પરિચય

રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસની પૂર્વસંધ્યાએ, આપણા સહિયારા વારસા અને એકતા માટેના સંકલ્પને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ ભારતના રજવાડાઓsના સંગ્રહાલયનો શિલાન્યાસ કર્યો - આ વારસાને માન આપવા અને સાચવવાનો પ્રયાસ, જે ₹367 કરોડના અંદાજિત ખર્ચે બનાવવામાં આવશે.

ભારતના રાજવી સામ્રાજ્યનું સંગ્રહાલય ભારતના શાહી વારસાની ઉજવણી કરતા રાષ્ટ્રીય આર્કાઇવ તરીકે સેવા આપશે, જેમાં વિવિધ રાજવંશો અને રજવાડાઓના શાહી વસ્ત્રો, કલાકૃતિઓ, કાપડ, હસ્તપ્રતો, ચિત્રો અને આર્કાઇવલ સામગ્રીની ગેલેરીઓ હશે.

• એકતા નગરમાં સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી નજીક પાંચ એકર જમીન પર બનાવવામાં આવશે.
• ચાર થીમેટિક ગેલેરીઓ દ્વારા, તે મુલાકાતીઓને ઐતિહાસિક કલાકૃતિઓ, દસ્તાવેજો અને ડિજિટલ સ્થાપનો સાથે ઇન્ટરેક્ટિવ અનુભવ પ્રદાન કરશે.
• તેનો ઉદ્દેશ ભૂતકાળની સ્મૃતિને જાળવી રાખવાનો છે, સાથે સાથે ભવિષ્યની પેઢીઓને એકતા અને બલિદાનની શાશ્વત ભાવનાથી પ્રેરણા આપવાનો છે.

ઐતિહાસિક પૃષ્ઠભૂમિ

15 ઓગસ્ટ, 1947ના રોજ ભારતની સ્વતંત્રતા સમયે, ઉપખંડમાં બ્રિટિશ-શાસિત પ્રદેશો અને 550થી વધુ રજવાડા અને રાજ્યો હતા. ભારતીય સંઘમાં આ રાજ્યોનું રાજકીય એકીકરણ સ્વતંત્રતા પછી આપણા રાષ્ટ્રની સૌથી મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધિઓમાંની એક છે.

• તત્કાલીન નાયબ પ્રધાનમંત્રી અને ગૃહ પ્રધાન સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલના નેતૃત્વ હેઠળ, રજવાડાઓના શાસકોને પ્રવેશપત્રો દ્વારા ભારતમાં પ્રવેશ માટે રાજી કરવામાં આવ્યા હતા.
• 1949 સુધીમાં, લગભગ તમામ રજવાડા ભારતીય સંઘમાં જોડાયા હતા, જેનાથી એકીકૃત અને સાર્વભૌમ ગણતંત્રનો પાયો નાખ્યો હતો.
• આ શાંતિપૂર્ણ એકીકરણ ભારતની રાજદ્વારી, સમાવેશીતા અને રાષ્ટ્રનિર્માણની ભાવનાનો પુરાવો છે.

ઉદ્દેશ્યો

મ્યુઝિયમ પહેલ નીચેના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યો સાથે કલ્પના કરવામાં આવી છે:

• ભારતના રાજવી પરિવારો અને રજવાડાઓના સમૃદ્ધ વારસાનું દસ્તાવેજીકરણ અને પ્રદર્શન કરવું.
• ભારતની રજવાડા પરંપરાઓ અને રાષ્ટ્રની એકતા અને સાંસ્કૃતિક ઓળખમાં તેમના યોગદાનને દર્શાવતી કલાકૃતિઓ અને આર્કાઇવલ સામગ્રીનું સંરક્ષણ કરવું.
• એકીકરણની ઐતિહાસિક પ્રક્રિયા, રજવાડાઓના યોગદાન અને ભારતના શાસન અને સાંસ્કૃતિક એકતાના ઉત્ક્રાંતિ વિશે જનતાને શિક્ષિત અને જોડવા.
• ભારતના રજવાડા અને લોકશાહી વારસા પર સંશોધન, જાળવણી અને જાહેર શિક્ષણ માટે કેન્દ્ર તરીકે સેવા આપવા માટે.

