Press Note Details: Press Information Bureau

Others

ಐ. ಎನ್. ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್: ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಸ್ಥಳೀಯ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಮತ್ತು ನೌಕಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಗ್ಗುರುತು

Posted On: 24 OCT 2025 7:06PM

ಪ್ರಮುಖ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು

ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವದೇಶಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಆದ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಅನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2, 2022ರಂದು ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಈ ಯೋಜನೆಯು ಶೇ. 76 ರಷ್ಟು ಸ್ವದೇಶಿ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇಲ್ (SAIL) ನಿಂದ ಪಡೆದ 30,000 ಟನ್ ಉಕ್ಕು ಸೇರಿದೆ. ಈ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮೂಲ ಉಪಕರಣ ತಯಾರಕರು (OEMs) ಮತ್ತು 100 ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ಯಮಗಳು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, 2,000 ನೇರ ಹಾಗೂ 12,500 ಪರೋಕ್ಷ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.
ಸುಧಾರಿತ ಯಾಂತ್ರೀಕೃತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿರುವ ಈ ನೌಕೆಯು 30 ವಿಮಾನಗಳ ವಾಯುಪಡೆಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮಿಗ್-29ಕೆ (MiG-29K), ಕಾಮೋವ್-31, ಎಂ.ಹೆಚ್-60ಆರ್, ಮಿಗ್ 29 ಕೆಯುಬಿ, ಚೇತಕ್ ಮತ್ತು ಎ.ಎಲ್.ಹೆಚ್ (ಎಎಲ್‌ಎಚ್‌ - ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಲೈಟ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್) ಗಳು ಸೇರಿವೆ.
ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರಲ್ಲಿ, ಗೋವಾದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ 230 ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲಿಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಎಂ.ವಿ. ಹೈಲಾನ್ ಸ್ಟಾರ್ ಹಡಗಿನ ಗಾಯಗೊಂಡ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ನೌಕೆಯು ತನ್ನ ಬಹುಮುಖ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು.
ನೌಕೆಯು 5,000 ಮನೆಗಳಿಗೆ ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಪರಿಚಯ

A group of men standing in front of a jetAI-generated content may be incorrect.

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ದೇಶದ ಪ್ರಥಮ ಸ್ವದೇಶಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತದ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಯುದ್ಧನೌಕೆ ವಿನ್ಯಾಸ ವಿಭಾಗದಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಕೊಚ್ಚಿನ್ ಶಿಪ್‌ಯಾರ್ಡ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಇದು, ದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಯುದ್ಧನೌಕೆಯಾಗಿದೆ. ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2, 2022 ರಂದು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ನಿಯೋಜನೆಗೊಂಡ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಭಾರತೀಯರ ಸ್ವದೇಶಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಸ್ವದೇಶಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವದೇಶಿ ಕೌಶಲ್ಯಗಳ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರಿಂದ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನಲ್ಲಿ ದೀಪಾವಳಿ ಆಚರಣೆ

ಭಾರತದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು, ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಹಡಗಿನಲ್ಲಿದ್ದ ನಾವಿಕರು ಮತ್ತು ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ, 2025 ರ ದೀಪಾವಳಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಿದರು. ಮುಂಚೂಣಿ ಮತ್ತು ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜನೆಗೊಂಡಿರುವ ಸೈನಿಕರೊಂದಿಗೆ ದೀಪಾವಳಿ ಆಚರಿಸುವ ಅವರ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಈ ಭೇಟಿ ಮುಂದುವರೆಸಿತು. ಇದು ದೇಶದ ಎಲ್ಲಾ ಯುದ್ಧ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವವರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಹೊಂದಿರುವ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.ಈ ನೌಕೆಯು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 19 ರಿಂದ 20, 2025 ರವರೆಗೆ ರಾತ್ರಿಯ ಸಮುದ್ರಯಾನಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು.

