#IFFIWood, 26 નવેમ્બર 2025

આજે IFFI ની પત્રકાર પરિષદમાં, ઈરાન અને ઈરાક એક જ મંચ પર આવ્યા હતા, જ્યાં તેમણે અસાધારણ સંજોગોમાં ટકી રહેવા માટે મજબૂર થયેલા સામાન્ય લોકોની વાર્તાઓ કહી. અશાંત ઇતિહાસ ધરાવતા બે રાષ્ટ્રો, રાજકીય દબાણોમાંથી જન્મેલી બે ફિલ્મો, અને એક સામાન્ય માન્યતાથી એક થયેલી બે ટીમો તેમના રાષ્ટ્રોના ભાવનાત્મક નકશાને ટ્રેસ કરવા માટે એકસાથે આવી, જેમાં વ્યક્તિગત યાદોને સામૂહિક ઘાવ સાથે જોડી.

ઈરાની ફીચર ફિલ્મ ‘માય ડૉટર’સ હેર (રાહા)’ નું પ્રતિનિધિત્વ કરતા, જે IFFI ના ‘બેસ્ટ ડેબ્યૂ ફીચર ફિલ્મ ઓફ અ ડિરેક્ટર’ વિભાગમાં સ્પર્ધા કરી રહી છે, ડિરેક્ટર સૈયદ હેસમ ફરહમંદ જૂ અને નિર્માતા સઇદ ખાનિનામાઘી આ વાતચીતમાં જોડાયા. ઈરાકની ફિલ્મ ‘ધ પ્રેસિડેન્ટ’સ કેક’ માટે, જે ICFT UNESCO ગાંધી મેડલ માટે સ્પર્ધા કરી રહી છે, સંપાદક એલેક્ઝાન્ડ્રુ-રાડુ રાડુએ ફિલ્મના અનન્ય સ્વરૂપ અને સરમુખત્યારશાહી હેઠળના જીવનના તેના કઠોર ચિત્રણ વિશે વાત કરી.

સંકટમાં મધ્યમ-વર્ગીય પરિવાર, આત્મનિરીક્ષણમાં એક દેશ

હેસમે ખુલાસો કર્યો કે ‘માય ડૉટર’સ હેર’ તેમના પોતાના જીવનના અનુભવોમાંથી ઉદ્ભવી છે. તેમણે કહ્યું, “હું મારા દેશમાં મહિલાઓની પરિસ્થિતિનું ચિત્રણ કરવા માંગતો હતો,” અને સમજાવ્યું કે કેવી રીતે રાહાની વાર્તા, જેમાં તે લેપટોપ માટે તેના વાળ વેચે છે, તે નાણાકીય અનિશ્ચિતતામાં જીવતી અસંખ્ય મહિલાઓ દ્વારા કરાયેલા મૌન બલિદાનોને દર્શાવે છે.

નિર્માતા ખાનિનામાઘીએ સંદર્ભને વધુ વિસ્તૃત કર્યો, તાજેતરના આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધોએ ઈરાનમાં જીવનધોરણને કેવી રીતે તીવ્રતાથી વેર-વિખેર કર્યું છે તેનું વર્ણન કર્યું.

તેમણે કહ્યું, “લોકો આર્થિક રીતે પાયમાલ થઇ રહ્યા છે. મધ્યમ વર્ગ ગરીબ બની રહ્યો છે,” “અમારી ફિલ્મમાં, એક કુટુંબની આખી અર્થવ્યવસ્થા માત્ર એક લેપટોપને કારણે તૂટી પડે છે. તે જ બરાબર આપણા સમાજમાં થઈ રહ્યું છે.

