઈનમેન્ટ સોસાયટી ઓફ ગોવા (ESG) દ્વારા સંયુક્ત રીતે આયોજિત, આ ફેસ્ટિવલ એક વૈશ્વિક સિનેમેટિક પાવરહાઉસ તરીકે વિકસ્યો છે—જ્યાં રિસ્ટોર કરેલ ક્લાસિક્સ બોલ્ડ પ્રયોગોને મળે છે, અને સુપ્રસિદ્ધ માસ્ટ્રો નિર્ભીક પ્રથમ-સમયના ફિલ્મ નિર્માતાઓ સાથે જગ્યા વહેંચે છે. IFFI ને ખરેખર શું આકર્ષક બનાવે છે તે તેનું ઇલેક્ટ્રિક મિશ્રણ છે—આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓ, સાંસ્કૃતિક પ્રદર્શનો, માસ્ટરક્લાસ, શ્રદ્ધાંજલિઓ, અને ઉચ્ચ-ઊર્જાવાળો WAVES ફિલ્મ બજાર, જ્યાં વિચારો, સોદા અને સહયોગ ઉડાન ભરે છે. 20-28 નવેમ્બર દરમિયાન ગોવાના અદભૂત દરિયાકાંઠાના બેકડ્રોપ સામે યોજાયેલ, 56મી આવૃત્તિ ભાષાઓ, શૈલીઓ, નવીનતાઓ અને અવાજોના અદભૂત સ્પેક્ટ્રમનું વચન આપે છે—વિશ્વ મંચ પર ભારતની સર્જનાત્મક પ્રતિભાની એક આકર્ષક ઉજવણી.

વધુ માહિતી માટે, અહીં ક્લિક કરો:

• IFFI વેબસાઇટ: https://www.iffigoa.org/
• PIB ની IFFI માઇક્રોસાઇટ: https://www.pib.gov.in/iffi/56new/
• PIB IFFIWood બ્રોડકાસ્ટ ચેનલ: https://whatsapp.com/channel/0029VaEiBaML2AU6gnzWOm3F
• X હેન્ડલ્સ: @IFFIGoa, @PIB_India, @PIB_Panaji

SM/NP/GP/JD