ಸಮುದ್ರಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಂಡ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:

ಹಗಲು ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿ ವಾಯುಪಡೆ ಪ್ರದರ್ಶನ
ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ-ನಿರೋಧಕ ರಾಕೆಟ್ ಉಡಾವಣೆ
ರಾತ್ರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೌಕೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಇಂಧನ ತುಂಬುವುದು
ಅಲ್ಪ-ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ವಿಮಾನ-ನಿರೋಧಕ ಫೈರಿಂಗ್ ಪ್ರದರ್ಶನ
ನೌಕೆಯ ಸಮೀಪ ಸಾಗಿಹೋಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಮಾನಗಳ ಹಾರಾಟ ಪ್ರದರ್ಶನ
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಬಾರಾಖಾನಾ
ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರ ಭಾಷಣ ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದ
ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಯೋಗ ವೀಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಪಡೆಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ

ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ನ ಹೆಸರನ್ನು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯಾದ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ (ಆರ್11) ನಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು 1997 ರಲ್ಲಿ ಸೇವೆಯಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಹಿಂದಿನ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ 1961 ರ ಗೋವಾ ವಿಮೋಚನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 1971 ರ ಇಂಡೋ-ಪಾಕ್ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿ, ಭಾರತದ ನೌಕಾ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾದ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಇರುವ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್, ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಸ್ವದೇಶಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಆಗಿದ್ದು, ಈ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ದೇಶದ ನೌಕಾ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಹಾಗೂ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಹಡಗಿನ (ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನ) ಕೀಲ್ ಅನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 2009 ರಲ್ಲಿ ಕೊಚ್ಚಿನ್ ಶಿಪ್‌ಯಾರ್ಡ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಇದು ಹಡಗಿನ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.

ಉಡಾವಣೆ ಮತ್ತು ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥ ಪ್ರಯೋಗಗಳು: ಆಗಸ್ಟ್ 2013ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು; ಮೊದಲ ಸಮುದ್ರ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಆಗಸ್ಟ್ 2021 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.
ವಿನ್ಯಾಸಃ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಇನ್ ಹೌಸ್ ವಾರ್ಶಿಪ್ ಡಿಸೈನ್ ಬ್ಯೂರೋ (ಡಬ್ಲ್ಯುಡಿಬಿ) ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದೆ.
ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆ: ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2, 2022 ರಂದು ಕೊಚ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ಈ ನೌಕೆಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತವು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಸ್ವದೇಶಿಯಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿತು.

ಸ್ವದೇಶಿ ಅಂಶಗಳು: ಈ ಹಡಗಿನ (ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನ) ಶೇ. 76 ರಷ್ಟು ಅಂಶಗಳು ಸ್ವದೇಶಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸ್ಟೀಲ್ ಅಥಾರಿಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ನಿಂದ ಪೂರೈಕೆಯಾದ ಸುಮಾರು 30,000 ಟನ್ ವಿಶೇಷ ಉಕ್ಕು ಸಹ ಸೇರಿದೆ.

ಕೈಗಾರಿಕಾ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ: ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ 550ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮೂಲ ಉಪಕರಣ ತಯಾರಕರು ಮತ್ತು ಉಪ-ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು ಹಾಗೂ 100 ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ಯಮಗಳು ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದವು.

ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ: ಈ ಯೋಜನೆಯು ಕೊಚ್ಚಿನ್ ಶಿಪ್‌ಯಾರ್ಡ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಸುಮಾರು 2,000 ಜನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ನೀಡಿದೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಹಾಗೂ ಪೂರೈಕೆದಾರರ ಮೂಲಕ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಸುಮಾರು 12,500 ಜನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.

ರಕ್ಷಣಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿರುವ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಕೇವಲ ಒಂದು ಯುದ್ಧನೌಕೆಯಲ್ಲ. ಇದು 21ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ, ಪ್ರತಿಭೆ, ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್: ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿವರಗಳು

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್: ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು

ಈ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯು 262.5 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದ ಮತ್ತು 61.6 ಮೀಟರ್ ಅಗಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಇದರ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟವು ಅಂದಾಜು 45,000 ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟಿದೆ.
ಈ ನೌಕೆಯು ನಾಲ್ಕು ಗ್ಯಾಸ್ ಟರ್ಬೈನ್‌ಗಳಿಂದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇವು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸುಮಾರು 88 ಮೆಗಾವ್ಯಾಟ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ.
ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯು ಗರಿಷ್ಠ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ 28 ನಾಟ್ಸ್‌ನ ವೇಗವನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಲ್ಲದು.
ಈ ಹಡಗು (ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್) ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾವಿಕರು ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಮಾರು 1,600 ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಸ್ಥಳಾವಕಾಶಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅಂದಾಜು 2,200 ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಈ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯು ಶಾರ್ಟ್ ಟೇಕ್-ಆಫ್ ಬಟ್ ಅರೆಸ್ಟೆಡ್ ರಿಕವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಸ್ಕೀ-ಜಂಪ್ ಬಳಸಿ ಟೇಕ್-ಆಫ್ ಆಗಲು ಮತ್ತು ತಡೆ ಹಿಡಿಯುವ ತಂತಿಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಇಳಿಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯು 30 ವಿಮಾನಗಳವರೆಗೆ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶ ನೀಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮಿಗ್ 29ಕೆ (MiG 29K) ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು, ಮಿಗ್ 29 ಕೆಯುಬಿ (MiG 29 KUB), ಚೇತಕ್ (Chetak), ಕಾಮೋವ್ 31, ಎಂ.ಹೆಚ್ 60ಆರ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಲೈಟ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳು ಸೇರಿವೆ.
ಈ ಹಡಗು (ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್) ಸುಮಾರು 5,000 ಮನೆಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ನೀಡಲು ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಇದರ ಆಂತರಿಕ ವೈರಿಂಗ್‌ಗಳು ಕೊಚ್ಚಿಯಿಂದ ಕಾಶಿಯವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸುವಷ್ಟು ಉದ್ದವಾಗಿದೆ.

ಐ. ಎನ್. ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಸಾಧನೆಗಳು

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ನೌಕೆಯು ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡಾಗಿನಿಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಡಲ ಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿ ತನ್ನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಿದೆ. ಈ ಸಾಧನೆಗಳು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ಸುಧಾರಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಸಾಗರ್ (ಎಸ್‌ಎಜಿಎಆರ್‌ - ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆ) ದೂರದೃಷ್ಟಿಗೆ ಭಾರತದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಥಮ ಸಮುದ್ರ ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥ ಪ್ರಯಾಣ (4 ಆಗಸ್ಟ್ 2021): ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ತನ್ನ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮುದ್ರಯಾನವನ್ನು ಕೊಚ್ಚಿಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದು ಹಡಗಿನ ನೂಕುಬಲ, ಸಂಚಾರ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಿದ್ಧತೆಗೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿತು.

ಎಲ್‌ಸಿಎ (ನೌಕಾಪಡೆ) ಮತ್ತು ಮಿಗ್-29ಕೆ ಯ ಮೊದಲ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌ಗಳು (ಫೆಬ್ರವರಿ 2023): ಈ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯು ಸ್ವದೇಶಿ ಎಲ್‌ಸಿಎ ನೌಕಾಪಡೆ ಮತ್ತು ಮಿಗ್-29ಕೆ ಜೆಟ್‌ಗಳ ಮೊದಲ ಯಶಸ್ವಿ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು (ನೆಲಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುವಿಕೆ) ಸಾಧಿಸಿತು.

ರಾತ್ರಿ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು (ಮೇ 2023): ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಯಶಸ್ವಿ ರಾತ್ರಿ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ಇದು ಸವಾಲಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಅದರ ಸಿದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು.

ಅಂತಿಮ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಅನುಮೋದನೆ (ಜನವರಿ–ನವೆಂಬರ್ 2024): 750 ಗಂಟೆಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಾರಾಟ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳಿಂದ ಹಗಲು-ರಾತ್ರಿ ಸಮುದ್ರಯಾನದ ಹಾರಾಟಗಳು ಸೇರಿದ್ದವು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಿದ್ಧತೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿದವು.