જ્યારે ફિલ્મના વિઝ્યુઅલ લેંગ્વેજ વિશે પૂછવામાં આવ્યું, ત્યારે હેસમે શ્રમજીવી વર્ગની વાર્તાઓ પર ઘણીવાર લાદવામાં આવતા "નિરસ ગરીબી" ના સૌંદર્ય શાસ્ત્રને નકારી કાઢ્યું. તેમણે કહ્યું, “હું ઇચ્છતો હતો કે ફ્રેમ્સ બરાબર જીવન જેવી દેખાય. ગરીબ પરિવારોમાં પણ રંગીન, ખુશ ક્ષણો હોય છે. તેઓ હસે છે, તેઓ ઉજવણી કરે છે, તેઓ તેમના જીવનમાં રંગ શોધે છે. હું તે સત્ય બતાવવા માંગતો હતો, મારી ફ્રેમ્સના સૌંદર્ય શાસ્ત્ર દ્વારા.

હેસમે આવી સામાજિક મૂળવાળી વાર્તાઓને વ્યાવસાયિક સિનેમામાં લાવવા વિશે પણ વાત કરી. તેમણે કહ્યું, “અગાઉ, આ ફિલ્મોને વ્યવસાયિક માનવામાં આવતી નહોતી. હું તે બદલવા માંગુ છું,” અને સંકેત આપ્યો કે તેમનો આગામી પ્રોજેક્ટ પણ તે જ ફિલસૂફીને અનુસરે છે.

ખાનિનામાઘીએ ઈરાની સિનેમાના વર્તમાન પરિદ્રશ્યને સંબોધતા ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ફિલ્મ નિર્માતાઓ સીમાઓને આગળ ધપાવી રહ્યા હોવા છતાં, તેમનો ફિલ્મ ઉદ્યોગ સેન્સરશિપ સાથે સંઘર્ષ કરવાનું ચાલુ રાખે છે. તેમણે કહ્યું, “ફિલ્મોના ભાગો કાપી નાખવામાં આવે છે, અને દર્શકોને આખી વાર્તા સમજવામાં મુશ્કેલી પડે છે.

ડરમાં જન્મેલી એક પરીકથા

વાતચીતને 1990 ના દાયકાના ઈરાક તરફ લઈ જતા, એલેક્ઝાન્ડ્રુ-રાડુ રાડુએ ‘ધ પ્રેસિડેન્ટ’સ કેક’ ને સ્ટ્રીટ-કાસ્ટ પ્રદર્શન પર બનેલી ફિલ્મ તરીકે વર્ણવી. બધા કલાકારો બિન-વ્યાવસાયિક છે, જેમને રોજિંદા જીવનમાંથી પસંદ કરવામાં આવ્યા છે, જે ફિલ્મને તેની વિશિષ્ટ તત્કાલતા આપે છે.

રાડુએ સમજાવ્યું કે ફિલ્મ કેવી રીતે પ્રતિબંધો અને સરમુખત્યારશાહી શાસન નિમ્ન વર્ગને કચડી નાખે છે તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. તેમણે કહ્યું, “જ્યારે આવી વસ્તુઓ થાય છે, ત્યારે લોકો પીડાય છે, સરમુખત્યારો નહીં,” અને ફિલ્મનો પ્લોટ કેવી રીતે એક સરમુખત્યાર દ્વારા નાગરિકોને તેનો જન્મદિવસ ઉજવવા માટે દબાણ કરવાથી પ્રેરિત છે તે જણાવ્યું. સદ્દામ હુસૈન માટે કેક બનાવવાનું કામ સોંપાયેલી એક યુવાન છોકરી, લામિયાની વાર્તા, અસંબદ્ધતા અને જીવંત વાસ્તવિકતા વચ્ચે ઝૂલે છે.

તેમણે કહ્યું કે ડિરેક્ટર હસન હાદીએ વાર્તાને પરીકથા તરીકે કલ્પના કરી હતી.

