ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯಲ್ಲಿ ರೈಲು ಜಾಲದ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣವನ್ನು ಮಿಷನ್ ಮೋಡ್‌ ನಲ್ಲಿ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇದುವರೆಗೆ, ಸುಮಾರು 99.2% ಬ್ರಾಡ್ ಗೇಜ್ ಜಾಲವನ್ನು ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉಳಿದ ಜಾಲದ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣವನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. 2014-25 ಮತ್ತು 2014ಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಕೈಗೊಂಡ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣವು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ:

ರೈಲ್ವೆ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ಸಾಧನೆಯು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಜೂನ್, 2025ರ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ರೈಲ್ವೇಸ್ (ಯುಐಸಿ) ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಮುಖ ರೈಲ್ವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿನ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣವು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ:

2023-24 ಮತ್ತು 2024-25ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಿದ ರೈಲ್ವೆ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣವು ಕ್ರಮವಾಗಿ 7,188 ಮತ್ತು 2,701 ರೂಟ್ ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ ಗಳಾಗಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗ / ಮಲ್ಟಿ-ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣದೊಂದಿಗೆ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ವಲಯವಾರು ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣದ ಸ್ಥಿತಿ:‌

ರಾಜ್ಯ/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾರು ಸ್ಥಿತಿ:

ಬಿಹಾರ, ಜಾರ್ಖಂಡ್, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಛತ್ತೀಸಗಢ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡು ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜ್ಯ/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾರು ವಿದ್ಯುದೀಕರಣದ ಸ್ಥಿತಿ ಹೀಗಿದೆ:

ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ, ಮೇಘಾಲಯ, ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್, ತ್ರಿಪುರಾ ಮತ್ತು ಮಿಜೋರಾಂ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಬ್ರಾಡ್ ಗೇಜ್ ಜಾಲವನ್ನು ಶೇ. 100 ರಷ್ಟು ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಶೇ. 92 ರಷ್ಟು ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣವಾಗಿದ್ದು, ಉಳಿದ ಜಾಲದ ಕೆಲಸ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.

ರೈಲ್ವೆ ವಿದ್ಯುದೀಕರಣದ ಇತ್ತೀಚಿನ ವಿವರಗಳು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಲಿಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ:

https://indianrailways.gov.in/railwayboard/uploads/directorate/ele_engg/2025/Status%20of%20Railway%C2%A0Electrification%20as%20on%C2%A030_11_2025.pdf

ವಿದ್ಯುದೀಕರಣ ಯೋಜನೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯು ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಅರಣ್ಯ ಅನುಮತಿಗಳು, ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳ ಸ್ಥಳಾಂತರ, ವಿವಿಧ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಗಳಿಂದ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅನುಮತಿಗಳು, ಪ್ರದೇಶದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು, ಯೋಜನೆಯ ಸ್ಥಳದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ, ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಯೋಜನಾ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸದ ತಿಂಗಳುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಮುಂತಾದ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳು ಯೋಜನೆಯ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ಸಮಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ.

ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ರೈಲ್ವೆ ಮೂಲಕ ಸಾಗಣೆಯಲ್ಲಿ CO2 (ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್) ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಕಡಿತವು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ (ಆಧಾರ: ನೀತಿ ಆಯೋಗದ ವರದಿ, ಜೂನ್ 2021):

ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯು ಸೌರ, ಪವನ ಮತ್ತು ಇತರ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಮೂಲಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಮೂಲಗಳ ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಹುತೇಕ ಸಂಪೂರ್ಣ ರೈಲ್ವೆ ವಿದ್ಯುದೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ, ಇದು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ವಿದ್ಯುತ್ ಖರೀದಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಇಂಗಾಲದ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ರೈಲ್ವೆ, ವಾರ್ತಾ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಹಾಗೂ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ಅಶ್ವಿನಿ ವೈಷ್ಣವ್ ಅವರು ಇಂದು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಲಿಖಿತ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

*****