ಮಿಲನ್ 24 (MILAN 24): ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಫೆಬ್ರವರಿ 2024ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮಿಲನ್ 24ರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿತು. ಇದು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಆಯೋಜಿಸುವ ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ನೌಕಾ ವ್ಯಾಯಾಮವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ 36 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಡಗುಗಳು, ಎರಡು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿಗಳು, 55 ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ಖಂಡಗಳ 47 ಸ್ನೇಹಪರ ವಿದೇಶಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಹಿರಿಯ ನಾಯಕರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಘಟನೆಯು ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಆದ್ಯತೆಯ ಭದ್ರತಾ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು 'ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧ, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ, ಸುಸಂಘಟಿತ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧ' ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಬಲಪಡಿಸಿತು.

ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಭೇಟಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನ (7 ನವೆಂಬರ್ 2024): ಭಾರತದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಹಡಗಿನ ಟೇಕ್-ಆಫ್, ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್, ಕ್ಷಿಪಣಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಫ್ಲೀಟ್ ಸಮರಾಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದರು. ಇದು ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನ ಕಡಲ ಶಕ್ತಿಯ ಒಂದು ಭಯಂಕರ ಸಂಕೇತವಾಗಿರುವ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಭ್ಯಾಸ ವರುಣ 2025: ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಈ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ, ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಫ್ರೆಂಚ್ ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಾಹಕ ಸ್ಟ್ರೈಕ್ ಗ್ರೂಪ್ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಡಿ ಗೌಲ್ ಜೊತೆಗೆ ಭಾಗವಹಿಸಿತು. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾ ವಾಹಕ ಬ್ಯಾಟಲ್ ಗ್ರೂಪ್ ಮತ್ತು ಎಫ್.ಎಫ್.ಎನ್. ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ಸ್ಟ್ರೈಕ್ ಗ್ರೂಪ್‌ಗಳು ಸುಧಾರಿತ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನಿರೋಧಕ ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡವು.

ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಾಧನೆ (ಮಾರ್ಚ್ 2025): ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜನೆಗೊಂಡಿದ್ದಾಗ, ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಮತ್ತು ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ದೀಪಕ್ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಪನಾಮ-ಧ್ವಜದ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಹಡಗು ಎಂ.ವಿ. ಹೈಲಾನ್ ಸ್ಟಾರ್ ಒಳಗೊಂಡ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಲು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ತಿರುಗಿಸಲಾಯಿತು. ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನ ಸೀ ಕಿಂಗ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಸವಾಲಿನ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವಿಕೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿ, ಎಂ.ವಿ. ಹೈಲಾನ್ ಸ್ಟಾರ್‌ನಿಂದ ಮೂವರು ಗಾಯಗೊಂಡ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ಹಂಸಾ, ಗೋವಾಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿತು.

ರಂಗಭೂಮಿ ಮಟ್ಟದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸನ್ನದ್ಧತಾ ಅಭ್ಯಾಸ (TROPEX 2025): ಭಾರತೀಯ ಮಹಾಸಾಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮದಲ್ಲಿ ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಭಾಗವಹಿಸಿತು. ಇದು 150ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳು, ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕಡಲ ಯುದ್ಧದ ಎಲ್ಲಾ ವಲಯಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿತು.

ಅಭ್ಯಾಸ ಕೊಂಕಣ 2025 (Exercise Konkan 2025): ಮುಂಬೈನ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಯುಕೆ ಯ ರಾಯಲ್ ನೌಕಾಪಡೆಯೊಂದಿಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಯಾಮವನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ಇದು ವಾಯು, ಮೇಲ್ಮೈ ಮತ್ತು ಉಪ-ಮೇಲ್ಮೈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.

ಆಪರೇಷನ್ ಸಿಂಧೂರ್: ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಭಂಗಿಗೆ ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ಬ್ಯಾಟಲ್ ಗ್ರೂಪ್ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಉತ್ತರ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜನೆಗೊಂಡಿದ್ದ ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ಬ್ಯಾಟಲ್ ಗ್ರೂಪ್, ಬಲವಂತದ ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ಈ ಮೂಲಕ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ನೌಕಾಪಡೆಯು ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ನಿಲುವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಕದನ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ವಿನಂತಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.

ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ದಿನ (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2025): ದೀಪಾವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಈ ನೌಕೆಯು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 19 ರಿಂದ 20, 2025 ರವರೆಗೆ ಒಂದು ರಾತ್ರಿಯ ಸಮುದ್ರಯಾನಕ್ಕಾಗಿ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಪ್ರಧಾ ಮಂತ್ರಿಯವರನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತ್ತು.

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್: ಮಾನವೀಯ ನೆರವು ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರದ (HADR) ಒಂದು ಆಧಾರಸ್ತಂಭ

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಮೀರಿ, ಮಾನವೀಯ ನೆರವು ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರ (HADR) ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಹ ಒಂದು ಅತ್ಯದ್ಭುತ ಆಸ್ತಿ ಎಂದು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ.

ಎಚ್ಎಡಿಆರ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು

A group of people carrying a person on a stretcherAI-generated content may be incorrect.

ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಇದು ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಬಹುಮುಖ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ವಿನ್ಯಾಸವು ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಹಡಗಿನ ಸಂಚಾರ ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತುಗಳ ನಂತರ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಯಾಂತ್ರೀಕರಣವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ತುರ್ತು ನಿಯೋಜನೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದರ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನ ಗಮನಾರ್ಹ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು, ಅದರ ದೃಢವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಇದು 5,000 ಮನೆಗಳಿಗೆ ಬೇಕಾಗುವಷ್ಟು ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ದೂರದ ಅಥವಾ ವಿಪತ್ತು ಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಈ ವಿಮಾನವಾಹಕನೌಕೆಯ ವ್ಯಾಪಕ ವಾಯುಯಾನ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಒಂದು ಮೊಬೈಲ್ ಕಮಾಂಡ್ ಸೆಂಟರ್, ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ (supply hub) ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ.

ಭಾರತದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನ ಮಾನವೀಯ ನೆರವು ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರ (HADR) ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರವು, ಭಾರತದ ವಿಶಾಲವಾದ ಕಡಲ ತಂತ್ರಕ್ಕೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ 'ಸಾಗರ್' (ಎಸ್‌ಎಜಿಎಆರ್‌ - ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆ) ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳು ಮತ್ತು ಆಕಸ್ಮಿಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯ ನೆರವು ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಕ್ರಮಗಳು ಭಾರತದ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ 'ಆದ್ಯತೆಯ ಭದ್ರತಾ ಪಾಲುದಾರ' ಮತ್ತು 'ಮೊದಲ ಪ್ರತಿಸ್ಪಂದಕ'ರನ್ನಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ.

ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ

ಗೋವಾದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 230 ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲಿಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದ ಪನಾಮ ಧ್ವಜದ ಎಂ.ವಿ. ಹೈಲಾನ್ ಸ್ಟಾರ್ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಹಡಗಿನಿಂದ ಬಂದ ತೊಂದರೆಯ ಕರೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ, ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನಿಂದ ಹಾರಿದ ಸೀ ಕಿಂಗ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮೂರು ಗಾಯಗೊಂಡ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೈಕೆಗಾಗಿ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ಹಂಸಾ ನೆಲೆಗೆ ಏರ್‌ಲಿಫ್ಟ್ ಮಾಡಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಮಾನವೀಯ ನೆರವು ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ (HADR) ತೋರಿಸುವ ಸ್ಥಿರ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು.

ಭಾರತದ ಕಡಲ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೈಲಿಗಲ್ಲು

2014 ರಿಂದ, ಭಾರತೀಯ ಹಡಗುಕಟ್ಟೆಗಳು ನೌಕಾಪಡೆಗೆ 40 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವದೇಶಿ ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿವೆ. ಸರಾಸರಿ ಪ್ರತಿ 40 ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಒಂದು ಹೊಸ ನೌಕೆಯನ್ನು ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ವರ್ಧಿತ ಕಡಲ ಭದ್ರತೆಯತ್ತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧೆಗೆ ನಿಜವಾದ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೈಲಿಗಲ್ಲು ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.

