ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ અને રાજ્યસભાના અધ્યક્ષ શ્રી સી. પી. રાધાકૃષ્ણને આજે સંવિધાન સદનના સેન્ટ્રલ હોલમાં બંધારણ દિવસ (સંવિધાન દિવસ) નિમિત્તે આયોજિત કાર્યક્રમને સંબોધિત કર્યો હતો. તેમણે ભારતના બંધારણના દ્રષ્ટિકોણ, મૂલ્યો અને કાયમી વારસા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો.

Hon’ble Vice-President of India, Shri C. P. Radhakrishnan, addressed the Constitution Day (Samvidhan Divas) commemoration function at the Central Hall of Samvidhan Sadan today, highlighting the vision, values, and enduring legacy of India’s Constitution.

Extending his greetings… pic.twitter.com/EbF25kozHA

— Vice-President of India (@VPIndia) November 26, 2025

શ્રી સી. પી. રાધાકૃષ્ણને જણાવ્યું હતું કે 2015 થી 26 નવેમ્બરને બંધારણ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, જે હવે માતૃભૂમિના દરેક નાગરિક માટે ઉજવણી બની ગઈ છે. તેમણે કહ્યું કે અસાધારણ નેતાઓ - બાબાસાહેબ ડૉ. ભીમ રાવ આંબેડકર, ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ, શ્રી એન. ગોપાલસ્વામી આયંગર, શ્રી અલ્લાદી કૃષ્ણસ્વામી અય્યર, શ્રી દુર્ગાબાઈ દેશમુખ અને અન્ય સ્વપ્નદ્રષ્ટાઓએ - બંધારણની રચના એટલી ગહન રીતે કરી હતી કે દરેક પાનું રાષ્ટ્રના આત્માને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ભારતના કેટલાક મહાન નેતાઓ દ્વારા તૈયાર કરાયેલ, ચર્ચા કરાયેલ અને અપનાવવામાં આવેલ બંધારણ, સ્વતંત્રતા માટે લડનારા લાખો લોકોની સંયુક્ત સમજ, બલિદાન અને સપનાઓને મૂર્તિમંત કરે છે. તેમણે કહ્યું કે મુસદ્દા સમિતિ અને બંધારણ સભાના યોગદાનથી લાખો ભારતીયોની આશાઓ અને આકાંક્ષાઓ પૂર્ણ થઈ અને વિશ્વના સૌથી મોટી લોકશાહી તરીકે ભારતના ઉદભવનો પાયો નાખ્યો. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે આ સમજણ, અનુભવો, બલિદાન અને આકાંક્ષાઓ દ્વારા આકાર પામેલા બંધારણે ખાતરી કરી છે કે ભારત હંમેશા માટે એક રહે.

ઉપરાષ્ટ્રપતિએ જણાવ્યું હતું કે વ્યવહારુ અને સંતૃપ્તિ-આધારિત અભિગમો દ્વારા, ભારતે વિકાસ સૂચકાંકોમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે નમ્ર શરૂઆતથી ભારત ચોથું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બન્યું છે અને ટૂંક સમયમાં ત્રીજું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બનવા માટે તૈયાર છે, જે વૈશ્વિક ધ્યાન ખેંચે છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા દાયકામાં 250 મિલિયન લોકોને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢવામાં આવ્યા છે અને 1 અબજથી વધુ નાગરિકોને વિવિધ સામાજિક સુરક્ષા યોજનાઓ હેઠળ આવરી લેવામાં આવ્યા છે. જે દર્શાવે છે કે અશક્યને શક્ય બનાવવામાં આવ્યું છે.

શ્રી સી. પી. રાધાકૃષ્ણને ભાર મૂક્યો હતો કે લોકશાહી ભારતમાં નવી નથી. તેમણે ઉત્તરમાં વૈશાલી અને દક્ષિણમાં ચોલ શાસકોની "કુડાવોલાઈ" પ્રણાલીના ઐતિહાસિક ઉદાહરણો ટાંક્યા હતા અને જણાવ્યું હતું કે ભારત લાંબા સમયથી લોકશાહીની જનની રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું હતું કે નાગરિકોની જાણકાર ભાગીદારી વિના કોઈ લોકશાહી ટકી શકતી નથી અને જમ્મુ અને કાશ્મીર અને બિહારમાં તાજેતરની ચૂંટણીઓમાં મતદાનમાં વધારો લોકશાહી પ્રક્રિયામાં લોકોની અતૂટ શ્રદ્ધા દર્શાવે છે.