મુખ્ય ડિઝાઇન સુવિધાઓ

મ્યુઝિયમ અન્વેષણ કરવા માટે ઘણી રોમાંચક સુવિધાઓ પ્રદાન કરશે.

• રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (NEP) 2020થી પ્રેરિત, સંગ્રહાલયમાં ઇન્ટરેક્ટિવ અને અનુભવલક્ષી શિક્ષણ માટે સમર્પિત ગેલેરી હશે, જે મુલાકાતીઓને રસપ્રદ અને મનોરંજક રીતે ઇતિહાસનું અન્વેષણ કરવાની તક પૂરી પાડશે.
• મ્યુઝિયમનું સ્થાપત્ય કુદરતી લેન્ડસ્કેપ સાથે સુમેળમાં ભળીને બનાવવામાં આવ્યું છે. જળાશયો, ફુવારાઓ, આંગણા અને બગીચા તેના મુખ્ય માળખાકીય તત્વો છે.
• મુલાકાતીઓ શાહી બગીચાઓથી પ્રેરિત લેન્ડસ્કેપમાંથી પ્રવેશ કરે છે, જે અંદરની ભવ્યતાનો અનોખો અનુભવ પ્રદાન કરે છે.
• આ પ્રવાસ મ્યુઝિયમ કાફેમાં સમાપ્ત થાય છે, જ્યાં મુલાકાતીઓ તેમના અનુભવો પર પ્રતિબિંબિત કરતી વખતે શાહી ભોજનનો સ્વાદ માણી શકે છે.

ચાર થીમ આધારિત ગેલેરીઓમાં ફેલાયેલું, સંગ્રહાલય મુલાકાતીઓને ઐતિહાસિક કલાકૃતિઓ, દસ્તાવેજો અને ડિજિટલ સ્થાપનો દ્વારા સમૃદ્ધ અને ઇન્ટરેક્ટિવ અનુભવ પ્રદાન કરશે.

નિષ્કર્ષ

રજવાડાઓનું એકીકરણ એ સ્વતંત્ર ભારતની એક નોંધપાત્ર સિદ્ધિ છે, જે વિવિધતામાં એકતા અને રાષ્ટ્રીય વિજયનું પ્રતીક છે. પ્રસ્તાવિત ભારતીય શાહી સંગ્રહાલય આ ઐતિહાસિક પ્રક્રિયાની ઉજવણી કરશે, ભારતના શાહી વારસાનું જતન કરશે અને સાંસ્કૃતિક અને રાજકીય ઓળખને આકાર આપવામાં તેમની ભૂમિકાને પ્રકાશિત કરશે. વારસાને આધુનિક અર્થઘટન સાથે જોડીને, આ સંગ્રહાલય ભારતના શાહી ભૂતકાળના જીવંત ભંડાર તરીકે સેવા આપશે અને એક સંકલિત, સમાવિષ્ટ અને સાંસ્કૃતિક રીતે જીવંત રાષ્ટ્રના વિઝનને મજબૂત બનાવશે.

સંદર્ભ

https://www.pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2183612

https://www.pib.gov.in/newsite/erelcontent.aspx?relid=278034

https://ddnews.gov.in/en/pm-modi-to-visit-gujarat-on-october-30-31-for-rashtriya-ekta-diwas-celebrations/

https://www.newsonair.gov.in/prime-minister-to-launch-infrastructure-and-development-projects-in-ekta-nagar-kevadia/

https://x.com/narendramodi/status/1983935708038341067

https://www.newsonair.gov.in/pm-modi-launches-several-development-projects-worth-over-1140-crore-rupees-in-ekta-nagar-gujarat/

PDF જોવા માટે અહીં ક્લિક કરો

SM/IJ/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com