રાડુએ સમજાવ્યું, “હસન ઇચ્છતા હતા કે લામિયા ઈરાકનું પ્રતીક બને. તેની સાથે જે કંઈ થઈ રહ્યું છે તે દેશમાં જે કંઈ થઈ રહ્યું છે તે પ્રતિબિંબિત કરે છે. રાડુએ ઈરાકના યુવાન અને ઉભરતા ફિલ્મ ઉદ્યોગ વિશે પણ વાત કરી: ઈરાનથી વિપરીત, ઈરાક પાસે સમૃદ્ધ ફિલ્મ પરંપરા નથી. ‘ધ પ્રેસિડેન્ટ’સ કેક’ ઈરાકની પ્રથમ આર્ટ-હાઉસ ફિલ્મ છે. હસન જેવા ડિરેક્ટર્સ હવે તે ઉદ્યોગનું નિર્માણ કરી રહ્યા છે.

અલગ-અલગ દેશો અને સિનેમેટિક પરંપરાઓમાંથી આવવા છતાં, બંને ફિલ્મો સમાન સત્યોની આસપાસ ફરે છે: પ્રતિબંધોનું વજન, સામાન્ય લોકોની સ્થિતિસ્થાપકતા, અને રાજકીય દબાણ હેઠળ ગરિમાની રોજિંદી વાટાઘાટો. અંતે, વાતચીત તેહરાનથી બગદાદ સુધી ફેલાયેલા એક પુલ જેવી લાગી, જે રાજકારણથી નહીં, પરંતુ વાર્તા કહેવાની કળાથી બંધાયેલો હતો.

PC લિંક:

IFFI વિશે

1952 માં જન્મેલો, ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ ઑફ ઇન્ડિયા (IFFI) દક્ષિણ એશિયાના સિનેમાના સૌથી જૂના અને સૌથી મોટા ઉત્સવ તરીકે ગૌરવભેર ઊભો છે. નેશનલ ફિલ્મ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (NFDC), માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય, ભારત સરકાર અને એન્ટરટેઇનમેન્ટ સોસાયટી ઓફ ગોવા (ESG), ગોવા રાજ્ય સરકાર દ્વારા સંયુક્ત રીતે આયોજિત, આ ઉત્સવ એક વૈશ્વિક સિનેમેટિક પાવરહાઉસમાં વિકસ્યો છે — જ્યાં પુનઃસ્થાપિત ક્લાસિક્સ બોલ્ડ પ્રયોગોને મળે છે, અને સુપ્રસિદ્ધ માસ્ટ્રો નિર્ભય પ્રથમ-સમયના ફિલ્મ નિર્માતાઓ સાથે જગ્યા વહેંચે છે. જે વસ્તુ IFFI ને ખરેખર ચમકાવે છે — આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓ, સાંસ્કૃતિક પ્રદર્શનો, માસ્ટરક્લાસ, શ્રદ્ધાંજલિઓ, અને ઉચ્ચ-ઊર્જા WAVES ફિલ્મ બજાર, જ્યાં વિચારો, સોદાઓ અને સહયોગો ઉડાન ભરે છે. 20-28 નવેમ્બર દરમિયાન ગોવાના અદભૂત દરિયાકિનારાની પૃષ્ઠભૂમિ સામે યોજાયેલ, 56મી આવૃત્તિ ભાષાઓ, શૈલીઓ, નવીનતાઓ અને અવાજોના એક ચમકદાર સ્પેક્ટ્રમનું વચન આપે છે — વિશ્વ મંચ પર ભારતની સર્જનાત્મક પ્રતિભાનો એક ઇમર્સિવ ઉત્સવ.

વધુ માહિતી માટે, અહીં ક્લિક કરો:

IFFI વેબસાઇટ: https://www.iffigoa.org/

PIBની IFFI માઇક્રોસાઇટ: https://www.pib.gov.in/iffi/56/

PIB IFFIWood બ્રોડકાસ્ટ ચેનલ: https://whatsapp.com/channel/0029VaEiBaML2AU6gnzWOm3F

X હેન્ડલ્સ: @IFFIGoa, @PIB_India, @PIB_Panaji

SM/DK./GP/JD