બંધારણ સભાના મહિલા સભ્યોને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા, ઉપરાષ્ટ્રપતિએ હંસા મહેતાના શબ્દો યાદ કર્યા: "આપણે જે શોધી રહ્યા છીએ તે સામાજિક ન્યાય, આર્થિક ન્યાય અને રાજકીય ન્યાય છે." તેમણે કહ્યું કે 2023માં લાગુ કરાયેલ નારી શક્તિ વંદન કાયદો, તેમના યોગદાનને સાચી શ્રદ્ધાંજલિ છે કારણ કે તે રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં મહિલાઓને અર્થપૂર્ણ રીતે ભાગ લેવાની સમાન તકો સુનિશ્ચિત કરે છે. ઉપરાષ્ટ્રપતિએ સ્વતંત્રતા ચળવળ અને બંધારણ સભામાં આદિવાસી સમુદાયોની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા અને બલિદાનનો ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે કહ્યું કે 2021થી તેમના યોગદાનને માન આપવા માટે આદિવાસી ગૌરવ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.

શ્રી સી.પી. રાધાકૃષ્ણને પુનરોચ્ચાર કર્યો કે બંધારણ અનુસૂચિત જાતિ, અનુસૂચિત જનજાતિ, પછાત વર્ગો અને સમાજના અન્ય નબળા વર્ગો માટે સામાજિક ન્યાય અને આર્થિક સશક્તિકરણ પ્રત્યે ભારતની મજબૂત પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે. તેમણે કહ્યું કે પ્રસ્તાવનામાં સમાવિષ્ટ ન્યાય, સ્વતંત્રતા, સમાનતા અને બંધુત્વના આદર્શો ખાતરી કરે છે કે દરેક નાગરિક, જાતિ, સંપ્રદાય, લિંગ, ભાષા, ક્ષેત્ર અથવા ધર્મને ધ્યાનમાં લીધા વિના ભારતીય ભૂમિ પર યોગ્ય સ્થાન મેળવે.

તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે ઝડપથી બદલાતા વૈશ્વિક આર્થિક અને ભૂ-રાજકીય વાતાવરણમાં ચૂંટણી, ન્યાયિક અને નાણાકીય પ્રણાલીઓમાં સુધારા આવશ્યક છે. તેમણે જણાવ્યું કે એક રાષ્ટ્ર, એક કર (GST) અને JAM ટ્રિનિટી (જન ધન, આધાર અને મોબાઇલ) જેવી પહેલોએ શાસનને સરળ બનાવ્યું છે, વ્યવસાય કરવાની સરળતામાં વધારો કર્યો છે અને ખાતરી કરી છે કે લાભો સીધા નાગરિકો સુધી પહોંચે. તેમણે નાગરિકોને વિકસિત ભારતના વિશાળ દ્રષ્ટિકોણને પ્રાપ્ત કરવા માટે આધુનિક IT ટેકનોલોજીનો સમજદારીપૂર્વક ઉપયોગ કરવા અપીલ કરી, ભાર મૂક્યો કે રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં દરેક વ્યક્તિનું વિચારશીલ યોગદાન આવશ્યક છે.

તેમના સંબોધનનું સમાપન કરતાં શ્રી સી.પી. રાધાકૃષ્ણને કહ્યું કે બંધારણ પ્રત્યે સૌથી મોટી શ્રદ્ધાંજલિ એ છે કે આપણે તેના મૂલ્યો અને સિદ્ધાંતોને જાળવી રાખવાનો સંકલ્પ કરીએ અને 2047 સુધીમાં મજબૂત, સમાવેશી અને સમૃદ્ધ વિકસિત ભારત માટે સાથે મળીને કામ કરીએ.

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com