ಸ್ವದೇಶಿ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣ :

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಅನ್ನು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಯುದ್ಧನೌಕೆ ವಿನ್ಯಾಸ ದಳದಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಕೊಚ್ಚಿನ್ ಹಡಗುಕಟ್ಟೆ ನಿಯಮಿತದಲ್ಲಿ (CSL) ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಹಡಗು ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ ಬಿಇಎಲ್, ಬಿಹೆಚ್‌ಇಎಲ್, ಜಿಆರ್‌ಎಸ್‌ಇ, ಕೆಲ್ಟ್ರಾನ್, ಕಿರ್ಲೋಸ್ಕರ್, ಲಾರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಟೂಬ್ರೊ, ವಾರ್ಟ್‌ಸಿಲಾ ಇಂಡಿಯಾ ಮುಂತಾದವು ಮತ್ತು 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಣ್ಣ, ಅತಿ ಸಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯಮ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ದೇಶೀಯ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಡಗಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ದೇಶೀಯ ಯುದ್ಧನೌಕೆ ದರ್ಜೆಯ ಕಬ್ಬಿಣದ (ಉಕ್ಕಿನ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯು ನೌಕಾಪಡೆ, ಡಿಆರ್‌ಡಿಒ ಮತ್ತು ಸ್ಟೀಲ್ ಅಥಾರಿಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಸೇಲ್) ನಡುವಿನ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ನಡೆಯಿತು. ಇದು ಯುದ್ಧನೌಕೆ ಕಬ್ಬಿಣದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ದೇಶವು ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗಲು ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು.

ಕಡಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ವರ್ಧನೆ:

ಜೂನ್ 2023 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಮತ್ತು ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ ಒಳಗೊಂಡ ಬಹು-ವಾಹಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು. ಇದು ಹಡಗುಗಳು, ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿಮಾನಗಳ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ನೌಕಾಪಡೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಕಡಲ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು.

ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ

ರಫೇಲ್-ಮೆರೀನ್ ಜೆಟ್‌ಗಳು ಏಪ್ರಿಲ್ 2025 ರಲ್ಲಿ, ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ 26 ರಫೇಲ್-ಮೆರೀನ್ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಭಾರತವು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ₹63,000 ಕೋಟಿ ಮೊತ್ತದ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು. ಈ ಸ್ವಾಧೀನವು ಭಾರತೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪೈಲಟ್ ತರಬೇತಿ, ವಿಮಾನ ಸಿಮ್ಯುಲೇಟರ್‌ಗಳು, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ರಫೇಲ್-ಮೆರೀನ್ ಜೆಟ್‌ಗಳು ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಮತ್ತು ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ ಎರಡರ ವಾಯುಪಡೆ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಸಾಟಿಯಿಲ್ಲದ ಯುದ್ಧ ಸನ್ನದ್ಧತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಸ್ವದೇಶಿ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಬದ್ಧತೆ

ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಎರಡನೇ ಸ್ವದೇಶಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ನೌಕಾ ಕಮಾಂಡ್ ಅನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಅನ್ನು ನೆಲೆಗೊಳಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳು ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭದ್ರತೆಗೆ ಅದರ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನುಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ 133 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ದೇಶದ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣ ವಲಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಆಧಾರಸ್ತಂಭವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಸೇರಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾದ 64 ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳಲ್ಲಿ 63 ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಭವ್ಯವಾದ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಮತ್ತು ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ಅರಿಹಂತ್ ಹಾಗೂ ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ಅರಿಘಾಟ್ ನಂತಹ ಪರಮಾಣು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳು ಸೇರಿವೆ.

ಉಪಸಂಹಾರ

ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್, ಭಾರತದ ಕಡಲ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಶಾಶ್ವತ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಸ್ವದೇಶಿ ನಿರ್ಮಿತ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯು ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಾ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭದ್ರತಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಕ್ಷಣಾ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯ ಕಡೆಗೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತವು ಇಂಡೋ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ, ವಿಶ್ವದ ಉನ್ನತ ರಕ್ಷಣಾ ರಫ್ತುದಾರರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗುವ ದೇಶದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯನ್ನೂ ಈ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಐ.ಎನ್.ಎಸ್. ವಿಕ್ರಾಂತ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ತುಂಬಿದೆ ಮತ್ತು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದೆ.