ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ શ્રી સી.પી. રાધાકૃષ્ણને આજે નવી દિલ્હીના ડૉ. આંબેડકર ઇન્ટરનેશનલ સેન્ટર ખાતે ગુરુ ગોવિંદ સિંહ ઇન્દ્રપ્રસ્થ યુનિવર્સિટી દ્વારા ઓલ ઇન્ડિયા કાઉન્સિલ ફોર ટેકનિકલ એજ્યુકેશન (AICTE) અને આઉટલુક મેગેઝિનના સહયોગથી આયોજિત “AI ઇવોલ્યુશન – AI નો મહાકુંભ” વિષય પરના ફ્લેગશિપ નેશનલ કોન્ક્લેવમાં ભાગ લીધો હતો.

સભાને સંબોધતા ઉપરાષ્ટ્રપતિએ રેખાંકિત કર્યું હતું કે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ હવે ભવિષ્યનો ખ્યાલ નથી પરંતુ વર્તમાનની વાસ્તવિકતા છે, જે હેલ્થકેર ડાયગ્નોસ્ટિક્સ, ક્લાઇમેટ મોડેલિંગ, ગવર્નન્સ, શિક્ષણ, ફાઇનાન્સ અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સહિતના વિવિધ ક્ષેત્રોને અસર કરી રહી છે, અને સમાજ કેવી રીતે વિકાસ પામે છે તેમજ વ્યક્તિઓ કેવી રીતે જીવે છે અને કામ કરે છે તેને નવો આકાર આપી રહી છે.

ઉપરાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે આધુનિક વૈજ્ઞાનિક અને તકનીકી વિકાસ વિશે નિરાશાવાદી થવાની જરૂર નથી. કોમ્પ્યુટરના આગમન સાથે સમાનતા દર્શાવતા, જેણે શરૂઆતમાં પ્રતિકારનો સામનો કર્યો હતો પરંતુ પાછળથી વિશ્વને નવો આકાર આપ્યો, તેમણે અવલોકન કર્યું કે દરેક તકનીકી પ્રગતિ સકારાત્મક અને નકારાત્મક બંને પાસાઓ લાવે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ટેકનોલોજીનો સકારાત્મક અને રચનાત્મક રીતે ઉપયોગ કરવાના રસ્તાઓ શોધવાની જવાબદારી આપણી છે.

ઉપરાષ્ટ્રપતિએ જણાવ્યું હતું કે ભારત આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સમાં અગ્રણી રાષ્ટ્રોમાં ઉભરી આવ્યું છે. વિશ્વ ઝડપથી બદલાઈ રહ્યું છે તેના પર ભાર મૂકતા, તેમણે સ્થગિતતા સામે ચેતવણી આપી અને અનુરોધ કર્યો કે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ ક્ષેત્રે વિકસિત દેશો સાથે તાલ મિલાવવાની દોડમાં ભારતે પાછળ રહેવું જોઈએ નહીં.

ઉપરાષ્ટ્રપતિએ આ પ્રસંગે AI અભ્યાસક્રમ લોન્ચ કરવા બદલ સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ શાળાઓ અને કોલેજોમાં અભ્યાસક્રમનો અભિન્ન ભાગ હોવો જોઈએ, અને ઉમેર્યું હતું કે AI સાથેનો વહેલો પરિચય વિદ્યાર્થીઓને ટેકનોલોજી આધારિત વિશ્વ માટે આવશ્યક વિવેચનાત્મક વિચારસરણી, સમસ્યા ઉકેલવાની કુશળતા અને ભવિષ્ય માટેની ક્ષમતાઓથી સજ્જ કરશે. તેમણે વધુમાં ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓએ ઝડપી તકનીકી ફેરફારો સાથે તાલ મિલાવવા અને ઉત્કૃષ્ટતા અને નવીનતાના કેન્દ્રો તરીકે ઉભરવા માટે સતત વિકસિત થવું જોઈએ.

ભારતના વસ્તી વિષયક લાભ પર પ્રકાશ પાડતા, ઉપરાષ્ટ્રપતિએ નોંધ્યું હતું કે લગભગ 65 ટકા વસ્તી 35 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની છે. તેમણે કહ્યું કે જો આ વસ્તી વિષયક લાભાંશનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરવામાં આવે તો તે ભારતને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સમાં વિશ્વના અગ્રણી રાષ્ટ્ર તરીકે ઉભરવામાં મદદ કરી શકે છે.

તેમણે જણાવ્યું હતું કે આત્મનિર્ભર, સમાવેશી અને તકનીકી રીતે સશક્ત આત્મનિર્ભર અને વિકસિત ભારત @ 2047 તરફની ભારતની યાત્રામાં આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે.

જવાબદાર અને નૈતિક AIના મહત્વ પર ભાર મૂકતા, ઉપરાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે કોઈ પણ વૈજ્ઞાનિક પ્રગતિ માનવતાને નુકસાન પહોંચાડવી જોઈએ નહીં અને ટેકનોલોજીએ આખરે લોકોને વધુ સુખી, સમૃદ્ધ અને ગૌરવપૂર્ણ જીવન જીવવામાં મદદ કરવી જોઈએ. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સે માનવ બુદ્ધિમાં વધારો કરવો જોઈએ અને સામાજિક કલ્યાણ અને જાહેર હિતને આગળ વધારવા માટે નૈતિક સિદ્ધાંતો દ્વારા માર્ગદર્શન મેળવવું જોઈએ.

પોતાના સંબોધનના અંતે, ઉપરાષ્ટ્રપતિએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે ભારત તેની પ્રતિભા, દ્રષ્ટિ અને મૂલ્યો સાથે માત્ર જવાબદારીપૂર્વક આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ અપનાવશે. એટલું જ નહીં, તેના ભવિષ્યને આકાર આપવામાં વિશ્વને માર્ગદર્શન પણ આપશે.

આ કોન્ક્લેવમાં દિલ્હી સરકારના શિક્ષણ મંત્રી શ્રી આશિષ સૂદ; ગુરુ ગોવિંદ સિંહ ઇન્દ્રપ્રસ્થ યુનિવર્સિટીના વાઇસ ચાન્સેલર પ્રો. (ડૉ.) મહેશ વર્મા; AICTE ના પ્રો. ટી.જી. સીતારામન; આઉટલુક મેગેઝિનના શ્રી સંદીપ ઘોષ, તેમજ વૈજ્ઞાનિકો, સંશોધકો, શિક્ષણવિદો અને વિદ્યાર્થીઓએ ભાગ લીધો હતો.

SM/BS/GP/JD